Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de straatintimidatie tegenover transgender personen

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting en Gelijke kansen (Vragen nr 774)

 
Datum ontvangst: 03/12/2021 Datum publicatie: 28/01/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 21/01/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
17/12/2021 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van het Parlement
 
Vraag   

Volgens een enquête van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen werd bijna de helft (45%) van de transgender personen het afgelopen jaar uitgescholden op straat of een andere openbare plaats.

De eerste nationale seksisme-enquête van het Instituut, #Youtoo, toont aan dat de gebruikte scheldwoorden doorgaans seksistisch en vaak erg vulgair zijn.  Ook geeft 53% van de bevraagde transgender personen aan recent het slachtoffer te zijn geweest van (verbaal of fysiek) geweld op een openbare plaats. De meerderheid van deze slachtoffers stapt nadien niét naar de politie. Ze zijn bang, geloven niet dat het iets oplevert, of hebben een negatief beeld van de politie. Soms houden allerlei overwegingen in verband met de dader hen tegen.

Mensen benadelen, vernederen of aanvallen omwille van hun genderidentiteit of -expressie is een vorm van seksisme en discriminatie. Aan de basis ligt immers een veroordeling van het overschrijden van stereotiepe normen die gekoppeld worden aan het biologische geslacht. Ook opvallend: 11% van de klachten die het Instituut in 2020 ontving betreffen transgender personen.

Daarom leg ik u graag mijn vraag voor:

  • Hebt u kennis kunnen nemen van dit onderzoek?

  • Beschikt u over specifieke Brusselse cijfers wat betreft deze problematiek van straatintimidatie voor transgenders? Hoeveel klachten werden er in 2020 ingediend?

  • Hoe pakt u deze problematiek aan? In hoeverre is het opgenomen als prioritair actiepunt in één van de gewestelijke plannen zoals het ‘Gewestelijk Veiligheidsplan’ of het ‘Actieplan tegen geweld op vrouwen’?

  • Hebt u besloten een sensibiliseringscampagne te lanceren omtrent deze problematiek, onder meer om ervoor te zorgen dat de slachtoffers klacht durven indienen?

  • Hoe werkt u samen met Brussel Preventie & Veiligheid en/of de Brusselse politiezones rond deze problematiek?


 
 
 
Antwoord    Ik heb de eer u het volgende antwoord mee te delen:

De seksisme-enquête van het Instituut #Youtoo, bevestigt inderdaad de zorgwekkende situatie van transgenderpersonen, wat ook uit andere bevragingen duidelijk naar voor kwam.


Het nieuwe Brussels Inclusieplan voor LGBTQIA+-personen 2022-2025 dat zeer binnenkort in laatste lezing door de Regering wordt goedgekeurd, heeft zich onder meer gebaseerd op de grootschalige enquête van het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA) bij 140.000 respondenten. De resultaten daarvan gaven alarmerende signalen vergelijkbaar met die van de #Youtoo-enquête over de situatie van transgenderpersonen, en dit ongeacht het land, en met enkele regionale verschillen, die echter niet erg uitgesproken waren.


De titel van dit rapport was dan ook passend: ‘Een lange weg te gaan voor gelijkheid’. Deze bevraging werd uitgevoerd in 2014 en opnieuw in 2019. Een van de conclusies die we daaruit konden trekken, is dat wettelijke bescherming nodig is, maar niet voldoende is. Er moet namelijk werk gemaakt worden van maatschappelijke aanvaarding, inclusie, beeldvorming en de strijd tegen stereotypen. Dit is een werk van lange adem dat diepgaande structurele maatregelen en herhaalde campagnes vereist, teneinde een mentaliteitsverandering te bewerkstelligen.



Vandaar dat het thematiek inzake transgenderpersonen een aandachtspunt is in het nieuwe plan, maar ook een van de prioritaire groepen vormt bij de Share the Color-campagne, die in mei 2022 opnieuw wordt uitgerold, met deze keer een andere insteek.

Daarbij zal de focus namelijk liggen op het bestrijden van stereotypen, het ijveren voor inclusie en het motiveren van bondgenoten, het cruciale element om duurzame maatschappelijke verandering te creëren. Een tweede doelstelling van de campagne is het stimuleren van de bereidheid om gevallen van geweld en discriminatie te melden, naast de ondersteunende rol die bondgenoten daarbij kunnen spelen.

Wat betreft de specifieke Brusselse cijfers van meldingen bij de politie: dat valt niet onder de bevoegdheid van Gelijke Kansen.


In dit verband is de Crime Survey uit 2019 interessant. Dit is een kwalitatieve bevraging op het niveau van het Brussels Gewest waarbij de problematische situatie van transpersonen nog maar eens duidelijk werd, met als toevoegde waarde de vaststelling dat intersectionaliteit een negatief mulitiplicatoreffect heeft, ook op vlak van meldingen bij en drempels naar de politie. Op basis daarvan werd het proefproject rond meldingen van LGBTQIA+-fobe incidenten opgestart in samenwerking met RainbowHouse en BPV. Er zal binnenkort een eerste verslag over de resultaten worden uitgebracht.

Wat betreft het opnemen van dit thema in de reeds gelanceerde plannen van het Brussels Gewest, en uw vraag over de samenwerking met Brussel Preventie en Veiligheid:


In het Globaal Veiligheids- en Preventieplan
van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 2021-2024 werd LGBTQIA+ niet opgenomen als een specifiek thema of kwetsbare groep, maar in het volgende plan zijn er heel wat acties voorzien in samenwerking met BPV.


Wat de samenwerkingen met BPV en de Brusselse politiezones rond straatintimidatie betreft, vermeld ik graag de opleiding rond straatintimidatie voor gewestelijke en gemeentelijke preventie- en veiligheidsdiensten, die deel uitmaakt van het Plan ter bestrijding van geweld tegen vrouwen. Deze opleiding wordt georganiseerd door Brusafe en de GSOB, in samenwerking met de vzw CEMEA, en heeft onder meer als doel hen te informeren over het wettelijke kader en het belang van de problematiek, én ook aan te leren hoe ze kunnen reageren wanneer ze een situatie van straatintimidatie meemaken.


Verder worden in het kader van de ontwikkeling van het LGBTQIA+-plan bijkomende acties overwogen om de actoren van de eerstelijnspreventie verder op te leiden.

Een tweede interessante samenwerking met BPV in dit kader, is de ‘Security by Design’-gids, waarvan de opmaak van de tweede versie door BPV wordt gecoördineerd. In deze nieuwe versie zal een hoofdstuk gewijd zijn aan gender in de openbare ruimte, met bijzondere aandacht voor seksuele intimidatie. BPV werkt momenteel aan de voorbereidingen hiervan, in overleg met equal.brussels. Deze gids zal een praktische tool zijn die gebruikt kan worden om bij de inrichting van openbare ruimte rekening te houden met het thema.

Wat het Brussels actieplan ter bestrijding van geweld tegen vrouwen betreft, is de problematiek van straatintimidatie opgenomen in verschillende acties, maar zonder een specifieke focus op transpersonen.


Naast deze acties moet vermeld worden dat ik in 2021 het project Yser van de vzw Alias ondersteund heb. Dit project focust op de groep van transgendervrouwen die in verhouding het meest geconfronteerd worden met straatgeweld, namelijk sekswerkers. Hiervoor werd zowel een korte documentaire gemaakt als een enquête uitgevoerd in samenwerking met BPV.


Wat betreft uw vraag over de samenwerking met de politie: op dat vlak bestaat er al lang een goede samenwerking, zo ook rond het Meldpunt dat werd opgericht binnen de zone Brussel Stad - Elsene.


Het toekomstige plan zal uiteraard acties van verschillende Brusselse overheidsactoren omvatten om ervoor te zorgen dat slachtoffers van LGBTQIA+-fobe daden meer steun krijgen en om een meer inclusieve stedelijke omgeving te bevorderen.

Ik wil nog graag wijzen op het initiatief om binnen elke politiezone om een cel op te richten die gespecialiseerd is in familiaal en seksueel geweld. Deze maatregel is cruciaal om het onthaal van slachtoffers van seksueel geweld in ons gewest te verbeteren. In dit kader ontmoette ik de voorbije maanden de Brusselse korpschefs om deze actie met hen rechtstreeks te bespreken.



Zoals u weet, zijn door de recente gebeurtenissen met betrekking tot seksueel geweld in het uitgaansleven en #balancetonbar enkele initiatieven in een stroomversnelling gekomen. Als gevolg daarvan is een actieplan voorgesteld door de verschillende Brusselse ministers en staatssecretarissen en de Nachtraad. equal.brussels zal instaan voor de initiatieven rond sensibilisering en campagnes: het maken van een affiche/stickers om mensen te informeren over hulplijnen en het opzetten van een uitgebreide sensibiliseringscampagne.

Er is een grootschalige campagne gepland voor november 2022, die gefinancierd zal worden in samenwerking met de Minister-President, via de budgetten van equal.brussels en Brussel Preventie en Veiligheid.


Mijn kabinet en equal.brussels organiseerden eind 2021 een eerste ontmoeting met organisaties van op het terrein (o.m. UFIA, Plan International, Forum des Jeunes) om hun prioriteiten en ervaringen mee te nemen in de voorbereidingen van deze campagne. Op basis van deze voorbereidingen zal beslist worden welke richting de campagne uitgaat qua doelpubliek, boodschap en dragers van de boodschap - en ook of een bijzondere focus voor transpersonen mogelijk en haalbaar is.


Het aspect ‘slachtoffers informeren’ zal belangrijk zijn, en wordt ook opgenomen via de andere actie van het actieplan dat is opgesteld n.a.v. #Balancetonbar dat hierboven werd vermeld: namelijk de creatie en verspreiding van affiches/stickers met informatie voor de slachtoffers en getuigen. Deze zullen onder meer de contactgegevens van hulpdiensten bevatten, maar ook adviezen over hoe je kan reageren als omstaander.