Fiche van een vraag of interpellatie

Vacatures Contact

Schriftelijke vraag betreffende de recyclage van polystyreenschuim.

Indiener(s): Jonathan de Patoul
aan: Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1119)

Datum ontvangst: 28/06/2022		Datum publicatie: 01/06/2022
Zittingsperiode: 19/24	Zitting: 21/22	Datum antwoord: 01/06/2022

Datum	behandeling van het stuk	Indiener(s)	Referentie	Blz.
11/05/2022	Mondelinge vraag omgevormd tot schriftelijke vraag	p.m.
20/05/2022	Ontvankelijk	p.m.

Vraag	Geëxpandeerd polystyreen, of EPS, is een materiaal dat voor 98% uit lucht bestaat en voor slechts 2% uit polystyreen. Dit materiaal wordt gebruikt in vele verschillende toepassingen op het gebied van verpakking en bouw. Het wordt geselecteerd op basis van een aantal professionele criteria. De belangrijkste redenen om voor EPS te kiezen zijn de lichtheid, de kostprijs en de unieke isolerende en schokdempende eigenschappen. Bovendien heeft het een hoge druksterkte, waardoor het ideaal is voor gebruik bij verpakkingen die moeten worden gestapeld of bij gebruik in de bouw. Dit maakt frigoliet tot een materiaal bij uitstek voor vele toepassingen. Frigoliet ligt echter vaak op de stoep en de huishoudens weten vaak niet wat ze ermee moeten doen. Zo wordt het vaak weggegooid in de witte, blauwe of gele vuilniszakken, terwijl het, wanneer het schoon en droog is, 100% teruggewonnen kan worden en blijkbaar oneindig recycleerbaar is. EPS is namelijk een zogenaamd monomateriaal: het bestaat uit slechts één soort bestanddeel dat moet worden gerecycleerd, namelijk polystyreen. Wanneer EPS wordt gerecycleerd tot nieuw geëxpandeerd polystyreen, is er 70% minder CO2-uitstoot dan bij het gebruik van nieuwe grondstoffen. Tegelijkertijd heeft EPS ook een zekere economische waarde. Het kost ongeveer 400 tot 800 euro per ton frigoliet om te recycleren. In België werd in 2018 52% van het EPS van verpakkingen gerecycleerd, tegenover slechts 17% voor EPS van de bouw. Dat is niet niets, maar u zult het met mij eens zijn dat deze cijfers veel hoger zouden kunnen liggen. Hoewel het voor zich spreekt dat het beste afval het afval is dat niet bestaat, moet worden vastgesteld dat frigoliet vandaag zijn nut heeft en bijgevolg op grote schaal wordt gebruikt. Jammer genoeg wordt het in ons land nog steeds zelden gerecycleerd. In dit verband wil ik u de volgende vragen stellen: Wat is het huidige recyclageproces? Hebben de Brusselaars de mogelijkheid om hun frigoliet dicht bij huis te deponeren, zoals dat gebeurt bij glasbollen? Kunt u mij zeggen hoeveel inzamelpunten voor geëxpandeerd polystyreen er in Brussel zijn? Heeft elk van de 19 gemeenten er een op haar grondgebied? Zo niet, waar kunnen de Brusselaars dan hun frigoliet kwijt? Kunt u mij voor het hele gewest de cijfers geven van de hoeveelheid EPS die in 2021 teruggewonnen werd op stortplaatsen en de hoeveelheid die gerecycleerd werd? Hebt u de laatste jaren een verandering vastgesteld? Hebt u bovendien doelen gesteld voor de komende jaren? Bestaat er een actieplan om de inzameling, sortering en recyclage van EPS te verbeteren? Ik heb twee recyclagepercentages genoemd in de sectoren verpakking en bouw voor 2018. Kunt u die bevestigen? Beschikt u over recentere cijfers? Zo ja, welke?


Antwoord	Ik dank u voor deze vraag. Momenteel kunnen de Brusselaars geëxpandeerd polystyreen, ook bekend als frigoliet, naar alle gewestelijke Recyparken brengen. Vandaag telt het Gewest 5 gewestelijke Recyparken: Oudergem, Humaniteit, Noord, Zuid en Sint-Pieters-Woluwe. Zoals vermeld in de algemene beleidsverklaring, wil de regering het nabijheidsnetwerk van Recyparken ontwikkelen om er over het hele gewest tien te hebben. Twee extra Recyparken, Buda en Anderlecht, zijn al in aanbouw, en het Recypark van Jette zit in de ontwerpfase. Bovendien worden momenteel andere locaties bestudeerd. In de Recyparken wordt frigoliet ingezameld in speciale plastic zakken, waarvan het vervoer (vanaf een inzamelpunt) en de verwerking momenteel worden verzorgd door het bedrijf Eco Fill. Dat bedrijf zorgt voor de samenpersing van frigoliet op hun site in België met het oog op het vervoer ervan naar recyclagebedrijven in Europa, die allemaal lid zijn van het Fost Plus-systeem. Frigoliet wordt er stukgemaakt en geëxtrudeerd tot zuivere polystyreenkorrels voor hergebruik als secundaire grondstof, bijvoorbeeld bij de vervaardiging van isolatieplaten of isolerende mortels. In 2021 werd 26 ton frigoliet ingezameld via de Recyparken. Dat cijfer neemt voortdurend toe; het is met meer dan 10% gestegen ten opzichte van 2020, en met meer dan 50% ten opzichte van 2018. Dat cijfer heeft betrekking op huishoudens. Er moet namelijk een onderscheid worden gemaakt tussen de huishoudelijke en de industriële afvalstroom. Wat het industrieel afval betreft, kunnen alle Brusselse bedrijven hun frigoliet laten verwijderen door samen te werken met een particuliere afvalophaler. In 2020 lieten 85 Brusselse bedrijven hun frigolietafval ophalen door een particuliere ophaler. Afhankelijk van de geproduceerde volumes kan de ophaler een ophaling aanbieden in plastic zakken, vaste containers of in bundels. Momenteel wordt 36% van het bij de bedrijven ingezamelde frigoliet in zakken opgehaald. Dat maakt het ook mogelijk om bedrijven te identificeren die niet veel frigoliet inzamelen. In 2020 werd in Brussel 73 ton frigoliet opgehaald en gerecycleerd, dat is 3 keer meer dan voor huishoudens in hetzelfde jaar. Aangezien er geen gegevens per gewest zijn over de hoeveelheden op de markt gebrachte verpakkingen, is het niet mogelijk een specifiek recyclagepercentage voor het Brussels Gewest te berekenen. Het recyclagepercentage kan echter wel op nationale schaal worden berekend. Voor huishoudelijk afval zijn de opgehaalde en gerecycleerde hoeveelheden frigoliet opgenomen in het recyclagepercentage voor huishoudelijke plastic verpakkingen, dat in 2020 51,1% bedroeg. In de industriële sector bedroeg het recyclagepercentage voor frigolietverpakkingen in 2018 59%. Dat is gestegen tot 68% in 2020. Om die cijfers verder te verbeteren, werk ik aan het vermeerderen van het aantal inzamelpunten voor huishoudens. Zoals al vermeld, zijn twee nieuwe gewestelijke Recyparken in aanbouw en worden nog meer Recyparken gepland. Wat het industrieel afval betreft, legt de nieuwe versie van de Brudalex – die ik vóór de zomer in derde lezing aan de regering zal voorleggen – bedrijven bovendien de verplichting op om frigoliet te sorteren. Door die verplichting zou het aantal bedrijven dat gebruik maakt van een selectieve ophaling van frigoliet aanzienlijk moeten toenemen. In ieder geval: het beste afval is het afval dat niet bestaat. Het is dus van essentieel belang de hoeveelheid op de markt gebrachte verpakkingen te verminderen, wat ik probeer te bereiken via het gewestelijke Hulpbronnen- en Afvalbeheerplan, en met name via de doelstellingen die zijn vastgesteld in de erkenningen van Fost Plus en Valipac, voor steeds meer preventie en hergebruik. Voor industrieel verpakkingsafval zijn de gegevens voor het jaar 2021 nog niet beschikbaar.