Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de toekenning van een subsidie aan het Jules Bordet Instituut voor de bevordering van een hulpprogramma voor rookstopbegeleiding bij een kansarme bevolking en een hulpprogramma voor rookstopbegeleiding bij jonge rokers in het secundair en hoger onderwijs

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 732)

 
Datum ontvangst: 06/06/2023 Datum publicatie: 27/07/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 19/07/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
08/06/2023 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van de Verenigde vergadering
 
Vraag    In de mededeling aan de Verenigde Vergadering van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van de beslissingen van het Verenigd College van 25 mei 2023 valt onder punt 12 te lezen dat er een ontwerpbesluit werd goedgekeurd omtrent de toekenning van een subsidie van 82.540 euro aan het Jules Bordet Instituut, en dit voor de bevordering van een hulpprogramma voor rookstopbegeleiding bij een kansarme bevolking en een hulpprogramma voor rookstopbegeleiding bij jonge rokers in het secundair en hoger onderwijs. Deze subsidie zal worden ingeschreven op de basisallocatie 03.002.31.03.3432 ‘Bestrijding van verslavingen’ van de uitgavenbegroting voor het begrotingsjaar 2023.
  • Beschikt u over cijfers die kunnen duiden hoe hoog het aandeel rokers (en in het bijzonder onder de schoolgaande jeugd) onder de kansarme bevolking in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ligt? Welke evolutie kan u duiden in deze cijfers en hoe evalueert u dit? Hoe verhouden deze cijfers zich tegenover de algemene cijfers uit het Brussels Gewest en de andere deelstaten?

  • Kan u duiden onder welke schoolinstellingen in het secundair en hoger onderwijs dit hulpprogramma voor rookstopbegeleiding gevoerd zal worden? Werden er vooraf afspraken vastgelegd omtrent de verdeling van de inzet van deze subsidies onder Nederlandstalige en Franstalige onderwijsinstellingen? Welke doelstellingen werden er vastgelegd inzake het aantal te bereiken jongeren en op welke manier bouwt dit verder op voorgaande projecten ter zake?

  • Kan u in het bijzonder duiden op welke manier deze subsidie en bijhorende inspanningen zich verhouden tot de Vlaamse preventieve gezondheidszorg en het beleid dat gevoerd wordt door Logo Brussel en de Vlaamse Gemeenschapscommissie? Werd er daaromtrent overleg gepleegd of afspraken gemaakt tussen de desbetreffende actoren en het Jules Bordet Instituut?

  • Kan u in het bijzonder duiden op welke manier het Jules Bordet Instituut scholenkoepels, leerlingenverenigingen, armoede-organisaties en dergelijke andere actoren zal bereiken en betrekken bij deze programma’s? Kan u de lijst van alle betrokken actoren bij deze programma’s overmaken?

 
 
Antwoord    V1

Wat het percentage rokers in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest onder de kansarme bevolking betreft, telt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest volgens de Rookenquête 2022 (Stichting tegen Kanker)
36% rokers, een stijging ten opzichte van 2021 (31%) en een beduidend hoger percentage dan in Vlaanderen (21%) en Wallonië (27%).


Het percentage rokers in het Brussels Gewest is hoger in huishoudens met een lager scholingsniveau (lager onderwijs/geen diploma
29,3% en lager secundair onderwijs 29,4%) in vergelijking met het Waals Gewest (lager onderwijs/geen diploma 23,2% en lager secundair onderwijs 28,6% en het Vlaams Gewest (lager onderwijs/geen diploma 8,8%).



20% van de jongeren tussen de 15 en 24 jaar rookt. Op gewestelijk niveau bedraagt het percentage rokende jongeren in Brussel
24,2%, in Wallonië 18,7% en in Vlaanderen 11,9% (Sciensano 2018).



Sinds de covidcrisis zegt 37% van de rokende jongeren meer te zijn gaan roken en 21% geeft aan evenveel te roken als vóór de crisis (Sciensano, vijfde COVID-19-gezondheidsenquête, december 2020).

Wat het aandeel rokers betreft onder de schoolgaande jeugd bestaan bij ons weten geen exacte cijfergegevens voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vermits onderwijs valt onder de bevoegdheid van de Gemeenschappen. Er is een bevraging door VAD gebeurd bij Nederlandstalige leerlingen maar niet specifiek wat de Brusselse context betreft.

Uit deze bevraging in het schooljaar 2021-2022 blijkt dat tabaksgebruik bij de Vlaamse schoolgaande jeugd 18 % bedroeg.

Het gebruik daalt niet voldoende in vergelijking met de bevraging in het schooljaar 2018-2019 (19%).

Er wordt eerder een afvlakking in de laatste jaren geobserveerd. Er is zelfs een toename in tabaksgebruik in de leeftijdsgroep van 12 tot 14-jarigen.
Het opleidingsniveau speelt ook een rol: zo wordt meer gerookt in BSO (33 %) dan in TSO (27 %) en ASO (21%). Uit resultaten van de bevraging blijkt ook een duidelijk verband tussen rookgedrag van ouders en tabaksgebruik bij hun kinderen. In gezinnen waar beide ouders roken merkt men 4 maal meer regelmatige rokende kinderen.





De zevende nationale gezondheidsenquête is momenteel aan de gang en is in januari 2023 van start gegaan. De eerste resultaten zullen eind 2024 worden gepubliceerd.
Men kan verwachten dat ook de energiecrisis en de inflatie mogelijks een impact zullen hebben op het tabaksgebruik, zeker in huishoudens met een laag inkomen en mensen met een mentale kwetsbaarheid.

Ondanks de inspanningen zijn de cijfers niet significant gedaald en het probleem blijft erg verontrustend, zoals wordt bevestigd door de Welzijnsbarometer van 2021. Roken is een van de indicatoren van een ongelukkige ervaring. In tijden van crisis, ongeacht de aard ervan: sociaal, financieel, familiaal, professioneel, enz., wordt er meer gerookt.


V2

Het hulpprogramma om in groep te stoppen met roken voor jongeren, waarvoor het Jules Bordet Instituut een subsidie ontvangt, wordt georganiseerd in middelbare scholen, hogescholen en universiteiten.
De doelstelling van het rookstopproject is het bereiken van
30 jongeren die in hun schoolomgeving kunnen deelnemen aan een rookstopbegeleiding. Het begeleidingstraject omvat farmacologische, psychologisch en gedragsmatige benadering en is gespreid over 7 maanden en bestaat uit 15 groepsessies van 60 minuten. Het aantal deelnemers per groep telt maximum 6 leerlingen/studenten.


Het programma is verdeeld in
3 fasen: voorbereidende fase (1 maand), ontwenningsfase (2 maanden) en consolidatiefase (4 maanden) met een medische en farmacologische aanpak.

Wat de verdeling van de Franstalige en Nederlandstalige voorzieningen betreft, is in de overeenkomsten erin voorzien dat het programma elk jaar wordt uitgevoerd voor drie Franstalige groepen en twee Nederlandstalige groepen, d.w.z. vijf groepen per jaar.

In 2022 werd dit programma uitgevoerd in vijf voorzieningen en werden vijf groepen jongeren gevolgd (30 personen: 20 meisjes - 10 jongens):
-VUB Farmaceutische Wetenschappen (5 personen);
-Campus Laarbeeklaan (5 personen);
-Institut Emile Gryzon (3 personen);
-Athénée Royal Leonardo Da Vinci 8 personen);
-IHECS (9 personen).
30 deelnemers waarvan 10 jongens en 20 meisjes:
15-19 jaar: 12 (4 jongens en 8 meisjes);
20-25 jaar: 18 (6 jongens en 12 meisjes).

Op dit moment hebben alle groepen, behalve IHECS, de voorbereidende fase en de ontwenningsfase afgerond. Drie groepen zullen het programma in juli 2023 volledig hebben afgerond. Twee groepen hebben het hele programma al afgerond. Van de 11 deelnemers die het programma hebben voltooid, zijn er 4 gestopt met roken en van de 21 deelnemers die fase 2 (ontwenning) hebben voltooid, zijn er 11 gestopt met roken.

Ter informatie: sinds 2016 wordt het programma in de volgende instellingen uitgevoerd:
- European Communication School 
- Université Libre de Bruxelles
- Europese School van Brussel II
- Haute Ecole Fransisco Ferrer
- CIG Vogelzang
- MEMC VUB
- Lucas School of Arts – Campus Narafi
- Odisee Campus Brussel 
- Haute Ecole Lucia de Brouckère 
- Institut Redouté Peiffer 
- Erasmushogeschool
- Institut Notre-Dame Anderlecht 
- VUB Farmaceutische Wetenschappen 
- Erasmushogeschool Voedings- en Dieetkunde 
- VUB Farmaceutische Wetenschappen 
- Campus Laarbeeklaan 
- Institut Emile Gryzon 
- Athénée Royal Leonardo Da Vinci
- IHECS 

V3

Het tabaksontwenningscentrum van Jules Bordet Instituut biedt een intensieve, laagdrempelige rookstopondersteuning aan in groep voor kansarme volwassenen en voor schoolgaande jeugd.
Sinds 2009 hebben kansarme volwassenen die wensen te stoppen met roken kunnen deelnemen aan een begeleidingsprogramma.

Sinds 2011 is het rookstopbegeleidingsproject van het Jules Bordet Instituut voor studerende jongvolwassenen in de leeftijdsgroep van 18 tot 24 jaar gelanceerd.
Dit project werd in 2012 voorgesteld aan de VIGEZ/VIG (Vlaams Instituut Gezond Leven). Tijdens een studiedag “Vlaanderen stopt met roken” [VIGEZ – 26/10/2012] werd het project ‘Studenten stoppen met roken’ voorgesteld.

Sinds 2014 is er een ander project, het project ‘Bullshit Free Generation’ van het Vlaams Instituut Gezond Leven (VIG) en LOGO, waarmee leerlingen van het gewoon en buitengewoon secundair onderwijs (12 tot 18+) worden bereikt. In kader van dit project kunnen de leerlingen ook dankzij het SmartStop-programma ondersteund worden in hun rookstopproces.

V4

Informatie over het hulpprogramma om te stoppen met roken wordt verspreid door middel van mailing en advertenties in huis-aan-huisbladen. Huidige en potentiële partners zijn onder andere schooldirecties, leerkrachten, opvoeders, PSE, psycho-medisch-sociale centra, OCMW, BELTA, sociale netwerken, hulplijn Tabakstop, de website, Huis voor Gezondheid, CAW, sociale studentenvoorzieningen, HUBBIE, wijkgezondheidscentra, Born in Belgium, enz.