Schriftelijke vraag betreffende energiearmoede in het BHG (opvolgingsvraag nr 505).
- Indiener(s)
- Bianca Debaets
- aan
- Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 793)
| Datum ontvangst: 28/04/2021 | Datum publicatie: 21/06/2021 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 20/21 | Datum antwoord: 15/06/2021 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 12/05/2021 | Ontvankelijk | p.m. |
| Vraag | De Koning Boudewijnstichting en het Platform tegen Energiearmoede roepen op om sociale woningen in ons land dringend te renoveren naar aanleiding van de analyse van de meest recente cijfers over energiearmoede. Een op vijf Belgische gezinnen blijkt moeilijkheden te hebben om de energiefactuur kan betalen. Als je inzoomt op Brussel blijken 27,6% van de Brusselse huishoudens moeite te hebben met de energiefactuur en zijn huurders van sociale woningen het vaakst getroffen. Er was tegelijkertijd wel sprake van een zacht klimaat en een daling van de aardgasprijs terwijl de cijfers stagneerden wat maakt dat dit een zorgwekkende tendens is. In uw antwoord op mijn vraag las ik dat u in 2021 2,4 miljoen uittrekt voor 5 subsidies waarvan de helft (1,3 miljoen euro) bestemd is voor de openbare dienst opdrachten van de OCMW's. Dit stuk is bedoel om een transversaal systeem van "energiebegeleiding" voor kwetsbare gezinnen te ondersteunen. Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel: - Bent u op de hoogte van de tendensen die zichtbaar zijn uit de laatste editie van de Barometer-energiearmoede? Welke van de aanbevelingen van uit het nieuwe rapport worden meegenomen in de ontwikkelingen van uw beleid omtrent energiearmoede? Werkt u in deze samen met andere kabinetten van de Regering? Kan u de samenwerking toelichten en welk budget trekt u voor dit dossier uit? - Beschikt u over cijfers aangaande de Brusselaars die te kampen hebben met energiearmoede? Kan u een verdeling aanleveren per gemeente en op gebied van leeftijd, geslacht, familiale situatie en beroep? - Kan u de werking van het transversaal systeem van energiebegeleiding toelichten naar werking en verdeling van middelen? Op welke manier en wanneer wordt dit geëvalueerd? - Hoe wordt de resterende enveloppe verdeeld? Kan u de stand van zaken van de 5 subsidies toelichten? Welk tijdspad stelt u in deze voorop? - Hoeveel vermogensbegrenzers zijn er vandaag geplaatst in het BHG sinds het antwoord op de vorige vraag? Welke evolutie is er waar te nemen inzake de installatie van vermogensbegrenzers sinds het begin van de legislatuur? Welke oorzaken ziet u die deze evolutie verklaren? - Welke van de bestudeerde acties worden geïmplementeerd en welk budget trekt u hiervoor uit? Kan u de stand van zaken van de implementatie van deze acties toelichten? |
| Antwoord | VRAAG 1 Leefmilieu Brussel houdt zich al enkele jaren bezig met de problematiek van de zogenoemde ‘sociale energie’. In die werkcontext zijn de barometer Energiearmoede en het werk rond armoedebestrijding instrumenten die bij de verschillende diensten goed bekend zijn. Leefmilieu Brussel neemt actief deel aan de werkgroepen van de Koning Boudewijnstichting en is dus goed op de hoogte van de cijfers die jaarlijks door de Stichting worden gepubliceerd. Bovendien is met een aantal aanbevelingen uit het laatste verslag van de Stichting (bv. inzake vermogensbegrenzers) rekening gehouden bij de wijziging van wetteksten, zoals de ordonnantie van 19 juli 2001 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt . Wat de samenwerking met de andere administraties/kabinetten betreft, zijn in het kader van de renovatiestrategie al verschillende werkgroepen opgericht met Leefmilieu Brussel, URBAN en Brussel Huisvesting – en hun respectieve kabinetten. Die groepen werken met name aan de administratieve vereenvoudiging van de financiële instrumenten en aan de versterking van de begeleiding bij renovatie. Die verschillende maatregelen zullen alle Brusselaars ten goede komen, ook de kwetsbare doelgroepen. Ten slotte zal de samenwerking tussen de administraties en de kabinetten (alsook met andere institutionele en privé-actoren) worden versterkt in het kader van de ‘Renolution’-alliantie; aanbevelingen in verband met de kwaliteit van de huisvesting zullen uiteraard een belangrijk aandachtspunt van deze uitwisselingen zijn. VRAAG 2 Leefmilieu Brussel beschikt over de cijfers van de Koning Boudewijnstichting die werden meegedeeld in haar publicatie ‘Barometers energie- en waterarmoede’. Ter herinnering: energiearmoede wordt veroorzaakt door een combinatie van een of meer van de volgende factoren: slechte kwaliteit van de huisvesting, laag inkomen van de bewoners en de energiemarkt. In Brussel heeft 27,6% van de huishoudens te maken met energiearmoede, met een hoger aandeel eenoudergezinnen en huurders. Onder de huurders zouden sociale huurders het zwaarst worden getroffen. Die kwetsbaarheid kan worden verklaard door een lager besteedbaar inkomen en door een energierekening die aanzienlijk zwaarder op het budget weegt, ondanks lagere woonlasten en de toepassing van het sociale tarief voor gemeenschappelijke gas- en elektriciteitsmeters. De precieze uitsplitsing van de gegevens is te vinden in de barometers energie- en waterarmoede. VRAAG 3 Een transversaal ‘energie’-begeleidingssysteem maakt het mogelijk een beroep te doen op maatschappelijk werkers van verschillende diensten met hun eigen kennis en vaardigheden. Dit systeem en de in 2021 toegewezen budgettaire middelen zijn als volgt verdeeld: het ICGE (€ 745.282), de FdSS (€ 809.621 – projecten ‘CASE’ en ‘Ecowatchers’), de Federatie van OCMW’s (€ 85.000) en de 19 OCMW’s (€ 1.300.000 – sociaal fonds voor energiebegeleiding). Die projecten worden jaarlijks geëvalueerd via het activiteitenverslag en de verschillende begeleidingscomités. De door Leefmilieu Brussel gecoördineerde werkgroep ‘preventie afsluitingen’ is een voorbeeld van transversaliteit tussen de sociale en institutionele actoren, waar de verschillende ondernomen acties een rechtstreeks effect op de huishoudens hebben gehad. De evaluatie van de acties en de werking van deze werkgroep is gepland. De ‘Energiedag’ die in september 2019 door het Waakzaamheidsnetwerk werd georganiseerd, is een ander voorbeeld van transversaliteit tussen de actoren. Het samenbrengen van de verschillende actoren voor energiebegeleiding maakt een efficiëntere overdracht tussen de diensten mogelijk en heeft bijgevolg ook een positief effect op de opvolging van de huishoudens. Een tweede energiedag was gepland voor 2021, maar is uitgesteld tot een latere datum door de gezondheidsmaatregelen die momenteel van kracht zijn. De transversaliteit stelt Leefmilieu Brussel ook in staat projecten te steunen die zowel betrekking hebben op energie als op huisvesting. Zo is het ‘Interface Réno’-project (€ 364.000 over 2 jaar) gericht op de begeleiding bij de renovatie van woningen die door kwetsbare huurders worden bewoond. Leefmilieu Brussel subsidieert ook de verenigingen van het Netwerk Wonen (€ 976.845 euro toegekend in 2021). Die verenigingen, die actief zijn in de Zones voor Stedelijke Herwaardering (ZSH), helpen kwetsbare personen hun huisvesting te verbeteren en meer inzicht te krijgen in energiekwesties. De evaluatie van deze projecten vindt plaats in het kader van het subsidiebeheer (omschrijving van de opdrachten in een overeenkomst, analyse van de resultaten via een activiteitenverslag, begeleidingscomité, enz.). VRAAG 4 Het budget van Leefmilieu Brussel dat specifiek wordt toegewezen aan de ontwikkeling en ondersteuning van begeleidingsacties voor doelgroepen die kampen met energiearmoede is in bovenstaand antwoord gedetailleerd uiteengezet. Het oorspronkelijke budget werd verhoogd, onder meer als reactie op de sociale en gezondheidscrisis in verband met COVID-19, en is volledig verdeeld. Het verband tussen sociale en energiekwesties blijft een belangrijke bekommernis, en is dat vandaag de dag nog meer. Hier is de administratieve status van de 5 subsidies die u vermeldt: - Het project ‘CASE’ (Centre d’Appui Social Energie – Ondersteuningscentrum SocialEnergie) heeft tot doel maatschappelijk werkers te ondersteunen en op te leiden in alle energiegerelateerde kwesties in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. - Het project ‘Ecowatcher’ beoogt collectieve en structurele begeleiding te verlenen aan kwetsbare personen en hun vermogen te ontwikkelen om iets te doen aan hun fysieke en sociale omgeving. Dit project loopt sinds september 2020. - De subsidie 2021-2022 die aan het Informatiecentrum voor gas- en elektriciteitsverbruikers (ICGE) is toegekend, is op 6 mei 2021 door de regering goedgekeurd. De doelstelling ervan is om het recht op toegang tot energie te verdedigen en informatie en gepersonaliseerde begeleiding te verlenen aan de Brusselse consumenten. - De taskforce energie en water van de Federatie van OCMW’s heeft een coördinerende en harmoniserende opdracht met betrekking tot de opdrachten van de OCMW’s die door de gas- en elektriciteitsordonnantie worden toevertrouwd. De subsidie voor 2021 wordt momenteel gevalideerd. - Het sociaal fonds voor energiebegeleiding wordt toegekend aan de OCMW’s voor hun openbaredienstopdrachten in verband met de gas- en elektriciteitsordonnantie. Deze subsidie wordt jaarlijks aan de OCMW’s toegekend op basis van de verdeelsleutel van het Bijzonder Fonds voor Maatschappelijk Welzijn (BFMW). Al deze actoren zetten hun gebruikelijke opdrachten op het gebied van voorlichting en begeleiding overeenkomstig hun overeenkomst voort. In het antwoord op uw laatste vraag wordt verder ingegaan op enkele aanvullende en meer specifieke maatregelen. VRAAG 5 De statistieken over vermogensbegrenzers zijn online beschikbaar op de website van Brugel via de rubriek ‘statistieken’: u kunt deze gegevens dus gemakkelijk raadplegen en volgen indien u dat wenst. Het laatste beschikbare statistische bulletin dateert van 31/3/2021. Eind maart 2021 bedroeg het aantal geïnstalleerde vermogensbegrenzers 27.047. In november 2020, toen u hier voor het laatst naar vroeg, bedroeg het aantal geïnstalleerde vermogensbegrenzers 27.606. Aan het begin van de legislatuur, in juli 2019, waren er 27.037 begrenzers geïnstalleerd. Het aantal begrenzers is dus uiterst stabiel, en er is dus geen noemenswaardige evolutie. De installatie van de begrenzers vertegenwoordigde een aanzienlijk deel van het jaarlijkse budget voor de uitvoering van de openbaredienstopdrachten, zonder dat het systeem een gunstige invloed had op de schuldsituatie van de betrokken huishoudens. VRAAG 6 Het bestaande energiebegeleidingssysteem komt tegemoet aan de problemen van de Brusselaars, maar dit systeem telt veel actoren en de dienstverlening kan van actor tot actor verschillen. Van de actiepunten die in een eerder antwoord werden vermeld, konden sommige in 2020 en 2021 in de begroting worden opgenomen: - De reputatie van deze actoren versterken door het grote publiek beter te informeren over hun opdrachten Het ICGE heeft een extra budget van € 35.000 gekregen voor de aanwerving van een communicatiemedewerker. - Projecten in verband met de non-take-up van rechten inzake energie ontwikkelen en ondersteunen Projecten in verband met de non-take-up van rechten zijn opgenomen in de opdrachten van het CASE-project voor de subsidie 2021-2022. - Het woningbezit van huishoudens versterken Het project ‘Ecowatcher’ zal het mogelijk maken om, door middel van enkele van zijn collectieve begeleidingsacties, het woningbezit van huishoudens te versterken. Het project zal in juni 2022 worden geëvalueerd. - De administratieve documenten en procedures vereenvoudigen De verschillende werkgroepen die in het antwoord op de eerste vraag werden vermeld, werken met name aan de administratieve vereenvoudiging van de financiële instrumenten (één formulier voor renovatie- en energiepremies, vereenvoudigde groene lening). - Partnerschappen tussen de actoren op het terrein, tussen de administraties en tussen die twee onderling blijven bevorderen om de huishoudens beter te kunnen informeren en begeleiden Het partnerschap tussen de actoren op het terrein en de administraties blijft belangrijk bij de acties die door Leefmilieu Brussel worden uitgevoerd. Dit partnerschap heeft het met name mogelijk gemaakt om samen met Sibelga, het ICGE, de FdSS en de OCMW’s specifieke acties op te zetten ter begeleiding van de winterafnemers. - De begeleidende actoren structureel versterken Twee actoren hebben structurele versterking gekregen in 2021. Homegrade heeft in 2021 een extra bedrag van € 870.000 gekregen (COVID-19-relanceplan) en het Netwerk Wonen ook € 430.000 in 2021. - De begeleiding van begin tot eind versterken Deze kwestie wordt momenteel behandeld in de verschillende georganiseerde workshops. - Specifieke financieringsmodellen voor kwetsbare doelgroepen bestuderen De nieuwe versie van de groene lening maakt het een toegankelijker product voor de Brusselaars. - Proefprojecten ter bevordering van de renovatie van huurwoningen ondersteunen Het project ‘Interface Réno’ heeft een subsidie van € 364.000 gekregen voor een opdracht van 18 maanden en zal aan het einde van de opdracht worden geëvalueerd. |