Schriftelijke vraag betreffende de inschakeling apothekers in de strijd tegen intrafamiliaal en partnergeweld – opvolging en stand van zaken resolutie A-179/1
- Indiener(s)
- Bianca Debaets
- aan
- Rudi Vervoort, Minister-President van de Brusselse Hoofdstedelijke regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van gewestelijk Belang (Vragen nr 914)
| Datum ontvangst: 27/09/2022 | Datum publicatie: 16/11/2022 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 22/23 | Datum antwoord: 09/11/2022 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 30/09/2022 | Ontvankelijk | |||
| 09/11/2022 | Bijlage aan het antwoord | p.m. | Bijlage |
| Vraag | Tijdens de covidcrisis bleek de nood tot extra meldingspunten voor intrafamiliaal en partnergeweld zeer hoog. Er moesten dringend nieuwe meldingskanalen gecreëerd worden. Inmiddels 2 jaar geleden werd de resolutie A-179 goedgekeurd teneinde een meldingssysteem van intrafamiliaal en partnergeweld op te zetten in samenwerking met apotheken. Inmiddels is enerzijds het hoogtepunt van de covidcrisis voorbij, en anderzijds zou dit systeem ook moeten geïmplementeerd zijn. Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:
|
| Antwoord | Ik heb de eer u het volgende antwoord mee te delen: In het kader van de algemene lockdown als gevolg van de COVID-19-pandemie is het Gewest apotheken beginnen ondersteunen door, onder leiding van equal.brussels en safe.brussels en in samenwerking met de Apothekersvereniging van Brussel (AVB), de brochure "Apotheek als doorverwijzer: Praat erover met uw apotheker" te ontwikkelen en te verspreiden. Deze brochure is bedoeld voor apothekers, geeft advies over de manier waarop zij moeten omgaan met slachtoffers van intrafamiliaal geweld (IFG) die hun apotheek bezoeken, en geeft aan naar welke gespecialiseerde of nooddiensten zij slachtoffers kunnen doorverwijzen. In dit verband werd door safe.brussels samen met de Brusselse gemeenten een lijst opgesteld van de op lokaal niveau beschikbare diensten die slachtoffers van intrafamiliaal geweld cruciale steun kunnen bieden, ook tijdens perioden van lockdown. Deze lijst werd samen met de brochure ter beschikking gesteld van de apothekers. Over deze brochure werd in oktober 2021 ook een webinarpresentatie gehouden voor Brusselse apothekers, en de publicatie ervan kreeg aandacht via artikels in de pers, wat bijdroeg tot de bewustmaking van het brede publiek rond het ingevoerde systeem en het probleem van IFG. Sinds september 2021 organiseert safe.brussels een operationele werkgroep rond intrafamiliaal geweld (WG IFG), waarin de Brusselse politiezones en de gemeentelijke preventiediensten zijn samengebracht, om de bestaande praktijken bekend te maken en uit te wisselen en voorstellen voor gemeenschappelijke projecten te formuleren. Deze werkgroep, die regelmatig bijeenkomt, is opgericht om de opvolging van de resolutie intrafamiliaal geweld van het Brussels Parlement te vergemakkelijken, naar aanleiding van de besprekingen hierover in de Gewestelijke Veiligheidsraad. Deze laatste heeft het voorstel voor overleg over dit onderwerp goedgekeurd. Door deze WG in het leven te roepen kon reeds overleg met alle Brusselse politiezones worden opgestart over hun organisatiestructuren met betrekking tot IFG en de opvang van slachtoffers, maar kunnen ook bestaande diensten en goede praktijken die hierover op lokaal niveau bestaan onder de aandacht worden gebracht. Zo hebben vertegenwoordigers van de 6 politiezones en 15 Brusselse gemeenten tussen september 2021 en juni 2022 regelmatig deelgenomen aan 4 bijeenkomsten van de WG. Tijdens deze vergaderingen kwamen de volgende thema's en acties aan bod: - Voorstelling van de lopende gewestelijke acties. - Meer zichtbaarheid voor de acties van lokale en zonale partners. - Voorstelling van de gerechtelijke maatregel met betrekking tot het tijdelijk verblijfsverbod (TVV) door het parket en bespreking van de moeilijkheden en actiemogelijkheden voor lokale actoren. - Uitwisseling en verzameling van goede praktijken met betrekking tot de organisatiestructuur en door lokale en zonale actoren uitgevoerde acties/projecten. - Voorstelling en uitwisseling met andere relevante actoren, op verschillende institutionele niveaus, in de strijd tegen IFG, zoals: equal.brussels, de FOD Binnenlandse Zaken en het parket. - Stand van zaken en opvolgingsverslag over de resolutie intrafamiliaal geweld. Via de WG IFG samen met de Brusselse politiezones en gemeenten kunnen deze actoren dus gemakkelijker en nauwer worden betrokken bij het initiatief "Apotheek als doorverwijzer", bijvoorbeeld door de lijst van lokale diensten naar behoefte te actualiseren. Er is een actualisering van de lijst in het kader van de werkgroep IFG gepland tegen begin 2023. Tot slot, om synergieën met vergelijkbare initiatieven tot stand te brengen tussen professionals op het terrein, heeft BPV de deelname van AVB-vertegenwoordigers aan het DPO-project (voor opsporing, behandeling en doorverwijzing), dat wordt uitgevoerd door de Fédération Laïque des Centres de Planning Familial (FLCPF) en financieel wordt ondersteund door safe.brussels en equal.brussels, vergemakkelijkt en bevorderd. Dit project heeft als doel de praktijken voor de opsporing van huiselijk en seksueel geweld, en voor de behandeling en doorverwijzing van slachtoffers te verbeteren, door gezamenlijk een praktisch, toegankelijk en gemeenschappelijk instrument te ontwikkelen voor professionals binnen de sociale sector, gezondheidszorg, politie en justitie. Dit instrument biedt elementen aan om signalen op te sporen die erop wijzen dat iemand mogelijk slachtoffer is van geweld, geeft informatie over de behoeften van slachtoffers en hun behandeling, verstrekt advies over de behandeling en geeft informatie voor doorverwijzing. Om actoren op het terrein op te leiden over de problematiek van IFG, kunnen verschillende gewestelijke initiatieven van Brusafe onder de aandacht worden gebracht. In het eerste Gewestelijk Opleidingsplan, dat was gebaseerd op de richtsnoeren van het eerste GVPP 2017-20 en werd gecoördineerd door Brusafe, was al sprake van enkele thema's in verband met IFG, en werden al multidisciplinaire opleidingen over IFG ingevoerd. Heel concreet konden professionals op het gebied van preventie, veiligheid en hulpverlening in 2018 de opleiding IFG - seksueel geweld volgen, een opleiding die in een workshop met meerdere actoren (met opleiders afkomstig van gezins-/jeugdzorg van de PZ en de vrijwilligerssector) werd georganiseerd. De opleiding ging over het onthaal van slachtoffers en de verzameling van hun getuigenissen. Er werd didactisch materiaal ter beschikking gesteld van alle deelnemers, waaronder een door equal.brussels ontwikkelde sensibiliseringsvideo. De aldus opgeleide personen zijn onder meer politiemensen uit de politiezones, opvoeders, bemiddelaars, gemeenschapswachten, en magistraten van het parket. Dit multidisciplinaire opleidingsaanbod kwam tot stilstand door de gezondheidscrisis. Na de goedkeuring van het tweede GVPP en van het Gewestelijk Opleidingsplan 2021-2024 (GOP) werd echter een pool voor intrafamiliaal geweld opgericht, waarmee de sinds 2018 aangevatte werkzaamheden enigszins werden voortgezet. In de gemeenschappelijke algemene beleidsverklaring van juli 2019 heeft de Brusselse regering Brusafe belast met de opdracht om competentiepolen te ontwikkelen. Deze groepen deskundigen, bijeengebracht rond thema's die een multidisciplinaire aanpak vereisen, richten zich op de volgende doelstellingen: 1. inspelen op de Brusselse realiteit; 2. ten minste twee beroepssectoren betrekken; 3. deskundigheid vergroten, coördineren en valoriseren; 4. een multidisciplinaire opleiding ontwikkelen. De aldus opgezette competentiepool voor IFG bestaat uit politie, het parket van Brussel, de Gewestelijke en Intercommunale Politieschool (GIP), de Gewestelijke School voor Openbaar Bestuur (GSOB), het Instituut voor Opleiding in de Dringende Medische Hulpverlening (IODMH), safe.brussels, equal.brussels en de bevoegde kabinetten. Onder leiding van Brusafe moeten deze verschillende actoren nieuwe multidisciplinaire opleidingen uitwerken, waarbij zowel politie als andere actoren uit de preventie- en veiligheidssector (preventieambtenaren, gemeentelijke bemiddelaars, brandweerlieden, ambulanciers, gemeenschapswachten, enz.) zijn betrokken. Door deze deskundigen bijeen te brengen kan ook een bijdrage worden geleverd aan het kadaster van opleidingen en kunnen de behoeften op het terrein in kaart worden gebracht. Deze inspanningen kunnen bovendien worden geïntegreerd in het tweede Gewestelijk Opleidingsplan voor preventie- en veiligheidsberoepen dat door Brusafe wordt gecoördineerd. In dit verband heeft Brusafe komende 6 december al een studiedag gepland. Er zullen 4 thema's aan bod komen, namelijk: 1. opsporen door signalen en indicatoren van IFG te herkennen; 2. reageren, namelijk de houding en knowhow die van de eerstelijnshulpverleners worden verwacht; 3. doorverwijzen door informatie te verstrekken over actoren die zich bezighouden met onthaal, en het algemene Brusselse kader toe te lichten; 4. medisch en beroepsgeheim. Het doel van deze studiedag is mogelijke acties naar voren te brengen om de bestaande opleidingen desgevallend te reorganiseren of zelfs de ontwikkeling van nieuwe opleidingen aan te moedigen. Om het overleg tussen de actoren op het terrein te vergemakkelijken, werd een intra-Brusselse taskforce IFG opgericht, onder leiding van het kabinet van staatssecretaris Nawal Ben Hamou, belast met Gelijke Kansen, om de acties met betrekking tot specifieke IFG-gerelateerde problemen van het Brusselse Gewest in een context van lockdown te coördineren en zo goed mogelijk in te spelen op de specifieke verzoeken afkomstig van het Brusselse terrein door deze, indien nodig, door te geven aan andere instanties. Deze intra-Belgische taskforce streeft ernaar zowel het institutionele niveau als de eerstelijnsactoren en de actoren op het terrein samen te brengen. Safe.brussels nam de coördinatie tussen de leden van CORES (waarin de Brusselse politiezones en gemeenten en de procureur des Konings vertegenwoordigd zijn) en de intra-Brusselse taskforce IFG, waarvan zij lid is, op zich. Deze taskforce heeft de uitwisseling van ervaringen en operationeel overleg tussen eerstelijnsactoren en besturen mogelijk gemaakt. Zo kon het Brussels Observatorium voor Preventie en Veiligheid zijn twee analyses over intrafamiliaal geweld in het Brussels Gewest tijdens de periode van de gezondheidscrisis in verband met het coronavirus presenteren. Cijfers over intrafamiliaal geweld Het is niet eenvoudig om een volledig beeld te krijgen van een probleem als intrafamiliaal geweld omdat er weinig aangifte wordt gedaan. Naast de door de politie geregistreerde cijfers bestaat er een groot 'dark number', dat we kunnen proberen te benaderen aan de hand van de gegevens van gespecialiseerde verenigingen, zoals de hulplijnen (0800/30.030, 1712) of het Centre de Prévention des Violences Conjugales et Familiales (CPVCF). Het Observatorium van safe.brussels heeft sinds het begin van de gezondheidscrisis deze benadering vanuit meerdere bronnen toegepast, waardoor in twee publicaties werd ingezoomd op intrafamiliaal geweld tijdens deze periode. De volledige cijfers voor 2020 zijn ook gepresenteerd in het verslag van het Observatorium voor 2020, en de cijfers voor 2021 worden binnenkort in het verslag van het Observatorium voor 2021 gepubliceerd. In de politiële criminaliteitsstatistieken zijn geconsolideerde cijfers opgenomen voor 2021, maar nog niet voor 2022. Intrafamiliaal geweld komt er naar voren als een crimineel fenomeen - een belangrijke nuancering, want het is niet mogelijk de verschillende posten in de politiestatistieken bij elkaar op te tellen. In het algemeen is er een toename van het aantal feiten ten opzichte van 2020, omdat de gezondheidscrisis heeft geleid tot een daling van het aantal gemelde feiten, doordat slachtoffers wegens de gezondheidsmaatregelen sterker geïsoleerd waren. In 2021 heeft de politie voor het BHG het volgende geregistreerd: - 2.355 feiten van fysieke geweld binnen het koppel (+3% ten opzichte van 2020) - 1.087 feiten van psychisch geweld binnen het koppel (-1% ten opzichte van 2020) - 557 feiten van fysiek geweld tegen afstammelingen (+13% ten opzichte van 2020) - 471 feiten van fysiek geweld tegen andere familieleden (+17%). In de bijlage worden de statistieken over geweld binnen het koppel voor de verschillende politiezones uitgesplitst. Ter herinnering: deze cijfers kunnen niet als een volledig beeld van de werkelijkheid worden beschouwd, aangezien zij alleen het aantal opgemaakte pv's weergeven, hetzij naar aanleiding van een klacht, hetzij wanneer een politieagent feiten vaststelt (bv. fysiek geweld tijdens een interventie). Dit kan een verklaring bieden voor het overwicht van fysiek geweld in de geregistreerde cijfers en de zeer lage cijfers voor bijvoorbeeld seksueel geweld. Wat uw andere vragen betreft, verwijs ik u naar het antwoord van de staatssecretaris voor Gelijke Kansen, mijn collega Ben Hamou. |