Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de situatieschets van personen met handicap in Brussel

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 791)

 
Datum ontvangst: 20/02/2024 Datum publicatie: //
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 23/24 Datum antwoord: 25/03/2024
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
21/02/2024 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van de Verenigde vergadering
25/03/2024 Bijlage aan het antwoord p.m. Bijlage
 
Vraag    Voor de zesde staatshervorming zorgde de bijzondere wet van 6 januari 2014 voor een bevoegdheidsoverdracht van de federale overheid naar de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC). Om een deel van de overgedragen bevoegdheden op paritaire basis te kunnen uitoefenen, richtte de GGC de instelling van openbaar nut Iriscare op. Een van de opdrachten van Iriscare is het gehandicaptenbeleid.
  • Hoeveel personen, woonachtig in het BHG, hebben op dit moment een erkenning van hun handicap bij de DG Han? Hoeveel van deze personen hebben een verstandelijke handicap? Kan u een overzicht geven van de voorbij drie jaar?

  • Welke communicatiemiddelen biedt het Gewest aan om personen met een verstandelijke beperking voldoende te informeren over hun rechten? Kunt u een overzicht van de verschillende communicatiemedia en/of sensibiliserende acties en hun relatieve succes t.o.v. de vooropgestelde doelen doorheen de legislatuur?

  • Wanneer zaten de collegeleden laatst samen met de Brusselse Raad voor Personen met een Handicap? Met welke frequentie vond dit overleg plaats doorheen de loop van de legislatuur? Welke voorstellen van de Raad worden bestudeerd of werden uitgerold tijdens de legislatuur?

 
 
Antwoord    Ik dank u voor deze vragen.

Iriscare heeft de Federale Overheidsdienst - Sociale Zekerheid Directie-generaal Personen met een Handicap gevraagd om het aantal erkende personen met een handicap in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te verstrekken, inclusief degenen wiens erkenning nog geldig is. Eveneens werd er aan FOD Sociale Zekerheid gevraagd om ook het aantal personen met een verstandelijke handicap te identificeren. De volgende gegevens zijn verstrekt door Federale Overheidsdienst - Sociale Zekerheid DG Han (zie tabel 1).

Het aantal personen met een verstandelijke handicap kon niet worden verkregen. De ontvangen gegevens van de Directie Generaal Personen met een Handicap gaven verschillende groepen van aandoeningen weer, echter was er geen groep van aandoeningen die een verstandelijke handicap weergaf. Wel kunnen er enkele gegevens vanuit Iriscare deze elementen aanvullen:
Op het moment van de overname van de bevoegdheid inzake de THAB (tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden van 65 jaar en ouder) in januari 2021 betaalde Iriscare voor 6.030 rechthebbenden de THAB uit.
Initieel werd een deel van de rechthebbenden ook nog uitbetaald door de FOD Sociale Zekerheid.
In december 2021 is dit cijfer gestegen naar 6.975 rechthebbenden, in december 2022 naar 7.191 en eind december 2023 bedroeg dit 7.715 rechthebbenden.
Let wel, dit zijn alle gevallen met recht op de tegemoetkoming.
Het aantal gevallen met een erkenning ligt nog iets hoger, want een aanzienlijk deel wordt uitgesloten van de tegemoetkoming op basis van het inkomen.

Bovendien indien op basis van het inkomen blijkt dat het inkomen dermate hoog is dat er geen recht kan zijn op de tegemoetkoming (ongeacht de medische inschaling) voert Iriscare geen analyse van de zelfredzaamheid uit en is de FOD Sociale Zekerheid bevoegd.
De cijfers zijn dus per definitie onvolledig, wat betreft de ouderen.
De analyse die Iriscare binnen het Centrum voor evaluatie van de autonomie en de handicap (CEAH) doet is een analyse inzake de zelfredzaamheid. Dit is veel ruimer dan verstandelijke handicap. Deze opmerking geldt zowel voor de ouderen als de jongeren en de cijfers zijn de totale cijfers, we hebben geen cijfers specifiek voor personen met een verstandelijke handicap.


Wat betreft de kinderen zijn de cijfers beschikbaar in het statistiekportaal van Iriscare. In december 2021 waren er 6.677 kinderen met een toeslag voor kinderen met een aandoening in Brussel, in 2022 december waren dit er 6.627 en in juni 2023 7.013.


Hier geldt dezelfde opmerking als voor de ouderen. Iriscare beoordeelt ook voor deze kinderen de impact van de aandoening op onder meer zelfredzaamheid en we hebben dus geen cijfers inzake verstandelijke handicap.
Concreet gebeurt de analyse hier op basis van een medisch-sociale schaal en voor elk van deze pijlers worden door het evaluerende team een puntscore toegekend per pijler.
De eerste pijler betreft de lichamelijke en geestelijke gevolgen van de aandoening of handicap dit wordt omgezet in een puntenscore van 0 tot 6 punten.
De tweede pijler betreft de gevolgen voor het functioneren van het kind in het dagelijks leven en de maatschappij en tot slot de derde pijler bepaalt gevolgen van de aandoening of handicap binnen het dagelijks leven binnen het gezin. Deze inschaling op basis van punten over de drie pijlers bepaalt uiteindelijk de inschaling en het uiteindelijke potentiële recht op een toekenning en een toeslag binnen de Brusselse kinderbijslag. Een opsplitsing inzake mentale handicap kunnen we op basis van de beschikbare gegevens niet geven.

Bovendien voert Iriscare hier het onderzoek uit op vraag van de Brusselse kinderbijslaginstellingen. het onderzoek kadert dus sowieso binnen de context van de toekenning van de toeslag voor kinderen met een aandoening die recht hebben op de Brusselse kinderbijslag. De cijfers zijn enkel richtinggevend voor het aantal dossiers waarvoor er een betaling is geweest.

Vanaf 18 jaar is er ook een potentieel recht op IVT of IT. In dit kader is er een anti-cumul bepaling. Indien er recht is op deze tegemoetkomingen (afkomstig van de FOD Sociale Zekerheid) dan kan het kind ervoor kiezen om zijn recht op IVT en/of IT op te nemen en dit geval stopt het recht op de toeslag binnen de kinderbijslag. In de meeste gevallen is de IVT/IT regeling voor de betrokkene financieel voordeliger dan de toeslag voor kinderen met een aandoening binnen de kinderbijslag. Voor een totaalbeeld zijn dus ook de cijfers van de FOD vereist voor de leeftijdsgroep 18-65 jaar.



Samenvattend: De bovenstaande cijfers geven een idee van de totale groep waarvoor Iriscare een tegemoetkoming betaalt, maar deze is onvolledig en een specifiek detail inzake verstandelijke handicap kunnen we niet geven.

Binnenkort zal Iriscare op haar website een eenvoudig te begrijpen versie publiceren van het aanvraagformulier voor individuele hulpmiddelen voor inclusie, samen met een handleiding om het formulier correct in te vullen. Deze materialen zijn opgesteld door de vzw Inclusie.
Deze documenten zouden beschikbaar moeten zijn in maart 2024, in eerste instantie in het Frans. Iriscare is momenteel op zoek naar een Nederlandstalige partner om hetzelfde werk in het Nederlands te verrichten. Er werd contact opgenomen met Stan - Trefpunt Verstandelijke Handicap vzw, maar zij konden niet ingaan op het verzoek om de documenten in "easy to read" te vertalen. Een tweede contact is gelegd met Wablieft van de vzw Vocvo, en de gesprekken hiervoor zijn momenteel gaande.

Vanuit Iriscare werken we vooral samen met de verzekeringsinstellingen, de rusthuizen en de OCMW's om de begeleiding naar de tegemoetkoming via een online of papieren aanvraag te laten verlopen. We hebben ook een onthaal dat elke werkdag doorlopend geopend is vanaf 8u30 tot 16u30, waar deskundige medewerkers de Brusselaars bijstaan om samen de formulieren in te vullen.

De Brusselse Raad voor Personen met een Handicap valt onder het gewest en niet onder de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC). Binnen Iriscare zijn er verschillende commissies met leden die expert zijn op het gebied van handicap of afgevaardigd zijn door verenigingen voor personen met een handicap (Paritaire Commissie Personen met een Handicap, Adviserende Commissie Personen met een Handicap, toekomstige expertencommissies inzake de mobiliteitshulpmiddelen en individuele hulpmiddelen).

Deze commissies geven advies aan de Beheerraad voor Gezondheid en Bijstand aan Personen. Twee regeringscommissarissen nemen deel aan de vergaderingen van de Beheerraad. De Beheerraad keurt het definitieve advies goed en stuurt het door naar de betrokken leden van het Verenigd College.