Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende recycling van tablets, smartphones enz.

Indiener(s)
Jonathan de Patoul
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1111)

 
Datum ontvangst: 27/04/2022 Datum publicatie: 07/07/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 15/06/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
16/05/2022 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van het Parlement
 
Vraag   

Het aantal mobiele telefoons is vandaag groter dan het aantal mensen op aarde en naar schatting wordt één op de drie smartphones niet meer gebruikt, zijnde ongeveer 3,2 miljoen in België. Ook wordt geschat dat slechts 1 tot 5% wordt gerecycled. De winning van een ton goudmineraal via mijnbouw levert slechts 3 gram goud op, terwijl een ton te recycleren toestellen 300 gram oplevert, zijnde 100 keer meer. Om nog maar te zwijgen van de sociale omstandigheden, de milieukosten en de conflicten waartoe de mijnbouw in sommige regio’s van de wereld leidt. De vraag rijst dan ook hoe we onze telefoons, tablets en andere toestellen kunnen recyclen en hoe we daarvoor een circulaire economie tot stand kunnen brengen.

In dat verband wens ik u de volgende vragen te stellen:

  1. Wat doet Leefmilieu Brussel om telefoons en tablets te verzamelen en te recyclen? Zijn er andere operatoren in het Brussels Gewest die gebruikte telefoons recupereren?

  2. Bestaat er een bewustmakingscampagne voor het grote publiek over deze recyclingmogelijkheden?

  3. Hoeveel toestellen werden in 2020 en 2021 gerecycled door Net Brussel?

  4. Wat gebeurt er met de telefoons nadat ze door Net Brussel werden verzameld?

 

 

 
 
Antwoord    1.
Mobiele telefoons en tablets vallen onder de UVP (uitgebreide producentenverantwoordelijkheid) van afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA), waarvoor Recupel het beheersorganisme is.
Er zijn 4 inzamelkanalen voor AEEA, waaronder telefoons en tablets, die worden beheerd door Recupel in Brussel.
Het eerste kanaal zijn de 5 Recyparken die worden beheerd door het Gewestelijk Agentschap voor Netheid (GAN). Naast de inzameling in Recyparken zamelt het GAN ook kleine elektrische apparaten in, waaronder mobiele telefoons, in de PROXY CHIMIK.
Het tweede kanaal, waarvan de operator wordt bepaald via een door Recupel beheerde opdrachtprocedure, heet fijnmazige ophaling en bestaat uit de Recupel-inzamelpunten. De inzamelpunten zijn eindverkopers (winkels, detailhandelaars, distributieketens, enz.), eindgebruikers (bv. bedrijven, zelfstandigen, verenigingen) of containerparken.
Het derde kanaal is het Recupel-charter: inzamelaars en verwerkingscentra kunnen dit charter met Recupel ondertekenen en onder strikte voorwaarden AEEA inzamelen en/of verwerken in Brussel.
Het vierde kanaal bestaat uit de ondernemingen voor de voorbereiding voor hergebruik die een contract hebben afgesloten met Recupel. Er zijn momenteel twee van dergelijke ondernemingen in Brussel.
Naast die kanalen zijn er ook een hele reeks andere operatoren, zoals reparatiewinkels of centra voor de voorbereiding voor hergebruik, die in Brussel specifiek gebruikte telefoons inzamelen, in de meeste gevallen om ze een tweede leven te geven. Sommige door Brusselse ondernemingen geleide projecten hebben trouwens steun gekregen via de BeCircular-projectoproep.
2.
De Europese en Brusselse regelgeving verplicht producenten van elektrische en elektronische apparatuur (waaronder telefoons en tablets) om bewustmakingscampagnes bij de consumenten te voeren, waarin de volgende punten onder de aandacht worden gebracht: de verplichting om afgedankte elektrische en elektronische apparatuur te sorteren, de terugname- en inzamelingssystemen die tot hun beschikking staan, en ook het belang van hergebruik en recyclage van dit afval en de mogelijke gevolgen voor het milieu en de menselijke gezondheid van een slecht beheer van dit afval. Recupel, het door de producenten aangestelde beheersorganisme, voert regelmatig bewustmakingsactiviteiten in dat verband uit.
In dat kader organiseerde Recupel in 2019 bijvoorbeeld de ‘Phone Funeral’ in een kerk in Brussel, die veel media-aandacht kreeg. Het idee was een symbolische actie te organiseren om de Brusselaars ertoe aan te zetten hun oude of defecte gsm’s terug te brengen. Die actie had onder meer betrekking op het enorme potentieel van smartphones wat betreft het terugwinnen van de waardevolle materialen die erin zitten en de voordelen voor het milieu.
3.
Noch het Gewestelijk Agentschap voor Netheid, noch zijn dochterondernemingen zijn betrokken bij de recyclage van elektrische en elektronische apparatuur. Het GAN is daarentegen wel een van de inzamelingsactoren (zie vraag 1).
Het Gewest en Recupel beschikken niet over specifieke inzamel- of recyclagecijfers voor mobiele telefoons en tablets in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De beschikbare cijfers zijn de tonnages die per fractie zijn ingezameld.
In 2020 heeft het Gewestelijk Agentschap voor Netheid 2.418 ton AEEA ingezameld van alle AEEA die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd ingezameld, waarvan 1.338 ton in de categorie ‘OVE’, die naast mobiele telefoons en tablets ook alle kleine huishoudapparaten omvat (hifi, ICT, huishoud-, keuken- en verzorgingstoestellen (niet-medisch), doe-het-zelfgereedschap, tuingereedschap, speelgoed, enz.).
In 2021 zamelde het GAN 2.310 ton AEEA in, waarvan 1.325 ton in de categorie ‘OVE’ viel.
Met een inzameling van meer dan 40% van alle AEEA die in Brussel wordt ingezameld, is het GAN de grootste inzamelaar van AEEA in de hoofdstad.
4.
Alle AEEA van de fractie ‘OVE’ die door het Gewestelijk Agentschap voor Netheid wordt ingezameld, wordt samengebracht in het overslagcentrum voor AEEA dat door het GAN wordt beheerd (site Meudon, Vilvoordsesteenweg 158, 1120 Brussel). Zodra een voorraad van 26 boxpalletten is bereikt, doet het Agentschap een aanvraag tot bulkinzameling bij Recupel, dat vervolgens zijn vervoerder stuurt en zorgt voor de overbrenging van de AEEA naar de verwerkingsbedrijven die de opdracht hebben binnengehaald. Al die AEEA wordt dus naar het recyclagecircuit van Recupel gestuurd.