Schriftelijke vraag betreffende het gewestelijke beleid omtrent coöperatief wonen
- Indiener(s)
- Bianca Debaets
- aan
- Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting en Gelijke kansen (Vragen nr 995)
| Datum ontvangst: 23/09/2022 | Datum publicatie: 28/11/2022 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 22/23 | Datum antwoord: 23/11/2022 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 30/09/2022 | Ontvankelijk |
| Vraag | Dat de spanningen op de Brusselse huisvestingsmarkt al enige tijd hoog oplopen, hoeft geen betoog. Ook in de andere deelstaten wordt men geconfronteerd met deze problematiek, waardoor men op zoek gaat naar alternatieven voor het traditionele kopen en huren. Eén van die alternatieven is het zogeheten coöperatieve wonen, waarbij bewoners niet rechtstreeks investeren in een woning maar eerder een ‘aandeel’ kopen en zo mee eigenaar worden van een coöperatieve vennootschap of van bijvoorbeeld een volledig appartementsgebouw. In ruil voor dat aandeel krijgen ze een levenslang ‘woonrecht’: tegen een bepaalde maandelijkse bijdrage kunnen ze intrek nemen in een woning van de coöperatie. Daarbij worden de lasten verdeeld. Wie financieel krap zit, koopt minder aandelen, maar betaalt meer maandelijkse kosten. Wie meer kapitaal kan inbrengen, krijgt een korting op de maandelijkse som. Ter illustratie: in Vlaanderen bestaan er momenteel al 27 coöperatieve woonprojecten. Eind juli kondigde de bevoegde Vlaamse minister van Wonen nog aan dat er vijf bijkomende proefprojecten gelanceerd worden om deze innovatieve woonvorm verder te ondersteunen. Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:
|
| Antwoord | Ik heb de eer u het volgende antwoord mee te delen: Allereerst moet worden opgemerkt dat het begrip coöperatief wonen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest niet formeel gedefinieerd is. Dit begrip verwijst namelijk naar meerdere realiteiten. De coöperatie is een juridisch stelsel dat op het vlak van huisvesting vele vormen kan aannemen. Er bestaan huurderscoöperatieven, coöperatieven van eigenaars, van investeerders... De meest bekende voorbeelden zijn allicht de coöperatieve vennootschappen voor sociale woningen die binnen Fesocolab zijn gegroepeerd, zoals de ABC of Le Logis-Floréal. Recentelijk zijn nog andere initiatieven opgezet, met name in het kader van het Europese Calico-project. In het kader van dit project werden appartementen gekocht en gefinancierd door twee coöperaties die worden beheerd door de partners, die de appartementen vervolgens verhuren aan toekomstige eigenaars. Zo zijn de appartementen van Pass-ages aangekocht door de coöperatie "Vill'ages de Pass-ages", die werd opgericht en wordt beheerd door de bewoners. De appartementen van Angela D zijn dan weer eigendom van de investeerderscoöperatie “Fair Ground Brussels” (voordien “Common Ground”), geïnitieerd door verschillende Brusselse verenigingen. De meeste appartementen worden beschikbaar gesteld tegen een sociaal tarief dankzij de tussenkomst van het sociale verhuurkantoor “Ieder Zijn Woning”. De terreinen blijven eigendom van de Stichting Openbaar Nut CLTB, die het behoud van antispeculatieve clausules voor al deze woningen garandeert. Dit model maakt het mogelijk om het participatieve beheer van huurwoningen te versterken en een beroep te doen op SVK’s en private financiering om voortdurend woningen te socialiseren. Concreet in het geval van Pass-ages is de coöperatie "Vill'ages de Pass-ages" een bewonerscoöperatie, wat betekent dat de bewoners de belangrijkste coöperanten zijn. Er zijn echter nog andere coöperatieleden (garanten, investeerders en sympathisanten). Als coöperatielid hebben bewoners aandelen in de coöperatie. Ze kopen hun appartement niet en de 10 appartementen zijn eigendom van de coöperatie. Het ontwikkelde model voorziet dat de coöperanten normaal gezien ten minste 30% van de waarde van het appartement waarin ze gaan wonen als coöperatieve aandelen inbrengen. Deze regel geldt echter niet voor mensen die een SVK-appartement gaan bewonen (3 van de 10 appartementen van de coöperatie). Het is overigens ook mogelijk minder dan 30% van de waarde van het appartement in te brengen, als het gezin niet voldoende financiële draagkracht heeft voor deze inbreng, op voorwaarde dat de coöperatie en de groep bewoners daarmee instemmen. Er moet worden opgemerkt dat als een gezin besluit het appartement te verlaten, het de coöperatie is die het nieuwe gezin kiest. Het gezin dat het appartement verlaat, kan besluiten lid van de coöperatie te blijven (maar is dan niet langer bewonerscoöperant,maar investeerderscoöperant) of het kan besluiten zijn aandelen in de coöperatie te verkopen. In het geval van Angela D zijn, zoals hierboven vermeld, de 10 appartementen van het feministische woonproject eigendom van de coöperatie "Fair Ground Brussels". Deze coöperatie omvat een vijftiental Brusselse actoren die zich inzetten voor de toegang tot huisvesting en sociaal ondernemerschap. Deze 10 woningen worden beheerd door SVK ’Ieder zijn woning’ en bewoond door vrouwen in een precaire situatie. Al deze vrouwen zijn lid van de vereniging Angela D, die zich inzet voor de toegang tot huisvesting vanuit een feministisch perspectief. Wat de uitgevoerde studies en onderzoeken over coöperatief wonen betreft, moet u weten dat er op basis van de informatie van Pass-ages een studie van professor Nicolas Bernard van de universiteit van Saint-Louis over de verschillende soorten bewonerscoöperaties wordt uitgevoerd, die in 2023 zou worden gepubliceerd. Op basis van de resultaten van deze studie zouden uw meer specifieke vragen beantwoord moeten kunnen worden. De faculteit Architectuur van de ULB en de bouwmeester momenteel overigens aan een tentoonstelling over coöperatief wonen die in de loop van volgend jaar wordt georganiseerd. Tot slot werd er hierrond geen projectoproep uitgeschreven. |