Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de voorgestelde derde versie van het Waterbeheerplan 2022-2027

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1270)

 
Datum ontvangst: 08/11/2022 Datum publicatie: 04/01/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 20/12/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
16/11/2022 Ontvankelijk
 
Vraag   

Eind oktober werd, na vijf jaar sleutelen, de derde versie van het gewestelijke Waterbeheerplan voor de periode 2022-2027 gepubliceerd. Een van de moeilijkste uitdagingen van dat plan bestaat erin om de kwaliteit van de Brusselse waterlopen (met name het kanaal, de Zenne en de Woluwe) te verbeteren.

De opmaak van deze versie werd voorafgegaan door heel wat overleg met verschillende actoren en operatoren uit de sector. Daarnaast werden er ook reeds drie participatieve workshops georganiseerd. Het openbaar onderzoek werd begin november geopend en loopt officieel nog tot 30 april 2023.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

  • Kan u duiden op welke manier het nieuwe Waterbeheerplan 2022-2027 specifiek aansluit bij de doelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water inzake het bereiken van een goede (chemische en ecologische) toestand van de waterkwaliteit in het Kanaal, de Zenne en de Woluwe? Welke personele, financiële en/of logistieke middelen en ondersteuning stelt u hieromtrent ter beschikking van de verantwoordelijke organisaties om de vooropgestelde doelstellingen voor 2027 te kunnen behalen? Kan u dit nader toelichten?

  • Kan u bevestigen dat de huidige doelstellingen uit het Waterbeheerplan 2022-2027 volledig beantwoorden aan de algemene doelstellingen die vanop Europees niveau opgelegd worden? Hebt u daaromtrent bij de opmaak van dit plan het advies of de feedback van het Europese beleidsniveau ingewonnen? Zo ja, kan u dit nader toelichten? Zo neen, op welke manier zal u evalueren of de vorderingen binnen dit nieuwe plan effectief beantwoorden aan de Europese richtlijnen? Kan u toelichten welke sancties er mogelijk opgelegd kunnen worden aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest indien deze doelstellingen niet behaald zouden worden?

  • Kan u in het bijzonder duiden op welke manier het nieuwe Waterbeheerplan 2022-2027 rekening houdt met de grote vraag naar openluchtzwembaden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Op welke manier wordt ervoor gezorgd dat de waterkwaliteit enerzijds dergelijke openluchtzwembaden mogelijk kan maken en anderzijds dat de waterkwaliteit gegarandeerd kan blijven in dergelijke zones?

  • Kan u nader toelichten welke middelen er door Leefmilieu Brussel ter beschikking gesteld worden om het openbaar onderzoek zo vlot mogelijk te laten verlopen? Kan u in het bijzonder duiden hoeveel thematische experten er ter beschikking staan om op vragen van burgers of andere betrokken partijen te kunnen antwoorden?

 

 
 
Antwoord    1. Kan u duiden op welke manier het nieuwe Waterbeheerplan 2022-2027 specifiek aansluit bij de doelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water inzake het bereiken van een goede (chemische en ecologische) toestand van de waterkwaliteit in het Kanaal, de Zenne en de Woluwe? Welke personele, financiële en/of logistieke middelen en ondersteuning stelt u hieromtrent ter beschikking van de verantwoordelijke organisaties om de vooropgestelde doelstellingen voor 2027 te kunnen behalen? Kan u dit nader toelichten?
In het toekomstige Waterbeheerplan voor de periode 2022-2027 wordt verslag uitgebracht over de situatie, met name wat betreft de kwaliteit van onze oppervlaktewaterlichamen die zijn aangemeld bij de Europese Unie. Het hoofddoel van het plan en het bijbehorende maatregelenprogramma blijft de verbetering van de toestand van de Zenne, het Kanaal en de Woluwe (en hun zijrivieren). Ondanks de vele ambitieuze maatregelen die in het plan worden voorgesteld, moet worden opgemerkt dat die waterlichamen geleidelijk verbeteren, maar nog steeds onderhevig zijn aan een aanzienlijke druk die hun toestand verslechtert, zodat niet kan worden beweerd dat de milieudoelstellingen van de kaderrichtlijn Water (‘goede chemische en ecologische toestand’) tegen 2027 zullen worden gehaald.
Met het oog daarop wordt in het Waterbeheerplan een afwijkingsaanvraag geformuleerd voor de 3 oppervlaktewaterlichamen en één van de 5 grondwaterlichamen die momenteel in slechte kwalitatieve staat verkeren. Die afwijkingen zijn verantwoord en naar behoren gemotiveerd overeenkomstig de Europese richtlijn, zodat ik van oordeel ben dat het Plan voldoet aan de Europese voorschriften.

Wat betreft de personele en financiële middelen die voor de uitvoering van het Plan zullen worden ingezet, is bijna 23 miljoen euro nodig om de kwaliteit van het oppervlaktewater te verbeteren door middel van buitengewone werkzaamheden die moeten worden uitgevoerd (heropening van stukken waterloop, renaturatie van oevers, afkoppeling van helder water van het rioleringsnet, weghalen van belemmeringen voor de migratie van vissen, enz.). Die acties vallen onder de verantwoordelijkheid van Leefmilieu Brussel als beheerder van de onbevaarbare waterlopen, en van de Haven voor het Kanaal. Daarnaast zijn er aanzienlijke investeringen (320 miljoen euro) door de wateroperatoren om de impact van het saneringsnet op het oppervlaktewater te beperken (stormoverlaten, dynamisch beheer van de stromen, zuiveringsrendement van de waterzuiveringsinstallaties, enz.), waarvan de kosten – gedeeltelijk – via de waterprijs aan de watergebruikers worden doorberekend (op grond van het beginsel ‘terugwinning van de kosten van waterdiensten’). De belangrijkste maatregel ter verbetering van de toestand van het grondwaterlichaam van het Brusseliaans Zand wordt geraamd op 369.676.800 euro en bestaat uit de uitbreiding en renovatie van het rioleringsnet door VIVAQUA, waarvan de verouderde staat de belangrijkste oorzaak is van de nitraatverontreiniging van het grondwater.

2. Kan u bevestigen dat de huidige doelstellingen uit het Waterbeheerplan 2022-2027 volledig beantwoorden aan de algemene doelstellingen die vanop Europees niveau opgelegd worden? Hebt u daaromtrent bij de opmaak van dit plan het advies of de feedback van het Europese beleidsniveau ingewonnen? Zo ja, kan u dit nader toelichten? Zo neen, op welke manier zal u evalueren of de vorderingen binnen dit nieuwe plan effectief beantwoorden aan de Europese richtlijnen? Kan u toelichten welke sancties er mogelijk opgelegd kunnen worden aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest indien deze doelstellingen niet behaald zouden worden?
Ik kan bevestigen dat alles in het werk is gesteld om zo goed mogelijk aan alle verplichtingen van de kaderrichtlijn Water te voldoen. We hebben in dat verband geen specifiek contact opgenomen met de diensten van de Europese Commissie, maar hebben aandacht besteed aan de richtsnoeren die zijn opgesteld voor een coherente uitvoering van de richtlijn in de 27 lidstaten. Alvorens over sancties te spreken, is het in de eerste plaats de bedoeling het Plan aan te nemen door de vertraging die we momenteel ondervinden te beperken. Pas na de elektronische rapportage zullen de diensten van de Commissie het Brusselse Plan en met name de conformiteit van de gevraagde afwijkingen kunnen analyseren. De administratie is in dit stadium niet op de hoogte van financiële sancties die door het Hof van Justitie van de EU tegen een lidstaat zijn uitgesproken wegens het niet verwezenlijken van de milieudoelstellingen.
3. Kan u in het bijzonder duiden op welke manier het nieuwe Waterbeheerplan 2022-2027 rekening houdt met de grote vraag naar openluchtzwembaden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Op welke manier wordt ervoor gezorgd dat de waterkwaliteit enerzijds dergelijke openluchtzwembaden mogelijk kan maken en anderzijds dat de waterkwaliteit gegarandeerd kan blijven in dergelijke zones?
Leefmilieu Brussel is verantwoordelijk voor het beheer van het hydrografische netwerk, niet voor de aanleg van openluchtzwembaden. De behoeften op het gebied van zwembaden (binnen en/of buiten) maken dus geen deel uit van het Waterbeheerplan.
Leefmilieu Brussel werkt echter wel al jaren aan de mogelijkheid om een natuurlijke zwemvijver open te stellen. In 2019 is een testfase uitgevoerd. Naar aanleiding daarvan heeft de regering aan Leefmilieu Brussel gevraagd om een studie te starten om een deel van een bestaande vijver om te vormen tot een natuurlijke zwemzone in het park van Neerpede.
Het Waterbeheerplan 2022-2027 komt aan dat verzoek tegemoet door middel van een specifieke maatregel (M 6.7) om het zwemmen in een vijver te reguleren. 
De studie vordert goed. Na een haalbaarheidsstudie en een studie om na te gaan hoe het zwemmen kan worden gereguleerd, is het studiebureau in opdracht van Leefmilieu Brussel bezig met de afronding van het project. Vóór eind 2022 zal een stedenbouwkundige en milieuvergunningsaanvraag worden ingediend. Daarna zal een openbaar onderzoek worden georganiseerd. De werkzaamheden zullen worden toevertrouwd aan Beliris voor de opening van de zwemzone rond 2024-2025.
De kwaliteit van het zwemwater voor dit project zal te allen tijde worden gegarandeerd door een natuurlijk filtersysteem via de planten (fytozuivering dankzij een waterbekken) waardoor het water van de ± 5000 m² waarin zal kunnen worden gezwommen, kan worden geregenereerd. Er zullen monsters worden genomen en kwaliteitsanalyses worden uitgevoerd om te voldoen aan de voorwaarden van de milieuvergunning.
Dit door Leefmilieu Brussel gelanceerde en door Beliris uit te voeren gewestelijke project doet geen afbreuk aan de ontwikkeling van andere zwemzones in de openlucht, zoals het project van de Stad Brussel langs de Akenkaai aan de oevers van het Kanaal.
4. Kan u nader toelichten welke middelen er door Leefmilieu Brussel ter beschikking gesteld worden om het openbaar onderzoek zo vlot mogelijk te laten verlopen? Kan u in het bijzonder duiden hoeveel thematische experten er ter beschikking staan om op vragen van burgers of andere betrokken partijen te kunnen antwoorden?
Het openbaar onderzoek over het ontwerp van Waterbeheerplan 2022-2027 is aangekondigd via verschillende media: geschreven pers, sociale netwerken, radio- en tv-spots. Alle documenten met betrekking tot het Plan kunnen worden geraadpleegd op de website van Leefmilieu Brussel. Burgers kunnen die documenten ook in hun gemeentebestuur raadplegen (op papier of in elektronische vorm). Een algemene infosessie in de vorm van een uiteenzetting van het Plan (de belangrijkste uitdagingen/maatregelen) vond plaats op 17 november ‘s avonds. In de modaliteiten van het openbaar onderzoek wordt ook voorzien in de mogelijkheid voor burgers om een afspraak te maken met de experts ‘Water’ van Leefmilieu Brussel. Er zijn er 20 waarop een beroep kan worden gedaan naargelang van hun vakgebied (oppervlaktewater, grondwater, vijvers, overstromingen en droogte, economische aspecten, regenwaterbeheer, geothermie, enz.).