Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de versnelde uitrol digitale meters in het BHG

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1257)

 
Datum ontvangst: 21/10/2022 Datum publicatie: 20/12/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 01/12/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
27/10/2022 Ontvankelijk
01/12/2022 Bijlage aan het antwoord p.m. Bijlage
 
Vraag   

De Europese regelgeving verplicht de lidstaten om in het kader van de uitrol van de digitale meter een kosten-batenanalyse op te maken. Als die analyse positief is, dan moet de lidstaat de digitale meters verplicht uitrollen. Uit de studie, uitgevoerd door Sia Partners, bleek dat de uitrol van slimme gasmeters niet opportuun is, in tegenstelling tot de slimme elektriciteitsmeter. De uitrol van de digitale meters mag maximaal 10 jaar duren en er moet na 7 jaar 80% behaald worden.

Begin dit jaar lichtte u in de commissie toe dat Brussel in juni 2020 19.000 slimme meters telde en dat de uitrol ervan verloopt volgens het vijfjarig investeringsplan voor elektriciteit voor de periode 2019-2023. In het investeringsplan wordt de werkwijze op deze manier vastgelegd:

“De distributienetbeheerder installeert geleidelijk slimme meters op het distributienet, overeenkomstig de volgende verplichte niches, rekening houdend met het algemeen belang en voor zover dat technisch haalbaar, financieel redelijk en evenredig is, gelet op de potentiële energiebesparingen: als een meter vervangen wordt […] of als er een aansluiting wordt uitgevoerd in een nieuw of een ingrijpend gerenoveerd gebouw.”

Hoewel de voordelen van een digitale meter bekend zijn en zij Brusselaars kunnen helpen een goed zicht te krijgen op hun verbruik in de energiecrisis, zet de regering hier niet volop op in.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

  • Kan u een overzicht in absolute cijfers geven van de uitrol van de digitale meters in het BHG per jaar sinds het begin van de legislatuur? Zijn er opmerkelijke verschillen waar te nemen inzake de gemeentes waarin de meter meer succes kent?

  • Is er een toename te zien sinds het begin van de energiecrisis? Welke doelstellingen stelt de regering in deze voorop?

  • Kan u een overzicht geven van de kosten van de installatie van de digitale meters in Brussel op jaarbasis en de kosten die hiervoor nog begroot zijn? Bestudeert u de mogelijkheid middelen te heroriënteren om hier eventueel verder op in te zetten? Bestudeert u de mogelijkheid om dit gratis te maken, gezien de stijgende energieprijzen en het stijgende belang van het monitoren van het energieverbruik?

  • In hoeverre zit Brussel op schema wat betreft de Europese doelstelling inzake de uitrol van de digitale meter? Graag een overzicht van de doelstellingen voor de komende jaren.

  • Werden de niches die beoogd werden voor de installatie van een digitale meter reeds geëvalueerd? Welk percentage van de niches werd behaald inzake de installaties van digitale meters? Bent u hierover in gesprek met actoren op het terrein en in hoeverre werden de vooropgestelde doelstellingen in deze gehaald? Bestudeert u de mogelijkheden om de niches uit te breiden? Welke argumenten zijn er om dit (niet) te doen?

  • Kan u toelichten waarom de app(s) van energieleveranciers die in contact staan met de slimme meter niet beschikbaar zijn in Brussel? Welke maatregelen bestudeert u om dit euvel uit de wereld te helpen?

  • Kan u toelichten hoeveel de vervanging van een analoge meter door een digitale meter kost voor een Brusselaar die niet tot de vooropgestelde doelgroepen behoort voor wie dit gratis kan?

  • Is er reeds bestudeerd hoeveel energie enerzijds en geld anderzijds er bespaard wordt door de gebruikers van de digitale meter? Wat is de gemiddelde terugverdientermijn van de kost van een installatie?
 
 
Antwoord    1.
Sibelga, de distributienetbeheerder voor elektriciteit (hierna ‘DNB’), is verantwoordelijk voor de geleidelijke uitrol van slimme meters op zijn net, overeenkomstig de desbetreffende bepalingen van de ordonnantie van 19 juli 2001 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt (hierna ‘elektriciteitsordonnantie’).
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft in 2014 gekozen voor een gesegmenteerde uitrol waarbij de DNB verplicht is om voor de uitrol van slimme meters een prioriteringslogica per segment te volgen, waarbij de verschillende segmenten verwijzen naar kenmerken van de gebruiker of naar zijn activiteiten. Die logica is versterkt en aangevuld bij de wijziging van de elektriciteitsordonnantie die op 30 april van dit jaar van kracht is geworden.
In oktober 2022 waren 35.000 slimme meters geïnstalleerd op het Brusselse elektriciteitsdistributienet (dat iets meer dan 700.000 leveringspunten bevoorraadt). 60% werd geplaatst in het kader van de aansluiting van nieuwe of ingrijpend gerenoveerde gebouwen en 40% bij prosumers of op oplaadpunten voor elektrische voertuigen.

Zie bijlage 1: Informatie van Sibelga per gemeente en per jaar.

2.
De DNB stelt geen versnelling van de uitrol vanwege de energiecrisis vast. Volgens de bestaande tarieven die door Brugel zijn goedgekeurd, is de plaatsing van een slimme meter op verzoek van de klant betalend (uitgezonderd voor prosumers, elektrische voertuigen en deelnemers aan energiegemeenschappen).
De regering stelt geen specifieke doelen voor de uitrol van slimme meters in verband met deze crisis: ze is daartoe niet bevoegd. Zoals u weet, heeft het parlement in maart 2022 een herziening van het uitrolkader aangenomen en dat kader, zoals gedetailleerd in de elektriciteitsordonnantie, is thans van toepassing.

3.
De DNB staat in voor de geleidelijke uitrol van slimme meters op zijn net als onderdeel van zijn normale verantwoordelijkheden voor de exploitatie, het onderhoud en de ontwikkeling van dat net. Zoals u weet, zijn de aansluiting en de toegang tot het distributienet onderworpen aan gereguleerde tarieven, zodat de kosten van de uitrol van slimme meters worden gedragen door de distributienetgebruikers via de distributietarieven die door de regulator Brugel zijn vastgesteld.

De tariefbevoegdheid is – in overeenstemming met het Europees recht – een exclusieve bevoegdheid van de regulator, zodat noch de minister van Energie, noch de regering, noch de parlementaire vergadering het tarief voor een installatie van een meter kan vaststellen.

Wat de uitrolkosten betreft, vermeldt de DNB in de roadmap voor de uitrol tegen 2030, door hem opgesteld in ​​uitvoering van de elektriciteitsordonnantie, een gemiddelde installatiekost van 230 euro per meter (technische installatiehandelingen, meter, enz.): voor een park van 700.000 meters kan dus een budget van ongeveer 161 miljoen euro worden berekend. Die kosten dekken niet het administratieve beheer van de activiteit. De DNB deelt de kosten van dat administratieve beheer momenteel niet mee, maar hij geeft wel aan van plan te zijn in de periode 2023-2027 10 miljoen euro te investeren in informatica-ontwikkelingen als gevolg van de uitrol.

4.
In de roadmap voor de uitrol tegen 2030, die de DNB in uitvoering van de elektriciteitsordonnantie heeft opgesteld, wordt de installatie van de volgende aantallen vermeld:
- 2022: 10.000 meters;
- 2023: 23.000 meters;
- 2024: 49.000 meters;
- 2025: 54.000 meters;
- vanaf 2026 tot en met 2030:
65.000 meters per jaar.

Met het in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aangenomen uitrolkader, via de elektriciteitsordonnantie, wordt richtlijn 2019/944 correct omgezet.

5.
Zoals u weet, wordt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de uitrol van slimme meters georganiseerd volgens een logica van prioritaire segmenten, die tijdens de recente wijziging van de elektriciteitsordonnantie zijn uitgebreid.
Bij diezelfde ordonnantie krijgt Leefmilieu Brussel de opdracht om de uitrol regelmatig te evalueren, rekening houdend met de relevante ecologische, sociale, technische en economische aspecten.
Volgens de bepalingen van de elektriciteitsordonnantie moet de eerste evaluatie door Leefmilieu Brussel in december 2023 worden gepubliceerd.
Bij dezelfde ordonnantie wordt de regering gemachtigd de prioritaire uitrolsegmenten uit te breiden op basis van de resultaten van de door Leefmilieu Brussel uitgevoerde evaluatie.
Wat de evaluatie van het uitrolpercentage binnen een segment betreft, hebben de momenteel geïnstalleerde meters, zoals gezegd, betrekking op de aansluiting van nieuwe of gerenoveerde gebouwen, prosumers en oplaadpunten voor elektrische voertuigen.
In bijlage 2 en 3 wordt het aantal meters volgens de beschikbare segmenten aangegeven.
6.
De DNB vermeldt in zijn roadmap over de slimme meters het volgende: (vrije vertaling)
In de nieuwe ordonnantie krijgt Sibelga de opdracht de klanten een via het internet toegankelijke tool ter beschikking te stellen om hun meetgegevens te raadplegen.
Er wordt gewerkt aan een roadmap en een architectuurstudie om de optimale manier te bepalen om die gegevens te verstrekken volgens de verschillende soorten klanten en actoren op basis van specifieke behoeften en in overeenstemming met de AVG-regels.
De eerste stap is de terbeschikkingstelling van een applicatie voor verbruiksmonitoring voor alle klanten met een slimme meter waarbij de afstandsuitlezing is geactiveerd.
Die applicatie wordt gebaseerd op een eerste testtool die ter beschikking is gesteld aan kwetsbare klanten (eind 2020), met begeleiding van het OCMW van de Stad Brussel, waarvoor bepaalde verwerkingen zullen worden geautomatiseerd. De applicatie zou eind 2023 beschikbaar moeten zijn.

7.
De kostprijs van de vervanging van een meter door een slimme meter op verzoek van de klant, wanneer die niet tot een prioritair segment behoort, is momenteel - door de regulator Brugel - vastgesteld op 333,96 euro inclusief btw.
De gereguleerde tarieven worden gepubliceerd: als u nog vragen hebt over de prijs van de diensten van de DNB, nodig ik u uit om de pagina's gewijd aan tarieven te raadplegen op de website van Sibelga: https://www.sibelga.be/nl/aansluitingen-meters/tarieven?_country=BE.
8.
De uitrol van slimme meters heeft alleen betrekking op elektriciteit. Aangezien de meerderheid van de Brusselaars met gas verwarmt, is het grootste deel van hun energieverbruik gasgerelateerd (met een mediaan verbruik van 12.728 kWh voor een residentiële afnemer): de grootte van de woning en de energieprestatie van het gebouw (d.w.z. de kwaliteit van de isolatie) zijn de belangrijkste structurerende factoren voor het verbruiksniveau.
Aangezien er in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zeer weinig elektrisch wordt verwarmd, is het elektriciteitsverbruik van de Brusselaars relatief bescheiden (met een mediaan verbruik van 2.036 kWh voor een residentiële afnemer): het verbruik wordt in grote mate bepaald door de ‘energiekwaliteit’ van de apparatuur (bv. de energieklasse van een koelkast of een verlichtingsarmatuur).
De rentabiliteit van een slimme meter moet veeleer kwalitatief worden bekeken in het licht van het belang ervan voor een goed beheer van het elektriciteitsnet en de levering van nieuwe diensten aan de eindafnemer, in een context van ontwikkeling van intermitterende gedecentraliseerde productie en de opkomst van nieuwe vormen van gebruik van het net (delen van elektriciteit, opladen van voertuigen, flexibiliteit, enz.).