Schriftelijke vraag betreffende de inzameling en recyclage van kurk.
- Indiener(s)
- Bianca Debaets
- aan
- Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 188)
| Datum ontvangst: 14/01/2020 | Datum publicatie: 24/03/2020 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 19/20 | Datum antwoord: 20/04/2020 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 13/03/2020 | Verwijzing commissie Leefmilieu en Energie | p.m. | ||
| 13/03/2020 | Ontvankelijk | Uitgebreid Bureau van het Parlement |
| Vraag | Tijdens de eindejaars periode waarschuwden verschillende afvalintercommunales nog over de vele kurken die rond de jaarwisseling traditioneel veelvuldig in het rond knallen. Gebruikte kurken worden immers vaak simpelweg bij het restafval gegooid, maar dat is een foute reflex. Kurk is een duurzaam materiaal en afkomstig uit de schors van de kurkeik in het Middellandse Zeegebied. Door de stijgende vraag staan de kurkboomgaarden echter onder druk. Een gemiddeld gezin verbruikt gemiddeld zo’n 50 à 60 kurken per jaar, waardoor er bijvoorbeeld in Vlaanderen alleen al jaarlijks zo’n 480 ton aan weggegooide kurken circuleert. Het overgrote deel belandt gewoon bij het restafval, al bestaan er de laatste jaren wel meer initiatieven om de gebruikte kurken te recycleren en bijvoorbeeld te hergebruiken in de vorm van granulaten (die onder meer ingezet worden als wandbekleding of isolatiemateriaal). Een belangrijk voorbeeld hiervan is de werking van vzw De Vlaspit uit Scherpenheuvel, dat middels kurkinzameling en -recyclage bijdraagt tot de sociale economie. Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel: - Bent u zich bewust van deze problematiek omtrent de inzameling en recyclage van kurk? Bevestigt u dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest eveneens initiatieven moet ondernemen om deze verspilling tegen te gaan en om een milieuvriendelijke reflex te ontwikkelen hieromtrent? - Op welke manier wordt de inzameling en recyclage van kurk in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest momenteel gestimuleerd of mogelijk gemaakt? Bestaan er sensibiliseringsacties naar onder meer de consumenten, horeca of distributeurs toe? Bestaan er momenteel reeds initiatieven hieromtrent? - Overweegt u om vanuit het gewestelijk agentschap Net Brussel acties op te starten om de inzameling van kurk (en de noodzaak daaraan) breder uit te dragen richting de burgers? Overweegt u om daartoe containers te ontwikkelen die de inzameling van kurk mogelijk kunnen maken bij bijvoorbeeld warenhuizen of wijnhandelaars, naar analogie van de manier waarop gebruikte batterijen reeds opgehaald worden? Zo ja, op welke termijn beoogt u dit in te voeren? Welke stappen heeft u hieromtrent reeds gezet? - Overweegt u om de inzameling en recyclage van kurk in te kantelen in een bredere vorm van sociale economie, zoals in Vlaanderen reeds het geval is met bijvoorbeeld vzw De Vlaspit? Zo ja, op welke termijn en met welke middelen wil u dit bewerkstelligen? Zo neen, overweegt u een opportuniteitsstudie uit te voeren aangaande dit onderwerp? |
| Antwoord | Ik ben blij u te kunnen meedelen dat het Agentschap Net Brussel sinds 2012 kurken inzamelt. Zodra deze inzameling werd georganiseerd, heeft het ANB beslist een overeenkomst te sluiten met de in uw vraag genoemde vzw ‘De Vlaspit’, die actief is in de sociale economie, een element dat ik belangrijk vind omdat het toelaat personen die al lang werkloos zijn, de kans te bieden een baan te vinden. Ik kan u deze overeenkomst bezorgen als u dat wenst. Momenteel wordt dit natuurlijke materiaal na recyclage al gebruikt als isolator, maar de vzw ‘De Vlaspit’ heeft beslist om te zoeken naar nieuwe toepassingsgebieden voor de recyclage ervan. Op deze manier recycleert de vzw de kurken voor duurzame vloerbekleding. Anderzijds is de Brusselse overheid zich terdege ervan bewust dat kurk een natuurlijk materiaal van hoge kwaliteit is. Na een energiezuinig recyclageproces kan het worden omgezet in kurkgranulaat om te worden gebruikt als isolatie om het energieverbruik voor de verwarming van gebouwen te verminderen. De recyclage van kurk is ongetwijfeld interessant om te ontwikkelen, vooral in een context waar onze milieudoelstellingen ambitieus zijn, zoals het vijfde Hulpbronnen- en Afvalbeheerplan (HABP), dat de kringloopeconomie en de ‘stadsmijnbouw’ wil bevorderen, en het Energie- en Klimaatplan, dat het energieverbruik van de gebouwen in het gewest wil verminderen. Brusselaars die hun kurk willen sorteren en deponeren, kunnen dat doen in de 5 ‘Recyparken’ of bij de meer dan 100 ‘Proxy Chimik’-inzamelpunten voor huishoudelijk chemisch afval in het hele Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. In 2018 heeft het Agentschap Net Brussel zo 1.443 kg kurk ingezameld, die door de vzw ‘De Vlaspit’ zijn gerecupereerd voor recyclage. Voor het jaar 2019 zijn nog geen gegevens beschikbaar. Alle kurken die door het Agentschap Net Brussel worden ingezameld, worden gecentraliseerd op de Bempt-site, gelegen aan de Ruisbroeksesteenweg in Vorst, zodat de vzw ze gemakkelijker kan wegruimen. Bovendien informeert en sensibiliseert het Agentschap Net Brussel de bevolking voor het sorteren van kurken via de communicatiekanalen waarover het beschikt, d.w.z.: - de gids ‘Proxy-Chimik’ (huishoudelijk chemisch afval) - de website van Net Brussel - de digitale sociale netwerken (zoals Facebook) - tijdens animaties op scholen - tijdens de mobiele inzameling van grof huisvuil - of tijdens bewustmakingsevenementen in de openbare ruimte Vervolgens kunnen de burgers op vele andere plaatsen terecht om hun kurken terug te brengen. Het gaat om bepaalde gemeenten, bepaalde scholen, via bepaalde verenigingen, bepaalde winkels van de sociale economie of bepaalde bedrijven die vrijwillig voorstellen om kurken in te zamelen, actoren die voor de meerderheid gevoelig zijn voor het milieu. Al deze inzamelpunten die in het Brussels Gewest aanwezig zijn, worden op de website van de vereniging ‘De Vlaspit’ vermeld via een interactieve kaart (http://www.recycork.be/nl/kurkinzameling). Leefmilieu Brussel communiceert ook op zijn website over de mogelijkheid om kurken in het Brussels Gewest te sorteren en op al deze verschillende locaties te deponeren. Ter informatie: het Brussels Gewest wil vanaf dit jaar verder gaan op het vlak van de inzameling van kurken. In het kader van het akkoord ‘Openbare Netheid en Leefomgeving’, dat in 2016 werd ondertekend tussen het Gewest en Leefmilieu Brussel, Net Brussel, Fost Plus, Comeos en Fevia, hebben deze verschillende actoren hun krachten gebundeld om een ‘sorteerkit’ te ontwikkelen voor de Brusselse evenementenorganisatoren. De ‘sorteerkit’ zal worden getest op 13 evenementen in 2020, geselecteerd op basis van hun grootte (> 15.000 bezoekers) en hun potentieel om de sorteerpraktijken onder de bevolking te verbeteren. Concreet is deze ‘sorteerkit’ een instrument dat gratis zal worden uitgeleend aan organisatoren om kurk in te zamelen. Als een organisator heeft vastgesteld dat kurken bij eerdere van zijn evenementen in de vuilnisbakken of op de grond belandden, kan hij nu deze verspilling van middelen voorkomen door gebruik te maken van inzamelbakken en voorlichtings- en sensibiliseringsmateriaal voor het publiek. De samenwerking met de vzw ‘De Vlaspit’ om dit project mogelijk te maken werd begin maart 2020 geformaliseerd. Tot slot wil ik nog opmerken dat, aangezien de vzw ‘De Vlaspit’ momenteel actief is en haar diensten aanbiedt in heel België, het nog niet noodzakelijk is om de mogelijkheid van kurkrecyclage op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te bestuderen. |