1.

Het Agentschap beschikt niet over cijfers over de hoeveelheden op straat gegooide sigarettenpeuken. Het door de schoonmaakdienst opgehaalde afval (schoonmaken van straten en ledigen van vuilnisbakken) wordt om operationele redenen niet gesorteerd door het Agentschap.

Bovendien voert Leefmilieu Brussel geen onderzoek uit naar sigarettenpeuken in waterlopen of op wegen.

De enige beschikbare gegevens komen uit het Vlaamse Gewest, waar de analyses van de samenstelling van zwerfafval hebben aangetoond dat 2,5% van het zwerfafval in gewicht bestaat uit sigarettenpeuken.

Een van de maatregelen van het plan ‘clean.brussels’ bestaat er echter in om het gebruik van een methodologie dankzij welke het vuil op straat in het Brussels Gewest kan worden geobjectiveerd, te veralgemenen. Dankzij die indicatoren zal het mogelijk zijn om vast te stellen wat de openbare ruimte vervuilt en om de acties af te stemmen op de problematische gebieden. Die gebieden zijn reeds relatief goed bekend bij de netheidsdiensten van het Gewest en de gemeenten, zoals wachtruimten (bovengrondse haltes van het openbaar vervoer), ontmoetingsplaatsen of zelfs voor horecazaken.

2.

Er worden meerdere concrete acties uitgevoerd, zodat er minder sigarettenpeuken in openbare ruimten zijn. De maatregelen om de waterlopen schoon te houden worden uitgevoerd in het kader van de Brusselse Waterdagen en de campagne ‘Hier begint de zee’. Elke van de 19 gemeenten heeft dit jaar weer acties rond ‘Hier begint de zee’ gevoerd. Hun diensten brengen op zijn minst tags aan met het opschrift ‘Hier begint de zee’ naast straatkolken, maar er zijn ook samenwerkingen met scholen, verenigingen, burgergroeperingen enz. dankzij welke een gevarieerd publiek op een ludieke manier aan de campagne kan deelnemen en tegelijkertijd bewust kan worden gemaakt. Het Riolenmuseum neemt elk jaar ook deel aan de campagne. Op 20 maart werd een waterdorp opgezet aan de Anderlechtsepoort en er werd een wandeling georganiseerd in het kader van de campagne met de vereniging ‘Clean Walker’ om afval te verzamelen in de wijk. Een twintigtal personen, voornamelijk jongeren, hebben eraan deelgenomen. 
Daarnaast zijn in het kader van de campagne ‘We Are Park’ van Leefmilieu Brussel bewustmakingsacties rond netheid georganiseerd, met inbegrip van de kwestie van sigarettenpeuken, waarbij in de zomermaanden van 2021 en 2022 2.000 zakasbakken werden uitgedeeld.

In het kader van het strategische plan ‘clean.brussels’ zijn de volgende acties gepland:

-        strategische plaatsen identificeren waar stadsasbakken geplaatst zouden moeten worden om sigarettenpeuken in te zamelen, zodat ze niet op de grond worden gegooid;

-        meer zakasbakken uitdelen aan rokers bij grote evenementen en op strategische plaatsen die druk bezocht worden of gevoelig zijn wat betreft netheid of milieurisico's;

-        via verschillende tussenpersonen, waaronder de actoren die strijden tegen roken zoals de vzw Fares, de informatieverstrekking versterken rond de giftige samenstelling van sigarettenpeuken en de nefaste gevolgen ervan op het milieu, het water, de dieren of de groei van planten wanneer ze op de grond worden gegooid. In dat opzicht aan de bedragen van de boetes herinneren voor het gooien van niet-biologisch afbreekbaar afval op de grond.

Wat het overleg met de sector betreft, wordt er onderhandeld over een ontwerp van een samenwerkingsakkoord tussen de drie gewesten om de richtlijn ’Single-Use Plastics’ om te zetten. Dat akkoord is met name gericht op de financiële verantwoordelijkheid van tabaksproducenten in het beheer het zwerfvuil. De producenten zouden de door de Richtlijn beoogde kosten dekken: schoonmaak, inzameling, verwerking en bewustmakingscampagnes op het gebied van openbare netheid. De onderhandelingen tussen de drie Gewesten zijn nog aan de gang en het ontwerp van de tekst zou binnenkort afgerond moeten zijn om de procedure voor de wettelijke goedkeuring ervan op te starten.

3.

Door de pandemie konden de acties rond ‘Zero Sigarettenpeuken’ met de mascotte pas de laatste maanden worden hervat.

De mascotte is sinds begin 2022 twee keer gebruikt:

-        in het kader van acties rond rookpreventie tijdens de maand mei heeft het wijkgezondheidscentrum LE 35 in Schaarbeek op 4 mei 2022 een ludieke wandeling met het inzamelen van sigarettenpeuken georganiseerd; aangeboden animatie: reuzenmascotte in de vorm van een sigarettenpeuk (‘theatrale’ animatie) + verdeling van 150 zakasbakken;

-        op de Nationale Feestdag.

De mascotte ondersteunt het werk van de animatoren door rokers op een positieve manier te benaderen. Ze krijgen een zakasbak om van bewustzijn tot actie over te gaan.

4.

Sinds het begin van dit jaar heeft het Agentschap aan de Brusselaars 3.461 zakasbakken aangeboden.

De verschillende verdelings- en leveringswijzen zijn:

-        intern, voor de dienst Opsporing en Verbalisatie: vanuit pedagogisch oogpunt verstrekt deze dienst een zakasbak in geval van een boete voor het weggooien van een sigarettenpeuk;

-        festiviteiten (Irisfeest, Nationale Feestdag, Milieufeest, Feest van de Tervurenlaan, ...);

-        leveringen:

o       voor burgeracties (bv. clean-up (als het om volwassenen gaat, niet voor scholen!), buurtfeesten waar het ANB niet aan deelneemt maar zorgt voor documentatie en asbakken);

o       gemeenten;

o       studentenkringen voor hun Welkom Pack (Solvay, Polytechnique, Aglo-kring);

o       verenigingen, psychosociale centra, enz.

Het Agentschap deelt mee dat als gevolg van de pandemie de vergelijking met 2021 moeilijk blijft omdat de bewustmakingsactiviteiten op het terrein werden stopgezet.

Wat de sorteerkit betreft, zijn 70 straatasbakken besteld en beschikbaar voor organisatoren van evenementen (openbaar of privé). Er werden ook 3.000 zakasbakken uitgedeeld op de evenementen waarvoor deze sorteerkit bestemd was, via de stand "RECYCLE POINT", gecoördineerd door Fost Plus, Net Brussel en Leefmilieu Brussel.

Sinds 2019 hebben 34 Brusselse evenementen begeleiding gekregen en het ‘sorteerkit’-materiaal gekregen. Ondanks de covidcrisis hebben de begeleiding en het materiaal van het "sorteerkit"-project toch veel succes gehad, vooral bij de organisatoren van grote openluchtevenementen.

5.

Het Agentschap Net Brussel informeert dat de bewustmakingsactiviteiten in 2021 werden stopgezet en in 2022 voorzichtig werden hervat. Het team van animatoren is in 2021 afgeslankt wegens een gebrek aan opdrachten (op scholen en op het terrein). De aanwervingen zijn de laatste maanden hervat.

Daarnaast zorgen de parkwachters van Leefmilieu Brussel dagelijks voor een theoretische bewustmaking van de gebruikers. Er zijn geen cijfers voor die actie.

6.

In dit stadium telt het Agentschap op de gewestelijke wegen/wegen onder contract 413 asbakken in vuilnisbakken, wat neerkomt op +/- 10% van de gewestelijke vuilnisbakken. In 2021 en 2022 zijn geen nieuwe asbakken geplaatst.

Verdeling per gemeente:

Voor het proefproject ‘sortering en openbare netheid On The Go’, gecoördineerd door Fost Plus, Net Brussel en Leefmilieu Brussel zijn acht vrijstaande straatasbakken en 31 asbakken die aan de sorteereilanden op de openbare weg zijn bevestigd, besteld en ter beschikking gesteld voor proefprojecten in verschillende gemeenten. Nieuwe asbakken worden waarschijnlijk tegen het einde van het jaar besteld.