Schriftelijke vraag betreffende de eerste evaluatie van de eerste evaluatie van de ‘ecologische corridors’ in het kanaal
- Indiener(s)
- Bianca Debaets
- aan
- Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1232)
| Datum ontvangst: 23/09/2022 | Datum publicatie: 08/11/2022 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 22/23 | Datum antwoord: 03/11/2022 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 30/09/2022 | Ontvankelijk | |||
| 03/11/2022 | Bijlage aan het antwoord | p.m. | Bijlage |
| Vraag | Eind april plaatsten Leefmilieu Brussel en de Haven van Brussel ter hoogte van de jachthaven bij de Van Praetbrug de eerste zogenaamde vegetatievlotten in het kanaal. Die vegetatievlotten moeten als ‘ecologische corridor’ dienen en zo de specifieke behoeftes voor de biodiversiteit op een industriële waterweg helpen beantwoorden. Het onderhoud van de vlotten wordt dan weer beheerd door de vzw Canal It Up.
Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:
|
| Antwoord | 1. Elk jaar wordt een technische inspectie, uitgevoerd door de opdrachtnemer, gepland om de levensduur van de structuren te garanderen. Tijdens dat bezoek wordt elke verankering gecontroleerd, evenals de bevestiging van de modules ertussen en de bevestiging van de onderwaterkooien onder de vlotten. Na het bezoek wordt een verslag met foto's en details van de uitgevoerde onderhoudswerken opgesteld. Dat bezoek wordt gecombineerd met ecologische monitoring, die zowel betrekking heeft op het bovengrondse gedeelte van de vlotten als op het onderwatergedeelte. Voor het bovengrondse gedeelte zullen de toestand en de diversiteit van de flora, alsook de aanwezigheid van insecten, amfibieën en vogels worden geïnventariseerd. Voor het gedeelte onder water (d.w.z. de met oesterschelpen gevulde kooien) zullen de vissen en de fauna en flora die deze structuren hebben gekoloniseerd, worden geanalyseerd. Er zullen onderzoeken naar de omvang (aantal exemplaren), de diversiteit (aantal soorten) en de grootte van de exemplaren, met foto's, worden uitgevoerd. Deze monitoring zal leiden tot de opstelling van een ecologisch evaluatierapport waarmee de dynamiek van de populaties van de geïnstalleerde structuren kan worden nagegaan, de ecologische toestand kan worden samengevat en in de loop der jaren kan worden aangevuld om een algemeen beeld te krijgen van de biodiversiteit op de begroeide drijvende vlotten en in de onderwaterkooien. In dit stadium kan nog geen mededeling worden gedaan over de technische en ecologische controle van de vlotten, aangezien die controle gepland is na één jaar installatie, d.w.z. in april-mei 2023. Uit de eerste waarnemingen van de opdrachtnemer tijdens de installatie van de vlotten is echter al gebleken dat de vlotten zeer aantrekkelijk zijn voor vissen, die er massaal hun eitjes komen leggen. Anderzijds is uit de visuele controle, het onderhoud en het lichte nazicht van de vlotten, dat de Haven van Brussel sinds mei 2022 uitvoert, het volgende gebleken: - De inheemse vegetatie ontwikkelt zich heel snel (zoals te zien op de bijgevoegde foto's). De vegetatie koloniseerde de hele vlotten in iets meer dan een maand. - De aanwezigheid van talrijke bloeiende planten bevestigde de grote aantrekkingskracht van de vlotten op insecten. Naast de waargenomen libellen en waterjuffers werden talrijke bijen, zweefvliegen, vlinders en andere bestuivende insecten waargenomen die foerageerden op watermunt, moerasspirea en kattenstaart. - Wat de fauna betreft, zijn op en nabij de vlotten vogels en hun jongen waargenomen. - Gezien de snelle en dichte ontwikkeling van de vegetatie op de vlotten werden al in september openingen in het beschermende gaas gemaakt om de toegang tot de drijvende constructies voor wilde dieren, met name watervogels, te vergemakkelijken. - Vanuit technisch oogpunt bieden de stevigheid van de vlotten en het verankeringssysteem ervan een zeer goede weerstand van de structuren tegen de door de doorvaart van boten veroorzaakte golven. Tot op heden is er geen technisch onderhoud nodig geweest. - Ten slotte heeft de Haven zeer goede feedback gekregen van de plaatselijke gebruikers, die dit soort voorzieningen graag uitgebreid zien. 2. Tot nu toe zorgt vooral de Haven van Brussel voor het toezicht (visuele controle van de fauna/flora en de structuren) en het onderhoud van de vlotten (verwijdering van afval, knippen van luiken in het rooster). De vrijwillige medewerking van de vzw Canal It Up aan het toezicht op en het onderhoud van de vlotten moet nog worden geformaliseerd via de ondertekening van een overeenkomst - die overeenkomst wordt voor de veiligheidsaspecten nog besproken tussen de partners. De vzw heeft echter al, in samenwerking met de Haven van Brussel, tijdens een controlebezoek meegewerkt aan het toezicht op en de identificatie van de spontane vegetatie die de vlotten koloniseert. Naast de zeventien inheemse plantensoorten op de vlotten zijn er al zes andere soorten die zich spontaan hebben gevestigd. Terwijl sommige daarvan inheems zijn en een toegevoegde waarde hebben voor de biodiversiteit van de vlotten, worden andere zorgvuldig in de gaten gehouden vanwege hun potentieel invasieve aard. Voor dit aspect is de vzw Canal It Up, na overleg met de Haven, tussengekomen om twee ongewenste soorten te verwijderen op 9 oktober. De toekomstige tussenkomst van Canal It Up voor het onderhoud van de vlotten wordt geraamd op één bezoek om de drie à vier weken voor het ophalen van afval in de omgeving van de begroeide vlotten (naast de schoonmaakactiviteiten van de havenkapiteinsdienst) en voor het lichte onderhoudswerk aan de begroeiing (maximaal één keer per jaar, in de herfst). Het personeel van de Haven van Brussel en van Canal It Up is door de opdrachtnemer opgeleid in de technische controle van de vlotten, zodat de medewerkers de structuren regelmatig kunnen controleren, tussen de twee meer uitgebreide jaarlijkse technische bezoeken. Uitwisselingen tussen de Haven van Brussel en de partners en dienstverleners van het project (Leefmilieu Brussel, Canal It Up, Ecorce en Ecocéan) vinden plaats via een uitwisselingsplatform dat aan het project is gewijd en door de Haven wordt gecoördineerd. Dankzij de toezichtdocumenten (met inbegrip van waarnemingen tijdens de controle- en onderhoudsbezoeken en foto's), de handleiding voor het onderhoud van de vlotten, het inrichtingsplan en een discussiekanaal kunnen alle partners op de hoogte worden gehouden van het toezicht op de vlotten en bijdragen tot een beslissing over de uit te voeren acties. 3. Tijdens de haalbaarheidsstudie, uitgevoerd in 2021-2022, werd het hele Brusselse kanaal geanalyseerd door de Facilitator Natuur van Leefmilieu Brussel (bureau Ecorce) en de Haven van Brussel om locaties te identificeren die potentieel geschikt zijn voor de installatie van vegetatievlotten. De keuze van een dergelijke locatie hangt af van vele parameters: beschikbaarheid van de locatie (buiten de aanmeerzone, buiten de locatie van toekomstige projecten/werkzones), afmetingen van de locatie (met name de diepte om voldoende waterhoogte te hebben om ondergedompelde kooien te kunnen ophangen), aanwezigheid van dukdalven of andere beschermende constructies die het mogelijk maken de veiligheid te garanderen en de mogelijke schokken van boten te beperken en tegelijkertijd de verankering van de drijvende constructies te vergemakkelijken enz. De keuze voor een (of meer) nieuwe locatie(s) is in dit stadium nog niet gemaakt. Die keuze zal namelijk worden gemaakt op basis van dit eerste jaar experimentele ervaring. Daartoe zullen de projectpartners in het voorjaar van 2023 opnieuw bijeenkomen om de resultaten van het eerste installatiejaar te evalueren (op basis van de technische en ecologische monitoring die zal worden uitgevoerd). Zij zullen dan beslissen over de door de vlotten opgeleverde voordelen en, indien het positieve effect van het project wordt bevestigd, de nieuwe locatie(s) bepalen voor de installatie van nieuwe vegetatievlotten. Tot nu toe is 224 m² aan vegetatievlotten geïnstalleerd voor een bedrag van 166.000 euro. In het kader van de raamovereenkomst kunnen extra bestellingen worden geplaatst om de totale geïnstalleerde oppervlakte te vergroten tot ongeveer 660 m². Zo biedt het BRYC-ponton nog een lineaire strook van meer dan 300 m die potentieel beschikbaar is om extra vegetatievlotten te installeren. Er is ook andere locatie overwogen in de buurt van de Budabrug en aan de Veeweydekaai in Anderlecht. |