Fiche van een vraag of interpellatie

Vacatures Contact

Schriftelijke vraag betreffende het erfgoedaspect bij de herinrichting van de Clovislaan

Indiener(s): David Weytsman
aan: Pascal Smet, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Stedenbouw en Erfgoed, Europese en Internationale Betrekkingen, Buitenlandse Handel en Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp (Vragen nr 293)

Datum ontvangst: 26/11/2020		Datum publicatie: 20/01/2021
Zittingsperiode: 19/24	Zitting: 20/21	Datum antwoord: 15/01/2021

Datum	behandeling van het stuk	Indiener(s)	Referentie	Blz.
08/12/2020	Ontvankelijk	p.m.

Vraag	De Stad Brussel heeft de werken van Infrabel aan de Clovislaan aangegrepen om de centrale berm te renoveren. Het blijkt echter dat het door het Stadscollege voorgelegde plan maar weinig rekening houdt met het harmonieus erfgoedaspect van de wijk. De wijk werd in 1994 erkend door het Gewest als erfgoed en sinds 2017 als stedelijk en landschappelijk geheel door het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening. Het plan voorziet in een betonnen basis hoewel dit materiaal nergens anders in de wijk terug te vinden is. De ventilaties zullen rechthoekig zijn wat zou indruisen tegen de ronde vormen die de Squares weerspiegelen. De alkoven in de berm zouden de symmetrie verbreken. Kortom, moderne stedenbouw is geen probleem op zich, maar in dit geval wordt er afbreuk gedaan aan de unieke en harmonieuze coherentie van de wijk vanuit het erfgoedstandpunt. Dit doet enkele vragen rijzen: 1. Als minister bevoegd voor Erfgoed, welke maatregelen neemt u om ervoor te zorgen dat het erfgoed van de wijk wordt gerespecteerd? In het bijzonder het erfgoed en de harmonie die de Squares, de Clovislaan en de Karel De Grotelaan verbindt? 2. Het Erfgoed van deze wijk is uniek, heeft het Gewest eventuele acties ondernomen om het tot zijn recht te laten komen? 3. Is er een coördinatie met de Stad Brussel rond dit dossier? Heeft het Gewest ideeën geopperd ter bescherming van dit uniek erfgoed tijdens het ontwerp van het plan?


Antwoord	1. In de genoemde zone (de Squares, de Clovis- en de Karel de Grotelaan) zijn een aantal gebouwen als monument beschermd. Dat is zo voor het oude station van Sint-Joost-ten-Node (beschermd op 26/09/1996), gelegen in de Leuvensesteenweg 195, in het verlengde van de Clovislaan. In de Clovislaan 85 is het Huis Van Dijck beschermd (sinds 08/08/1988). Aan de Ambiorixsquare zijn het bekende Huis Saint-Cyr (nr. 11, beschermd op 08/08/1988) en een huis in art-nouveaustijl (nr. 50, beschermd op 02/09/2006) beschermd. Op de Palmerstonlaan zijn twee door Victor Horta ontworpen huizen beschermd: het Deprez-Van De Veldehuis (met als adres Boduognatusstraat 14, beschermd op 21/06/1971) en het Hotel Van Eetvelde en zijn bijgebouw, dat deel uitmaakt van vier stadswoningen die door Horta zijn ontworpen en sinds 2000 in het Werelderfgoed zijn opgenomen. De squares (Ambiorix-, Maria-Louiza- en Margaretasquare) en de Palmerstonlaan zijn zelf als landschap beschermd sinds 14/07/1994. Voor die beschermde elementen houdt dat in dat hun bijzondere erfgoedwaarde erkend wordt en dat voor alle werken bijgevolg een unieke vergunning moet worden ingediend die door de Directie Cultureel Erfgoed van Urban wordt behandeld. Die vergunningsaanvragen worden ook onderworpen aan een unaniem advies van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML), die de herwaardering van dat erfgoed mee helpt te waarborgen. Een groot aantal gebouwen in de nabijheid van die pleinen zijn opgenomen in de inventaris van het bouwkundig erfgoed van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Eerst en vooral kan zo de aandacht van de stedenbouwkundige overlegcommissie op die goederen werden gevestigd. Die commissie kan een advies over de voorgestelde werken aan een bepaald goed aanvragen aan de KCML. Bovendien werd een groot aantal beschermingsgebieden vastgelegd rond monumenten in die zone. De perimeter ervan is vastgelegd in functie van de beschermingseisen van de omgeving van het onroerend erfgoed. In die beschermingszone worden alle handelingen en werken die van dien aard zijn dat ze de uitzichten op het goed dat tot het onroerend erfgoed behoort wijzigen, of vanaf dat goed, onderworpen aan het advies van de KCML, alsook aan het advies van de overlegcommissie (art. 237, §1 van het BWRO). Dat geldt voor de volledige Clovislaan, een deel van de Karel de Grotelaan, de straten rond de pleinen en het begin van alle straten die op die pleinen uitkomen. Bijzondere aandacht gaat dan ook naar de erfgoedwaarde, met name door middel van een advies van de KCML. 2. De bedoeling van de herwaardering van het erfgoed in deze wijk is in de eerste plaats om het publiek daarover te sensibiliseren. In het verleden heeft Urban - DCE daar al een werk over gepubliceerd met als titel “Brussel, Stad van Kunst en Geschiedenis”, geschreven door Vincent Heymans. Deze publicatie is niet meer beschikbaar in de boekhandels, maar kan in pdf-formaat worden gedownload via de website van Urban-DCE (http://erfgoed.brussels/nl/ontdekken/publicaties/brussel-stad-van-kunst-en-geschiedenis/de-squareswijk?set_language=nl). Urban-DCE heeft ook een wandeling gepubliceerd die de waarde van deze wijk belicht. De wandelroute is beschikbaar in pdf-formaat op de site van Urban-DCE (http://erfgoed.brussels/nl/links/digitale-publicaties/pdf-versies/a-la-carte/brussel-uitbreiding-oost/view?set_language=nl). Deze kaart wordt ook aangeboden via de erfgoedklassen, een gewestelijk initiatief om de leerlingen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te sensibiliseren over het Brusselse erfgoed, met name via wandelingen in hun wijk. De wijk staat ook centraal tijdens de Open Monumentendagen, die elk jaar in september door het Gewest worden georganiseerd. Zo werden in 2020 twee gebouwen opengesteld en werd een wandeling door de Squareswijk georganiseerd (https://www.heritagedays.brussels/nl/programma/brussel-uitbreiding/). Die verschillende initiatieven tonen aan dat de wijk aandacht krijgt voor de bewustmaking van het publiek. De verschillende voornoemde beschermingsmaatregelen tonen bovendien het belang aan van het erfgoed van de squares en hun omgeving. De opname van Hotel van Eetvelde in de prestigieuze werelderfgoedlijst geeft de wijk internationale erkenning. 3. Wat de heraanleg van de Clovislaan zelf betreft, werd op 12 mei 2020 een aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning ingediend. Het dossier werd volledig verklaard op 9 december 2020. De procedure is nu aan de gang en het door de Stad voorgelegde project zal het voorwerp uitmaken van een advies van de KCML en zal worden voorgelegd aan de overlegcommissie, waar de DCE zoals altijd bijzondere aandacht aan het erfgoed zal schenken.