Fiche van een vraag of interpellatie

Vacatures Contact

Schriftelijke vraag betreffende de impact van de LEZ op de luchtkwaliteit en het Brussels wagenpark

Indiener(s): Sadik Köksal
aan: Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 677)

Datum ontvangst: 07/01/2021		Datum publicatie: 26/03/2021
Zittingsperiode: 19/24	Zitting: 20/21	Datum antwoord: 23/03/2021

Datum	behandeling van het stuk	Indiener(s)	Referentie	Blz.
16/02/2021	Ontvankelijk	p.m.

Vraag	In 2018 is de invoering van de LEZ van start gegaan in het Brussels Gewest. Dit plan om geleidelijk het verkeer van de meest vervuilende voertuigen te verbieden, heeft tot doel de luchtkwaliteit in het Brussels Gewest aanzienlijk te verbeteren en zo de gezondheid van de burgers te verbeteren. In 2019 werden Euro II-, Euro I- en niet-Euro-dieselvoertuigen alsook Euro I- en niet-Euro-benzinevoertuigen uit het verkeer in ons Gewest verbannen. In 2020 werden Euro III-dieselvoertuigen toegevoegd aan de lijst van rijverboden. In 2022 worden dieselvoertuigen van norm IV toegevoegd aan de lijst van voertuigen die in het Brussels Gewest niet meer in het verkeer mogen worden gebracht. Graag een antwoord op volgende vragen: - Hoeveel in het Brussels Gewest ingeschreven voertuigen werden getroffen door de eerste rijverboden in 2019? - Hoeveel Euro III-dieselvoertuigen die in het Brusselse Gewest zijn ingeschreven, werden getroffen door het nieuwe verbod dat in 2020 wordt ingevoerd? - Hoeveel Euro IV-dieselvoertuigen die in het Brussels Gewest zijn ingeschreven, zullen in 2022 door het rijverbod worden getroffen? - Hoeveel hybride of volledig elektrische voertuigen zijn er sinds 2019 ingeschreven in het Brussels Gewest? - Met betrekking tot de in 2019 gemaakte prognose van de impact van de LEZ, zijn de prognoses voor het jaar 2020 met betrekking tot de dalingen van NO2, BC, PM2.5, PM10, nauwkeurig gebleken? Kunt u ons de cijfers geven voor deze dalingen voor het jaar 2020 ten opzichte van het jaar 2019? - Werd een beoordeling van de effecten van de LEZ voor het jaar 2020 gedaan? Zo ja, wanneer zal die beschikbaar zijn ?


Antwoord	1) In 2018 gold het verbod alleen voor dieselvoertuigen met euronorm 1 en zonder euronorm 0. In 2019 mochten andere voertuigen niet langer circuleren, namelijk dieselvoertuigen met euronorm 2 en benzinevoertuigen met euronorm 1 en zonder euronorm. Volgens de projecties die Leefmilieu Brussel vóór de invoering van de LEZ maakte, zou een totaal van ongeveer 19.000 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingeschreven voertuigen worden getroffen door de LEZ-beperkingen op 1 januari 2019. Die projectie is gebaseerd op de inschrijvingsgegevens van september 2016 en de ‘natuurlijke’ vernieuwingscurven vóór de invoering van de LEZ. In werkelijkheid is dat cijfer waarschijnlijk overschat: een deel van deze voertuigen was in januari 2019 al niet meer in circulatie. De door de LEZ beoogde Brusselaars zijn via tal van communicatiekanalen op de hoogte gebracht van de ingevoerde beperkingen en dat al vanaf 2017. Dankzij de geanonimiseerde gegevens van ANPR-camera's volgt Leefmilieu Brussel van nabij de evolutie van de samenstelling van het wagenpark dat dagelijks in de LEZ circuleert. Die gegevens worden onder meer gebruikt om de jaarlijkse evaluatieverslagen van de LEZ te realiseren, die beschikbaar zijn op www.lez.brussels. Uit die gegevens blijkt dat het aantal voertuigen waarop de toegangsbeperkingen van toepassing zijn en dat dagelijks wordt geflitst, zeer sterk is gedaald sinds augustus 2018 (eerste beschikbare gegevens). Die daling zet in vóór de versturing van de geldboeten, met name tijdens de informatiecampagne (brieven aan de betrokken personen, enz.), en versnelt vanaf het ogenblik dat de geldboeten worden verstuurd. Op basis van deze cameragegevens stellen we dus vast dat het aandeel van de in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingeschreven voertuigen waarop de criteria van 2018 betrekking hebben, tussen augustus 2018 en december 2019 met ongeveer 83% is gedaald: deze voertuigen vertegenwoordigden dagelijks gemiddeld 0,1% van het in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingeschreven wagenpark in augustus 2018 (ongeveer 700 unieke voertuigen per maand) en 0,02% van het wagenpark in december 2019. Het aandeel van de in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingeschreven voertuigen waarop de criteria van 2019 betrekking hebben, is in dezelfde periode met ongeveer 93% gedaald: deze voertuigen vertegenwoordigden dagelijks gemiddeld 1,3% van het in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingeschreven wagenpark in augustus 2018 (meer dan 13.000 unieke voertuigen per maand) en 0,1% van het wagenpark in december 2019. 2) Volgens dezelfde projecties van Leefmilieu Brussel voorafgaand aan de invoering van de LEZ, mochten op 1 januari 2020 ongeveer 47.000 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingeschreven dieselvoertuigen met euronorm 3 niet meer circuleren in de LEZ. Om de in het vorige antwoord genoemde redenen is dat cijfer overschat. Op basis van de van de LEZ-camera’s afkomstige gegevens over de samenstelling van het park, merken we dat het aantal dieselvoertuigen met euronorm 3 ook sterk is gedaald. Tussen augustus 2018 en december 2020 is het aandeel in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingeschreven voertuigen waarop de criteria van 2020 van toepassing zijn, gedaald met ongeveer 96%. Die daling was al goed ingezet vóór 1 januari 2020 (-64% tussen augustus 2018 en december 2019). Die voertuigen vertegenwoordigden elke dag gemiddeld 6,5% van het in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingeschreven wagenpark in augustus 2018 (ongeveer 25.000 unieke voertuigen per maand) en 0,3% van het wagenpark in december 2020. 3) Vanaf 1 januari 2022 zal het verbod om in de LEZ te circuleren ook gelden voor dieselvoertuigen van euronorm 4. Op basis van de bovengenoemde projecties uit 2016 werd geschat dat ongeveer 64.000 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingeschreven dieselvoertuigen met euronorm 4 niet meer in de LEZ zouden mogen circuleren op 1 januari 2022, in vergelijking met een situatie met een natuurlijke evolutie van het wagenpark zonder het bestaan van de LEZ. Ook hier weten we dat dat een overschatting is, omdat de LEZ - en andere beleidsmaatregelen om het gebruik van dieselvoertuigen te ontmoedigen - hun signaalrol bij de Brusselse actoren hebben gespeeld en intussen het koopgedrag hebben beïnvloed. Uit de gegevens van de ANPR-camera's over het in omloop zijnde wagenpark blijkt dat het aandeel dieselvoertuigen met euronorm 4 afneemt in het in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingeschreven wagenpark. Deze voertuigen vertegenwoordigden dagelijks gemiddeld 17% van het in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ingeschreven wagenpark in augustus 2018 (ongeveer 65.000 unieke voertuigen per maand) en 10% van het wagenpark in december 2020 (ongeveer 40.000 unieke voertuigen per maand). 4) In 2019 en 2020 zijn in totaal 5.400 100% elektrische voertuigen ingeschreven in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het gaat hoofdzakelijk om auto's (58%; 3.112 voertuigen) en tweewielers zoals scooters, motorfietsen en speedpedelecs (36%; 1.958 voertuigen). Ook bestelwagens (5%; 274 voertuigen) en (mini-)bussen (0,6%; 31 voertuigen) zijn inbegrepen. Wat de hybride voertuigen (inclusief plug-in hybrides) betreft, komen we voor 2019 en 2020 aan een totaal van 16.844 nieuwe inschrijvingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Bijna al die voertuigen zijn personenauto's (99%; 16.651 voertuigen), gevolgd door (mini-)bussen (1%; 152 voertuigen), bestelauto's en vrachtwagens (samen minder dan 1%). 5) Het jaar 2020 was uitzonderlijk vanwege de inperkingsmaatregelen die zijn genomen om de COVID-19-pandemie aan te pakken. De lockdown heeft geleid tot een aanzienlijke vermindering van het verkeer en, bijgevolg, van de door de vervoerssector uitgestoten verontreinigende stoffen. Naast de strikte lockdown zelf (van 19 maart tot 3 mei 2020) heeft ook de veralgemening van het telewerken, met name sinds 19 oktober 2020, bijgedragen tot een vermindering van het verkeer in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Zodoende wordt het geschatte effect van de LEZ in 2020 (dat wil zeggen 1% vermindering van de jaarconcentratie van stikstofdioxide (NO2) in stedelijke gebieden met een sterke invloed van het verkeer en 2% vermindering in stedelijke gebieden met een zeer sterke invloed van het verkeer), volledig overschaduwd door het effect van de lockdown. Tijdens de lockdown (van 19 maart tot 3 mei 2020) zijn de NO2-concentraties namelijk gedaald met ongeveer 50% in de stedelijke gebieden met een sterke en zeer sterke invloed van het verkeer. Vervolgens hebben sommige maatregelen die in het kader van de gezondheidscrisis zijn genomen (bv. telewerken) de NO2 op een tussenniveau tussen de ‘normale’ concentraties en de concentraties tijdens de lockdown gehouden. Zo is over het hele jaar 2020 de gemiddelde NO2-concentratie gemeten in het station Kunst-Wet, een stedelijk station dat zeer sterk is blootgesteld aan het wegverkeer, zeer sterk gedaald van 52 µg/m³ in 2019 naar 36 µg/m³ in 2020. Ondanks de complexiteit om na te gaan of de ramingen van de impact van de LEZ kloppen, maken de concentratiemetingen die tijdens de lockdown zijn uitgevoerd, het toch mogelijk om de grote impact van het autoverkeer op de concentraties van bepaalde verontreinigende stoffen in Brussel aan te tonen. 6) Leefmilieu Brussel analyseert momenteel de gegevens van de in circulatie zijnde voertuigen, de emissies van luchtverontreinigende stoffen en de concentraties van verontreinigende stoffen. Die gegevens zullen worden gepresenteerd in het jaarverslag van de LEZ, dat in juni 2021 zal worden gepubliceerd.