Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de toekomst van de internationale klimaatfinanciering.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 148)

 
Datum ontvangst: 11/02/2020 Datum publicatie: 24/03/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 23/03/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
18/02/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Sinds 1992 engageren 196 landen zich om maatregelen te treffen om de klimaatveranderingen en de gevolgen ervan te beperken. Hiervoor werd begin 2000 een fonds opgericht om de meest kwetsbare landen te helpen om zich aan te passen aan de klimaatveranderingen: het Aanpassingsfonds.

In 2009 werd vervolgens een Klimaatfonds opgericht waarbij de rijkste landen tegen 2020 100 miljard dollar zouden storten om de klimaatopwarming tegen te gaan.

In 2015 werd een intra-Belgische beleidsovereenkomst (‘burden sharing’-akkoord) afgesloten om de Belgische bijdrage aan de internationale klimaatfinanciering en de verdeling ervan tussen het federale niveau en de drie regio’s vast te leggen. In dat verband zou België 50 miljoen euro tot in 2020 storten in het fonds, waarvan 25 miljoen euro door de federale overheid. Op de website van leefmilieu.brussels lees ik dat het saldo tussen de Gewesten werd verdeeld als volgt:

· Vlaams Gewest: 14,5 miljoen euro;
· Waals Gewest: 8,25 miljoen euro;
· Brussels Hoofdstedelijk Gewest: 2,25 miljoen euro.

Leefmilieu Brussel is namelijk de administratie die bevoegd is voor de uitvoering van de Brusselse strategie voor de internationale klimaatfinanciering. Het BHG ondersteunt enerzijds multilaterale fondsen en anderzijds bilaterale projecten (waaronder met zijn partnerregio’).
Op vlak van multilaterale financiering, vond ik onderstaande tabel voor de giften van het Gewest voor 2016-2018 op de vernoemde webpagina van Leefmilieu Brussel:

 
2016 2017 2018 2019
Groen Klimaatfonds (GCF) 2.500.000 € - - -
Aanpassingsfonds (AF) 2.500.000€ 601.575 € 464.800€ -

Voor wat betreft bilaterale financiering, werd een akkoord gesloten tussen Enabel en BHG voor de periode 2016-2020. Hiermee werden volgende projecten gefinancierd:

· Palestina: ontwerp, levering en installatie van fotovoltaïsche zonnepanelen voor de scholen op het Palestijnse grondgebied;
· Mozambique: installatie van ontziltingssystemen die gebruik maken van zonne-energie voor de voeding van een watervoorzieningsnetwerk in de provincie Gaza;
· Rwanda: programma voor bebossing, herbebossing en behoud van de biosfeer in vier grensdistricten van Kigali;
· Oeganda: voorziening van een bevoorradingssysteem van hernieuwbare energiebronnen in de colleges voor beroepsvorming.

De overeenkomst bedroeg in totaal een bedrag van 2.519.186 euro. 

Daarnaast werd samen met Brussels International een projectoproep ‘Zuid’ gelanceerd om het maatschappelijk middenveld te stimuleren om projecten te ondersteunen in stedelijke gebieden in de meest kwetsbare ontwikkelingslanden. Ten slotte was er nog een specifiek project ondersteund voor de ontwikkeling en de bouw van een sorteer- en recyclagecentrum in Rabat.

Omdat ik hoop dat de nieuwe Brusselse regering haar ambities terzake voortzet of zelfs verstevigt, heb ik de volgende vragen:

- Kan u meegeven welke bedragen het BHG heeft gestort aan het Groen Klimaatfonds en/of het Aanpassingsfonds voor 2019? Hoeveel hebt u voorzien voor 2020? Voorziet u een groeipad voor dit luik van de financiering? Onderzoekt u of dit mogelijk verhoogd kan worden tijdens de komende jaren?

- De overeenkomst met Enabel loopt af in 2020. Kan u meegeven of u beslist heeft om de overeenkomst met Enabel te verlengen? Zijn de onderhandelingen reeds opgestart met Enabel? Wat zijn uw prioriteiten of doelstellingen? Welke landen zullen worden uitgekozen? Welk bedrag zal er in de nieuwe periode worden vrijgemaakt? Kunt u een evaluatie geven van elk van deze bovenvermelde projecten?

- Kan u meedelen of er dit jaar opnieuw een gemeenschappelijke projectoproep ‘Zuid’ zal gelanceerd worden? Wanneer? Voor welk bedrag (vanuit beide bevoegdheden)? Voorziet u hiertoe ook een groeipad? Zal er een bedrag vanuit het luik klimaat ook worden vrijgehouden voor de niet-erkende NGO’s (‘4
e pijler’)? Zo ja, welk bedrag?

- Inzake het project met het sorteer- en recyclagecentrum in Rabat, kunt u een stand van zaken hieromtrent meegeven? Is deze volledig operationeel? Zal u verder steun geven aan dit project? Zo ja, in welke vorm?
 
 
Antwoord    1) Kan u meegeven welke bedragen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft gestort aan het Groen Klimaatfonds en/of het Aanpassingsfonds voor 2019? Hoeveel hebt u voorzien voor 2020? Voorziet u een groeipad voor dit luik van de financiering? Onderzoekt u of dit mogelijk verhoogd kan worden tijdens de komende jaren?

De internationale klimaatfinanciering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest maakt deel uit van de verplichtingen van de Burden sharing-overeenkomst 2016-2020. Door deze overeenkomst is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest verplicht 11.250.000 euro bij te dragen voor de volledige periode 2016-2020. In 2016 heeft de regering 8.294.059 euro vastgelegd. Het saldo is gelijkmatig verdeeld over de volgende jaren, d.w.z. ongeveer 750.000 euro per jaar. De bijdragen van Brussel zijn verdeeld over steun voor multilaterale fondsen en bilaterale steun.

Hieronder volgt een overzicht van de donaties van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aan de
multilaterale fondsen sinds 2016, om aan onze Burden sharing-verplichtingen tegemoet te komen:


Jaar

Groen Klimaatfonds

Aanpassingsfonds

2016

2.500.000 €

2.500.000 €

2017

/

601.175 €

2018

/

464.800 €

2019

/

401.037 €




Daarnaast werden met de financiering van de jaren 2016 tot 2019 ook andere projecten ondersteund zoals beschreven op de website van Leefmilieu Brussel (bilaterale steun).

Voor het jaar 2020 zal het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bijdragen aan het Groen Klimaatfonds en aan het Aanpassingsfonds. De omvang van deze donaties moet nog worden bepaald zodat we onze Burden sharing-verplichtingen kunnen nakomen.

Voor de periode na 2021 zal het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een nieuwe bijdrage aan de internationale klimaatfinanciering moeten definiëren in het kader van de lastenverdeling van de doelstellingen voor 2030.

De vaststelling van de Belgische verbintenissen inzake internationale klimaatfinanciering zal naar boven toe moeten evolueren (artikel 9, §3, van het Akkoord van Parijs bepaalt dat de mobilisatie van de financieringsmiddelen een stijging moet vertonen ten opzichte van de vorige inspanningen).

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zal nadenken over deze nieuwe Brusselse klimaatfinancieringsstrategie voor de jaren 2021 tot 2030.

Er moet worden opgemerkt dat de federale overheid tijdens de COP25 (december 2019) zich ertoe verbonden heeft, bij monde van de eerste minister, haar financiële bijdrage te verdubbelen vanaf 2020.


2) De overeenkomst met Enabel loopt af in 2020. Kan u meegeven of u beslist heeft om de overeenkomst met Enabel te verlengen? Zijn de onderhandelingen met Enabel reeds opgestart? Wat zijn uw prioriteiten of doelstellingen? Welke landen zullen worden uitgekozen? Welk bedrag zal er in de nieuwe periode worden vrijgemaakt? Kunt u een evaluatie geven van elk van deze bovenvermelde projecten?

Enabel is een referentieactor in België voor de uitvoering van projecten in ontwikkelingslanden. Een dergelijke samenwerking tussen Leefmilieu Brussel en Enabel heeft het voordeel dat er een meer directe band ontstaat met de begunstigden, dat de expertise van Enabel wordt benut en dat voor een zekere coherentie wordt gezorgd in de acties van de Belgische instellingen op het vlak van ontwikkelingssamenwerking en internationale klimaatfinanciering.

Hieronder volgt een evaluatie van de klimaatvoordelen van de projecten die door Leefmilieu Brussel worden gefinancierd:


Land

Voordelen

Palestina

Dankzij een lage financiële offerte van het geselecteerde consortium voor de levering en de installatie van de zonnemodules, ligt het totale vermogen van het geïnstalleerde systeem 15% hoger dan gepland, d.w.z. een energieproductiecapaciteit van 405 kW in plaats van 350 kW. Dit leidt tot een stijging van de broeikasgasreducties met 15% ten opzichte van de verwachtingen (509 t/jaar ten opzichte van 443 t/jaar).

Mozambique

Bij de gunning van de opdracht hebben de onderhandelingen betere technische offertes opgeleverd, om te komen tot een innovatieve oplossing die bestaat uit het opslaan van een deel van de energie in de vorm van water onder zeer hoge druk. Dit resulteerde in een aanbod van 100% hernieuwbare energie (zonder batterijen).

Rwanda

De inventarisatie van de openbare bossen in de districten is een eerste stap in de ontwikkeling van het bosbeheerplan per district, dat een duurzaam beheer van de bosrijkdommen mogelijk zal maken en zo de huidige toestand van achteruitgang en de gevolgen van de door het klimaat veroorzaakte droogte in de oostelijke provincie van Rwanda zal verzachten.

Oeganda

De bouw van biogassystemen zal bijdragen aan het koken met ‘schonere energie met een beperkte impact op de ontbossing’, een verbeterde energie-efficiëntie voor de houtoven (uitsparing van 5,8 m³ hout, dat 2,9 ton CO2 produceert) en betere resultaten voor de gezondheid van het personeel. De energierekening van de scholen zal met ongeveer 50% worden verlaagd voor de voorverwarming of het water met behulp van zonneboilersystemen. De besparing zou € 1.878 per jaar per school bedragen en daarmee in de negen scholen een totale besparing van € 16.900 opleveren.




Het is de bedoeling het merendeel van de activiteiten in Rwanda en Oeganda in de eerste helft van 2020 af te ronden.

Enabel is dan ook een voorkeurspartner van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bij de uitvoering van zijn internationale klimaatfinancieringsstrategie en de contouren van de uitbreiding van de samenwerking met Enabel zullen moeten worden bepaald in het licht van de Brusselse strategie voor internationale klimaatfinanciering voor de periode na 2021.


3) Kan u meedelen of er dit jaar opnieuw een gemeenschappelijke projectoproep ‘Zuid’ zal worden gelanceerd? Wanneer? Voor welk bedrag (vanuit beide bevoegdheden)? Voorziet u hiertoe ook een groeipad? Zal er een bedrag vanuit het luik klimaat worden vrijgehouden voor de niet-erkende NGO’s (‘4e pijler’)? Zo ja, welk bedrag?

Leefmilieu Brussel zal niet deelnemen aan de editie 2020 van de projectoproep ‘Zuid’. De verbintenissen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de internationale klimaatfinanciering zijn bedoeld om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen die zijn vastgelegd in het samenwerkingsakkoord ‘Burden Sharing 2016-2020’. Aangezien het jaar 2020 het laatste jaar is van de periode waarop deze overeenkomst betrekking heeft, moet het Gewest de laatste (aanzienlijke) bedragen die nodig zijn om aan onze verplichtingen te voldoen (d.w.z. € 2.250.000 per jaar) in 2020 kunnen vastleggen en vereffenen. Het gebruik van subsidies laat helaas niet toe om aan deze (vooral administratieve) bekommernis tegemoet te komen, zodat deelname aan de projectoproep in 2020 geen optie is voor Leefmilieu Brussel.

Wij zijn ons er terdege van bewust dat de bijdrage van Leefmilieu Brussel aan deze projectoproep het mogelijk maakt de koppeling tussen het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid en de internationale klimaatfinanciering te consolideren, en wij zijn niet van plan deze koppeling kwijt te spelen. De administratieve verplichtingen zijn echter te groot om deze koppeling in dit scharnierjaar via de projectoproep uit te breiden.


4) Inzake het project met het sorteer- en recyclagecentrum in Rabat, kunt u een stand van zaken hieromtrent meegeven? Is dit volledig operationeel? Zal u verder steun geven aan dit project? Zo ja, in welke vorm?

Het project voor een sorteer- en recyclingcentrum in Rabat kon niet binnen het tijdsbestek van de overeenkomst tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de regio Rabat worden afgerond. De belangrijkste reden hiervoor is de moeilijkheid voor de Marokkaanse autoriteiten om een stuk grond te identificeren dat beschikbaar is voor de bouw van de site. Als gevolg daarvan is de overeenkomst niet verlengd en is Enabel gevraagd de mogelijkheden te onderzoeken om een ander project in de regio te financieren.