Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de stand van zaken omtrent het ondergrondse afvalinzamelingsbeleid

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1182)

 
Datum ontvangst: 12/07/2022 Datum publicatie: 30/09/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 30/09/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
17/08/2022 Ontvankelijk
 
Vraag   

Enige tijd terug mocht ik u reeds enkele keren ondervragen omtrent het gewestelijke beleid inzake ondergrondse afvalinzameling en -verwerking (cf. schriftelijke vraag nr. 454 en nr. 681). Daarnaast beantwoordde u daaromtrent ook verschillende vragen tijdens de vergadering van de commissie Leefmilieu van woensdag 15 december 2021.

Zowel in uw schriftelijke als in uw mondelinge antwoorden toonde u echter meermaals geen groot voorstander te zijn van deze vorm van afvalinzameling. Volgens u hebben verschillende studies aangetoond dat het sorteerpercentage lager zou liggen ten opzichte van de klassieke afvalinzameling en dat er rond dergelijke plaatsen ook meer sluikstort zou plaatsvinden, al gaf u wel aan dat de bewoners van de Tivoliwijk (waar het afval via ondergrondse containers verzameld wordt) volgens een enquête behoorlijk tevreden zijn over hun ondergronds afvalinzamelingssysteem.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

  • Kan u een stand van zaken geven wat betreft de werking van de bestaande ondergrondse afvalcontainers in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Hoeveel dergelijke systemen bestaan er inmiddels en welke hoeveelheden afval (zowel globaal als per afvalcategorie) worden daarbij ingezameld? Hoe evalueert u het succes van deze bestaande ondergrondse afvalinzamelingssystemen?

  • Beschikt u over concrete cijfers die de ontoereikende sorteerpercentages bij ondergrondse afvalinzameling kunnen duiden? Zo ja, kan u deze nader toelichten? Hoe verhouden deze sorteerpercentages zich tegenover de cijfers uit de klassieke afvalophaling?

  • Beschikt u over concrete cijfers die de verhoogde hoeveelheden sluikstort in de omgeving van ondergrondse afvalinzamelingspunten kunnen duiden? Zo ja, kan u deze nader toelichten? Om welke hoeveelheden sluikstort gaat het hier op jaarbasis (zowel globaal als opgesplitst naargelang de aard van het afvalinzamelingspunt)? Welke bijkomende maatregelen neemt u desgevallend om deze specifieke sluikstortproblematiek aan te pakken?

  • Kan u duiden of er sinds uw vorige antwoord ter zake nog administraties of gemeenten contact hebben opgenomen omtrent de mogelijke installatie van dergelijke ondergrondse inzamelsystemen? Op welke manier werden de mogelijkheden hieromtrent met hen overlegd? Werd er hieromtrent reeds besloten om effectief over te gaan tot installatie van dergelijke systemen? Zo ja, op welke plaatsen zullen deze ondergrondse inzamelsystemen geïnstalleerd worden en welke kostprijs is hieraan verbonden? Kan u toelichten hoe deze kostprijs verdeeld wordt over de betrokken actoren?

  • Welk verder onderzoek heeft u sinds uw recentste antwoord ter zake gevoerd naar de correcte en efficiënte werking van ondergrondse afvalinzamelingspunten, bijvoorbeeld door succesvolle (buitenlandse) voorbeelden onder de loep te nemen? Kan u dit nader toelichten? Op welke manier heeft dit een impact op het beleid ter zake?

 

 
 
Antwoord   

1.        

Het Agentschap Net Brussel wordt geraadpleegd door projectontwikkelaars en bouwheren met de vraag om ondergrondse containers te plaatsen en huisvuil via ondergrondse containers op te halen. Ze willen dat die aangepast worden aan de bouw en renovatie van collectieve wooneenheden.

 

Het Agentschap geeft onder bepaalde voorwaarden zijn akkoord voor dergelijke vragen.

 

Elke sorteerruimte heeft een capaciteit van 150 wooneenheden. De afstand van de voordeur van het gebouw tot de sorteerruimte bedraagt maximaal 80 m. Elke sorteerruimte is uitgerust met een ondergrondse container voor elk van de vier fracties (restafval, papier/karton, pmd, voedselafval).

 

 

De inrichting van de sorteerruimten wordt gefinancierd door de aanvrager. Die omvat:

 

-             de levering van betonnen bakken, ondergrondse containers, inwerpzuilen en toegangscontrolesystemen;

-             de vloerplaatsing en -afwerking;

-             de financiering van een onderhoudscontract voor de eerste vijf jaar.

 

 

Het Agentschap zorgt voor de ophaling van het huishoudelijk afval in de sorteerruimten.

 

In de onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van het aantal sorteerruimten waarvoor het Agentschap de ophaling doet:

Gemeente

Project

Aantal sorteerruimten

Anderlecht

Erasmus

6

Brussel

Tivoli

5

Brussel

Modelwijk

3

Anderlecht

Kompas

1

Brussel

Tour&Taxi

3

Anderlecht

City Dox

2

Anderlecht

Ponthier/Henry

2

 

 

Totaal: 22

 

Wat de evaluatie van de sorteerruimten betreft, is het in de eerste plaats van belang om aandacht te blijven besteden aan de kwaliteit van de sortering in het kader van deze inzamelingsmethode.

 

Het Agentschap Net Brussel stelt immers vast dat het sorteren van voedselafval in de sorteerruimten niet correct verloopt. Het Agentschap kan dat afval niet verwerken via biomethanisering en is dus verplicht om het te verbranden.

 

Sluikstorten is ook een regelmatig voorkomend verschijnsel in de buurt van sorteerruimten. De volumes variëren van dag tot dag en zijn het grootst na het weekend.

 

2.        

In 2021 heeft de stortplaats voor pmd en papier/karton geen niet-conformiteit gemeld aan het Agentschap tijdens het legen van het voertuig voor die twee stromen.

 

De resultaten van de analyse van Fost Plus over de kwaliteit van de ondergronds ingezamelde stromen en de netheid van de locaties met ondergrondse containers, gekoppeld aan de hoge kosten die intussen in verschillende gemeenten en intercommunales zijn aangetoond, tonen daarentegen duidelijk de risico’s aan van de inzameling via ondergrondse containers.

 

Aangezien Fost Plus ambitieuze recyclagedoelstellingen moet halen, heeft het bedrijf bij de drie Gewesten ernstige bedenkingen geuit over die ondergrondse inzamelmethode. Verschillende bepalingen van de erkenning, die bepalen dat Fost Plus zoveel mogelijk ton selectief afval moet inzamelen en recycleren en daarbij moet streven naar hoogwaardige en efficiënte systemen om de kosten voor de consument zo laag mogelijk te houden, zijn niet verenigbaar met die inzamelmethode. Fost Plus stelt daarom dat de inzameling via ondergrondse containers niet moet worden aangemoedigd.

 

De sorteerkwaliteit van voedselafval moet ook nog worden verbeterd. Tot op heden merkt het Agentschap op dat 100 % van het voedselafval niet conform is en naar de verbrandingsoven moet worden gebracht.

3.        

Hieronder vindt u de gegevens over het aantal kilogram sluikafval rond de sorteerruimten voor 2021 en 2022 (januari tot juli).

 

 

Totaal gewicht in kg

Gemiddeld gewicht in kg per maand

Jaar 2021

27 043

2254

Van januari tot juli 2022

22 944

3270

 

Er zijn verschillende redenen die de toename van het sluikafval kunnen verklaren. De voornaamste reden is dat het aantal sorteerruimten is toegenomen (22 sorteerruimten in 2022 en 18 sorteerruimten in 2021).

 

Ondanks de vele informatiebrieven en de bewustmakingssessies voor de bewoners wordt er rond de sorteerruimten nog steeds veel gesluikstort.

 

 

Daarom zijn in september 2020 nudges in de vorm van stickers geplaatst op de voetgangersplatforms van de ondergrondse containers van de vijf sorteerruimten van Tivoli. Het doel was drieledig: de bewoners aanmoedigen om zich de openbare ruimte eigen te maken, het sluikstorten verminderen en de sorteerruimte verfraaien. Na het aanbrengen ervan heeft het Agentschap geen significante vermindering van het sluikafval waargenomen. Het aantal meldingen daalde enigszins en de eerste sluikstort vond plaats tussen drie en vijftien dagen na de aanbrenging. De nudges werken een tijdje goed, maar het Agentschap constateert geen duidelijke daling. Uit een enquête onder de bewoners bleek echter dat 71 % van de respondenten het initiatief nuttig vond.

 

Om het systeem te versterken werden eind september 2021 tijdelijke informatieborden geplaatst. Er werden toezichtsacties bij vijf sorteerruimten georganiseerd in samenwerking met de stad Brussel. Dankzij die maatregelen stelt het Agentschap vast dat er minder grootschalig wordt gesluikstort.

4.        

Sommige gemeenten hebben aangegeven dat ze vinden dat het systeem van ondergrondse containers binnen het Gewest moet worden uitgerold.

 

Het Agentschap blijft ondergrondse containers installeren in nieuwe wijken op verzoek van projectontwikkelaars en volgens een kostenverdeling die in het antwoord op vraag 1 is gespecificeerd.

5.

 

Wegens het beperkt aantal personeelsleden waarover Net Brussel beschikt, kon een diepgaande analyse van andere buitenlandse voorbeelden nog niet worden uitgevoerd.