Schriftelijke vraag betreffende de veroordeling van een ziekenhuis van de stad Brussel voor een intersekse operatie.
- Indiener(s)
- David Weytsman
- aan
- Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 745)
| Datum ontvangst: 19/06/2023 | Datum publicatie: 19/01/2024 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 22/23 | Datum antwoord: 20/07/2023 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 19/07/2023 | Ontvankelijk | p.m. |
| Vraag | Het hof van beroep van Brussel heeft een van de ziekenhuizen van de stad Brussel veroordeeld voor het uitvoeren van een operatie bij een intersekse tiener omdat het hof deze operatie onnodig achtte. In 2009 voerde het ziekenhuis een operatie uit bij een 16-jarig meisje voor een "interseksevariatie" zonder eerst haar "geïnformeerde toestemming" te vragen, met ernstige fysieke en psychologische gevolgen. Dit is een gevoelig onderwerp en het debat is sociaal, politiek en medisch.
Mijn doel is niet om iemand of een instelling te veroordelen, maar eerder om na te denken over manieren om het wetgevende en regelgevende kader en de manier waarop intersekse personen in ons gewest worden behandeld te veranderen. Daarom heb ik me ook gericht tot de regering van de Federatie Wallonië-Brussel en tot de stad Brussel. De federale regering is zich bewust van het probleem en bereidt een wetsvoorstel voor dat gebaseerd is op een unaniem goedgekeurde resolutie die tot doel heeft "een wetgevend kader in te stellen dat de fysieke integriteit van intersekse minderjarigen beschermt door, behalve in geval van medische noodzaak en noodsituaties die het onmogelijk maken de beslissing uit te stellen, het verbod te garanderen van elke beslissing om de geslachtskenmerken van een minderjarige te wijzigen zonder de geïnformeerde toestemming van deze laatste, ongeacht of dit gebeurt om sociale, psychosociale, culturele of esthetische redenen ...". Ik zou u daarom de volgende vragen willen stellen:
De resolutie specificeert in dit verband "in overleg met de deelstaten het onderzoek te bevorderen, teneinde te beschikken over de cijfers in verband met ingrepen op grond van fenotypische, chromosomale of gonodale variatie, om aldus een beter inzicht te krijgen in de huidige praktijken maar ook om te beschikken over kennis betreffende de intersekse kinderen die geen heelkundige ingrepen of behandelingen met geneesmiddelen hebben ondergaan...".
In dit verband herinnert de resolutie eraan dat het belangrijk is om "in overleg met de deelstaten werk te maken van passende informatieverstrekking, sensibilisering en opleiding van de beroepsbeoefenaars die een rol spelen in het leven van de interseksuele personen (onder wie – maar niet uitsluitend – (toekomstige) artsen, het agentschap Opgroeien en ONE, klinisch psychologen, klinisch orthopedagogen, klinisch seksuologen, chirurgen, vroedvrouwen, verpleegkundigen, leerkrachten en bestuurlijk ambtenaren) aangaande de situatie van mensen met variaties qua geslachtskenmerken en aangaande interseksuele realiteiten, vanuit een benadering die de betrokkenen niet beschouwt als mensen met een vermeende aandoening en die de mensenrechten in acht neemt".
|
| Antwoord | Ik dank u voor uw vraag. De rechten van LGBTQIA+-personen zijn een prioriteit voor het College. Onder hen zijn intersekse personen nog te vaak het slachtoffer van operaties zonder toestemming. De GGC ondersteunt trouwens het RainbowHouse. De Franstalige vereniging ‘Genre Pluriels’ en haar ‘Belgische trans* / inter* psycho-medisch-sociaal netwerk ’ worden ook ondersteund via de FGC. Dat netwerk werd in 2018 opgericht in samenwerking met het UMC Sint-Pieter en biedt uitwisseling voor professionals die zich willen informeren, maar ook begeleiding en doorverwijzing voor intersekse personen en hun omgeving naar die professionals. Ook ik heb kennisgenomen van de veroordeling van het UKZKF afgelopen maart, na een lange lijdensweg en een langdurig gerechtelijk parcours voor deze jonge persoon, die getraumatiseerd is en waarschijnlijk levenslang gehandicapt zal blijven. Dit soort praktijken is rampzalig en ik ben deels verrast dat de rechter alleen een uitspraak kon doen over het burgerlijke aspect en niet over de strafrechtelijke aspecten zoals slagen en verwondingen of verkrachting, zoals het slachtoffer bepleitte. De rechten van de patiënt werden duidelijk ook niet gerespecteerd, aangezien ze geen toestemming gaf voor de toegepaste behandelingen, maar ook hier bevat de wet betreffende de rechten van de patiënt geen strafbepalingen, dus de rechter kon zich er niet voldoende op beroepen. U vraagt mij of de GGC gevolg ging geven aan die veroordeling, maar ik zie niet echt hoe we dat kunnen doen, tenminste wat de ziekenhuizen betreft. Zelfs als het ziekenhuis burgerrechtelijk aansprakelijk wordt gesteld, wat logisch is als een van zijn werknemers schade heeft toegebracht aan een patiënt, gaat het hier in de eerste plaats over de gevolgen van slecht medisch handelen door een of andere arts. Het beoefenen van de geneeskunst en de regulering ervan valt echter onder de federale bevoegdheid. En de federale regering zelf vindt het vaak erg moeilijk om die discipline te reguleren. U zult zich zeker nog herinneren dat het federale parlement in februari 2021 unaniem een resolutie aannam waarin de regering in het bijzonder werd opgeroepen om een wetgevend kader in te stellen om de fysieke integriteit van intersekse minderjarigen te beschermen door te garanderen dat hun geslachtskenmerken niet zullen worden gewijzigd zonder hun geïnformeerde toestemming, behalve in noodsituaties. Sindsdien hebben mijn collega’s op federaal niveau, Sarah Schlitz en vervolgens Marie-Colline Leroy, gewerkt aan een voorontwerp van wet met dezelfde strekking om minderjarigen met variaties in geslachtskenmerken te beschermen, maar ik heb vernomen dat het werk niet erg snel vordert omdat de unanimiteit van 2021 niet meer zo breed zou zijn... In elk geval hoop ik dat uw partij dit zal steunen. U vraagt mij om hoeveel patiënten of operaties het elk jaar gaat in Brussel. Helaas heb ik die informatie niet. Hoewel we weten dat er in België tussen de 1.500 en 1.900 kinderen geboren worden met variaties in geslachtskenmerken (ongeveer dezelfde frequentie als tweelingen), worden ze niet geregistreerd, laat staan allemaal geopereerd... om nog maar te zwijgen van het feit dat sommige variaties, waarvan er ongeveer 40 mogelijk zijn, pas na enkele maanden of jaren ontdekt worden. De federale minister zou het RIZIV kunnen vragen om enkele codes van de chirurgische nomenclatuur te identificeren die typisch zijn voor de terugbetalingen van dit soort ingrepen, maar ook dit zou een zeer gedeeltelijk beeld geven van het fenomeen. Bovendien roept de resolutie van 2021 van het federale parlement ook op tot verbeteringen in de gegevensverzameling, bijvoorbeeld via het geboorteformulier. Normaal gesproken hebben minderjarigen, net als alle andere patiënten, rechten, waaronder het recht op geïnformeerde toestemming, krachtens de wet betreffende de rechten van de patiënt, waarin specifieke regels worden vastgelegd afhankelijk van de leeftijd en het vermogen om te redeneren van de minderjarige. Het is aan elke zorgverlener om zich hieraan te houden en ik hoop dat dit een op zichzelf staand geval was. De wet op de ziekenhuizen vereist dat elk ziekenhuis een ombudsdienst heeft om vragen en klachten van patiënten en hun familie over hun rechten te behandelen. U hebt waarschijnlijk gelezen dat het Verenigd College vorige maand een besluit heeft goedgekeurd tot vaststelling van ziekenhuisnormen die een aanvulling vormen op de normen van de federale regering op het vlak van kwaliteit van de zorg en toegankelijkheid van de diensten. Dat besluit bevat een specifiek onderdeel dat gericht is op het verbeteren van de zichtbaarheid en toegankelijkheid van de ombudsdienst en het verstrekken van informatie aan patiënten zodra ze langs het onthaal van een ziekenhuis lopen. Dat besluit zal in 2024 in werking treden. |