Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het ontwikkelen van intelligente verlichting en de opgestelde lichtinventaris.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 115)

 
Datum ontvangst: 13/01/2020 Datum publicatie: 21/02/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 21/02/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
15/01/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Tijdens haar recentste stakeholders’ meeting stelde netbeheerder Sibelga enkele interessante korte- en langetermijnambities voor. Onder meer de invoer van ‘smart lighting’ viel daarbij op, waarbij de lichtinfrastructuur op intelligente en bidirectionele wijze zou gaan werken en zo bijvoorbeeld zelf kan gaan afstellen wanneer de lichten feller moeten schijnen of juist gedimd mogen worden. Ook mogelijke technische problemen zouden zo beter en sneller in kaart gebracht kunnen worden.
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voert momenteel ter hoogte van de Ninoofsepoort een eerste test uit met intelligente straatverlichting. Er werd een detectiesysteem opgesteld in functie van de fietsers. Wanneer er een fietser langsrijdt, gaat de verlichting feller schijnen. Op die manier wordt niet alleen de verkeersveiligheid verhoogd, het dimmen van de lichten is ook energiezuiniger en heeft positieve effecten op de biodiversiteit.
Deze test kadert meteen ook in een breder Brussels lichtplan, waarbij de lichtinfrastructuur van het Gewest geharmoniseerd en vergroend moet worden. Voorlopig bestaat immers nog minder dan 10% van de verlichting op gewestwegen uit LED-lampen. U liet daarbij wel weten dat Brussel Mobiliteit inmiddels een lichtinventaris opstelde, waardoor men nu over complete en juiste informatie kan beschikken hieromtrent.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:
- Hebt u reeds overleg gepleegd met Sibelga omtrent de ambities die zij voorgesteld hebben? Zo ja, zijn daaromtrent concrete afspraken gemaakt? Zal u de visie van Sibelga ondersteunen en mee helpen uitrollen? Zo ja, op welke manier plant u dit te doen? Welk budget zal u hiertoe voorzien?
- Welke termijn voorziet u voor de evaluatie van de test aan de Ninoofsepoort? Past dit project in de voorgestelde visie van Sibelga? Welke voorlopige vaststellingen heeft u al kunnen opmaken uit dit proefproject? Overweegt u reeds om ook op andere plaatsen dergelijke tests op te zetten? Gebeuren deze (en eventuele toekomstige) proefprojecten in overleg en samenwerking met Sibelga?
- Hebt u reeds overleg gepleegd met de gemeente Sint-Jans-Molenbeek, dat zelf met een lichtplan en slimme straatverlichting werkt (onder meer ook om het veiligheidsgevoel te verhogen en sluikstorting tegen te gaan)? Staat u in overleg met de andere Brusselse gemeentes om te bekijken of er een bredere coördinatie tussen het Gewest en de gemeentes mogelijk is?
- Welke concrete doelstellingen maken verder deel uit van het bredere Brusselse lichtplan? Op welke manier wil u de gewestelijke lichtinfrastructuur verder vergroenen? Welke termijnen en budgetten stelt u hiertoe voorop? Hoe verhouden deze doelstellingen zich tot de conclusies die Brussel Mobiliteit kon trekken uit de opgestelde lichtinventaris?
 
 
Antwoord    1) Hebt U reeds overleg gepleegd met Sibelga omtrent de ambities die zij voorgesteld hebben? Welke voorlopige vaststellingen heeft u al kunnen opmaken uit het proefproject? Overweegt u reeds om ook op andere plaatsen dergelijke tests op te zetten? Gebeuren deze (en eventuele toekomstige) proefprojecten in overleg en samenwerking met Sibelga ?
Artikel 24bis van de verordening van 19 juli 2001 geeft Sibelga een exclusieve opdracht met betrekking tot de bouw, het onderhoud en de vernieuwing van openbare verlichtingsinstallaties op de wegen en in de gemeenschappelijke openbare ruimten. Hetzelfde artikel bepaalt dat Sibelga deze taak vervult rekening houdend met de doelstellingen van verbetering van de energie-efficiëntie en vermindering van het verbruik.

Deze zogenaamde "openbare dienst"-opdracht maakt, net als de andere openbare dienstopdrachten van Sibelga, het voorwerp uit van een jaarlijkse programmering en verslaggeving aan de Regering.

Na advies van Brugel keurt de gewestelijke regering het verslag van het vorige jaar en het programma voor het volgende jaar goed.
Alle kosten in verband met deze activiteit - inclusief het elektriciteitsverbruik - worden gedragen door de Brusselse elektriciteitsverbruikers ten titel van de financiering van de openbare dienstverplichtingen van Sibelga.

In concreto, is het met de gemeenten dat Sibelga een overeenkomst bereikt over de strategische keuzes voor het beheer van de openbare verlichtingsinstallaties op de wegen en in de gemeenschappelijke openbare ruimten.
Sibelga stelt de resultaten van deze strategische keuzes voor via het mechanisme van de indiening van het jaarprogramma bij de regering.
De verlichtingsinstallaties op het gewestelijke wegennet worden beheerd door Brussel Mobiliteit. De verlichtingsinstallaties in de gewestelijke groene ruimten worden beheerd door Leefmilieu Brussel.
De kosten in verband met deze installaties, inclusief het verbruik ervan, komen ten laste van de gewestelijke begroting.
De gewestelijke beleidsverklaring voorziet in de versterking van opdracht van Sibelga inzake de straatverlichting.
De reikwijdte van deze versterking is nog niet gedefinieerd.
Toch kan worden overwogen om de samenhang van het beheer van de verschillende openbare verlichtingsparken te optimaliseren.

Wat is de deadline om de test bij de Ninoofse Poort te evalueren? Is dit project in overeenstemming met de visie van Sibelga? Welke voorlopige conclusies heeft u al uit dit proefproject kunnen trekken?
Het proefproject wordt geleid door Brussels Mobiliteit en zal eind 2020 worden geëvalueerd.
In dit stadium hebben we geen conclusies te melden.
Leefmilieu Brussel zal de evaluatie opvolgen om de relevante informatie te verzamelen.

Bent u al van plan om dergelijke tests op andere plaatsen uit te voeren?
In het kader van een testfase op de site van Lijn 28 in Sint-Jans-Molenbeek werd door Leefmilieu Brussel een progressieve verlichtingsmodus ingevoerd.
Er werd ook een intelligent verlichtingssysteem van Owlet op de site van Tour & Taxi geïnstalleerd.
Het is een beheersysteem op afstand voor het toezicht, de controle, de meting en het beheer van de buitenverlichting.
In de verlichtingsinstallatie is een regelaar opgenomen, waarmee de installatie aan de hand van de informatie van de aanwezigheids-/bewegingsensor kan worden aangestuurd om het licht uit/in te schakelen en het helderheidsniveau op verzoek aan te passen.
Elk afzonderlijk lichtpunt kan op elk moment worden in- of uitgeschakeld of gedimd.
De werkingstoestand, het stroomverbruik en mogelijke storingen worden gerapporteerd en opgeslagen in een database met een exacte tijdstempel en geografische locatie.
Sinds meer dan 10 jaar past Leefmilieu Brussel progressieve "gedimde" tijdschema's toe die de biodiversiteit respecteren en er tegelijkertijd voor zorgen dat een gevoel van optimale veiligheid behouden blijft in de tijdslots waar de meeste gebruikers aanwezig zijn (de lichten worden alleen tussen middernacht en 6 uur 's morgens uitgeschakeld).

Worden deze (toekomstige) proefprojecten uitgevoerd in overleg en samenwerking met Sibelga?
De projecten en de methodologie die door Leefmilieu Brussel werden opgezet, hebben geen voorwerp uitgemaakt van een voorafgaand overleg met Sibelga, maar de relevante informatie werd doorgegeven in het kader van bilaterale contacten die in 2019 plaatsvonden en die tot doel hadden synergiën tot stand te brengen die voor beide partijen voordelig zouden zijn.

Hebt u ooit de gemeente Sint-Jans-Molenbeek geraadpleegd, die zelf werkt met een lichtplan en intelligente straatverlichting (ook om het gevoel van veiligheid te verhogen en verspillingen te vermijden)?
De gemeente Sint-Jans-Molenbeek werd in dit verband niet specifiek geraadpleegd.

Bent u in overleg met de andere Brusselse gemeenten om te kijken of een bredere coördinatie tussen het Gewest en de gemeenten mogelijk is?
Sinds 2019 worden er synergiebijeenkomsten georganiseerd om de synergiën tussen de Regies en de operatoren/beheerders te vergemakkelijken.

Welke specifieke doelstellingen maken ook deel uit van het bredere verlichtingsplan voor Brussel?
Het Lichtplan dient als handleiding voor de verschillende administraties bij de heraanleg van wegen en openbare ruimten.
Het geeft richtlijnen, met name met betrekking tot de kleurtemperatuur, en is bedoeld om de gehele verlichtingsinfrastructuur te harmoniseren.
Voor meer informatie kunt u het lichtplan vinden op :
https://mobilite-mobiliteit.brussels/sites/default/files/plan_lumiere_2018_-_actualisation_web_0.pdf
en het technische deel van het plan is op aanvraag beschikbaar via mobilité@sprb.brussels.
Hoe wilt u de gewestelijke lichtinfrastructuur groener maken?
Het is de bedoeling om de gewestelijke infrastructuur groener te maken door middel van :
- de invoering van progressieve tijdschema's die zijn aangepast en rekening houden met de biodiversiteit en de gebruikers, de vervanging van gloeilampen door minder energieverslindende LED-apparatuur waar dat technisch mogelijk en wenselijk is (esthetische beperkingen waarmee rekening moet worden gehouden voor beschermde sites);
- de ontwikkeling van intelligente verlichting voor de Groene Promenade als de tests die momenteel worden uitgevoerd overtuigend blijken te zijn;
- het verwijderen van niet-essentiële lichtpunten (met name langs de randen van de Natura 2000-zones).

Welke voorwaarden en budgetten heef u hiervoor vastgesteld?
Gezien de verschillende operatoren/beheerders en de bestaande initiatieven om de milieu-impact van de verlichtingsinfrastructuur te verbeteren, is het moeilijk om zonder verdere details een budget vast te stellen.

Wat is het verband tussen deze doelstellingen en de conclusies die Brussel Mobiliteit zou kunnen trekken uit de opgestelde lichte inventaris?
De vastgelegde doelstellingen zijn in overeenstemming met het kader van het Lichtplan dat door Brussel Mobiliteit wordt gecoördineerd en vervolgens door de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt gevalideerd.