Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de stand van zaken omtrent de uitvoering van de aangenomen resolutie ertoe strekkende het cybergeweld te bestrijden

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Rudi Vervoort, Minister-President van de Brusselse Hoofdstedelijke regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van gewestelijk Belang (Vragen nr 936)

 
Datum ontvangst: 28/10/2022 Datum publicatie: 04/01/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 21/12/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
18/11/2022 Ontvankelijk
 
Vraag   

Op 11 juni 2021 werd tijdens de plenaire zitting van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement goedkeuring gehecht aan de resolutie ertoe strekkende het cybergeweld te bestrijden. Hierbij werden zowel verzoeken aan de Brusselse Regering als aan de Federale Regering gericht.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

  • Kan u een stand van zaken geven wat betreft het verzoek om een beter inzicht te krijgen in de omvang van het fenomeen bij de Brusselaars om geweld in de digitale omgeving doeltreffender te kunnen bestrijden? Welke acties en middelen hebt u hiertoe voorzien? Welke concrete resultaten werden hieromtrent reeds geboekt?

  • Kan u een stand van zaken geven wat betreft het verzoek om bewustmakings- en informatiecampagnes te ontwikkelen? Welke concrete campagnes werden hieromtrent reeds gevoerd of zitten in de pijplijn? Kan u de concrete inhoud van deze campagnes en de kostprijzen ervan nader toelichten, alsook het (geschatte) bereikte publiek?

  • Kan u een stand van zaken geven wat betreft het verzoek om het geweld in digitale omgevingen op te nemen in de campagnes, de instrumenten en de opleidingen in verband met de bestrijding van geweld tegen vrouwen? Welke acties en middelen hebt u hiertoe voorzien? Welke concrete resultaten werden hieromtrent reeds geboekt?

  • Kan u een stand van zaken geven wat betreft het verzoek om de financiering van verenigingen die actief zijn op het gebied van de bestrijding van cybergeweld te versterken? Welke (versterkte) middelen werden hieromtrent toegekend aan welke verenigingen en welke resultaten hebben zij hieromtrent reeds geboekt?

  • Kan u een stand van zaken geven wat betreft het verzoek om de invoering van een applicatie en van een virtueel loket voor slachtoffers van cybergeweld? Werd de ontwikkeling van deze applicatie reeds opgestart? Zo ja, kan u nader toelichten wie deze ontwikkeling op zich neemt en welke middelen hiertoe voorzien worden? Wanneer voorziet u deze applicatie effectief in werking te kunnen laten treden?

  • Kan u een stand van zaken geven wat betreft het verzoek om het opzetten van multidisciplinaire fysieke loketten te ondersteunen waar slachtoffers van cybergeweld toegang krijgen tot informatie en de nodige steun krijgen om een klacht te kunnen indienen? Zijn er reeds dergelijke fysieke loketten actief? Zo ja, hoeveel en waar? Hoeveel fysieke loketten moeten er in totaal actief worden?

  • Kan u een stand van zaken geven wat betreft de verzoeken die verband houden met samenwerking en sensibilisering omtrent cyberpesten binnen de politiediensten? Welke stappen werden hieromtrent reeds ondernomen? Kan u duiden in welke mate de politiediensten deze aanbevelingen effectief opgevolgd hebben?

  • Kan u duiden op welke manier er bij de uitvoering van deze verzoeken eveneens overleg wordt gepleegd met het CCB en andere betrokken middenveldorganisaties? Welke rol nemen zij op in het realiseren van deze verzoeken?

  • Kan u een stand van zaken geven wat betreft de verzoeken die verband houden met het aankaarten van deze problematiek op de interministeriële conferenties? Hoe vaak en op welke manier hebt u deze problematiek daar reeds op tafel gelegd? Welke opmerkingen of bevindingen zijn daaruit voortgevloeid? Welke concrete acties zijn daaruit voortgevloeid in samenwerking met de andere beleidsniveaus?

 
 
 
Antwoord    Bij deze kan ik u de volgende elementen van antwoord verstrekken op uw vraag :

Wat de gewestelijke partnerwerking betreft inzake gendergerelateerde cyberhaat draagt safe.brussels bij aan de uitwerking van het gewestelijk actieplan voor gendermainstreaming dat gestuurd wordt door Equal.Brussels. Het onderzoekt in die context zijn mogelijke actiemogelijkheden.

Safe.brussels pleegt ook overleg met perspective.brussels dat sinds 2019 de versterkte coördinatie van de gewestelijke maatregelen inzake preventie voor schoolverzuim op zich heeft genomen (PSV, PBSB en de pijler schoolverzuim van de PPBP), met inbegrip van de financiering van de door de Brusselse gemeenten ontwikkelde projecten gericht op cyberpesten.

Wat informatiecampagnes betreft, heeft safe.brussels een ondersteunende rol vervuld voor campagnes van de federale politie en het CCB (Centrum voor Cyberveiligheid België) voor de campagne "BE-safe", die een cybercomponent heeft. Bovendien organiseren de politiezones op hun niveau talrijke voorlichtingscampagnes.

Wat de opleiding inzake online geweld betreft, hebben 54 personeelsleden van de 6 Brusselse politiezones in 2021 de voortgezette opleiding "cybercriminaliteit" van de GIP gevolgd. In een hoofdstuk van deze opleiding wordt aandacht besteed aan seksistisch cyberpesten.

Bovendien heeft Brusafe van de Brusselse Regering de opdracht gekregen een antidiscriminatiepool in het leven te roepen en een nieuwe specifieke workshop voor politiemensen over discriminerend cyberpesten ligt ter studie. Ten slotte overweegt Brusafe voor het begin van het schooljaar 2023 een studiedag over dit onderwerp te organiseren.

Wat betreft de financiering van verenigingen die actief zijn in de strijd tegen cybergeweld publiceerde safe.brussels op 18 juli 2022 in het Belgisch Staatsblad een projectoproep met betrekking tot maatregel 8.8 van het globaal veiligheids- en preventieplan (GVPP) 2021-24. Daarom was voor het jaar 2022 een financiering van € 175.000 voorzien voor de ondersteuning van privaatrechtelijke verenigingen die kunnen bijdragen aan de verwezenlijking van maatregel 8.8 “Zorgen voor een goede opvang van de slachtoffers van daden van cybercriminaliteit.” In het kader van deze projectoproep werd onder cybercriminaliteit verstaan ‘elke criminele activiteit waarin de (netwerken van) informatie- en communicatietechnologie (ICT) een centrale rol spelen. Handelingen van cybergeweld waren dus in deze definitie vervat.

Deze gerichte oproep tot het indienen van aanvragen, met als uiterste datum 16 augustus 2022, heeft echter geen enkele kandidatuur van gespecialiseerde VZW's opgeleverd ondanks de vele inspanningen om de oproep tot bij hen te krijgen zoals: een publicatie op de eigen safe.brussels-pagina (https://safe.brussels/nl/verenigingen-zonder-winstoogmerk), diverse publicaties op de informatiekanalen en -media van safe.brussels (Facebook, twitter, LinkedIn), communicatie naar de partners van safe.brussels toe in de selectiejury, verspreiding van de oproep door diezelfde partners op hun eigen communicatiekanalen (bv. Facebook van equal.brussels) of rechtstreekse communicatie naar de associatieve wereld (tijdens een informatiesessie voor de laureaat-VZW's van de projectoproep 2021 en via afzonderlijke berichten naar enkele gespecialiseerde VZW's die door de juryleden werden aanbevolen). Volgens sommige juryleden is de reden voor dit gebrek aan kandidaten te vinden in het zeer beperkte aantal verenigingen dat zich met dit thema bezighoudt.

De diensten van safe.brussels onderzoeken momenteel of het aangewezen en mogelijk is om deze oproep in 2023 opnieuw te lanceren en daarbij de nodige maatregelen te nemen om de indiening van relevante projecten door gespecialiseerde verenigingen aan te moedigen.

Ten slotte moet worden vermeld dat een aantal van de projecten die ondersteuning krijgen van safe.brussels in de context van zijn globale oproep van 2021 tot projecten voor VZW's over een "cyber"-component beschikken. Dat is onder meer het geval voor het project ‘LuCy-2 (LUtte contre la CYber-violence)’ van de VZW Habitat et Rénovation dat zich richt op de “Strijd tegen cyberhaat/cybergeweld in sociale woonwijken, specifiek voor jongeren maar ook voor hun ouders en sociaal werkers van de eerste lijn, via systemen voor collectieve informatie en sensibilisering voor de opbouw van een kritische geest bij jongeren geconfronteerd met een compulsief en verstoord gebruik van sociale media.“ In 2021 kon met dit project een groep jongeren, hun familie en hun omgeving in Brusselse sociale woonwijken gesensibiliseerd worden voor (cyber)haat, pesterijen en discriminatie (informatiepijler) en werden individuele en collectieve normen besproken, begrepen en opgesteld om een dam op te werpen tegen toxische discours op sociale media (preventiepijler). Het project zal in 2022 worden voortgezet.

In januari 2020 is de app CyberHelp gelanceerd. Deze toepassing ter bestrijding van cyberpesten is het resultaat van een gezamenlijk initiatief van de Federale Politie, de Universiteit van Bergen, de Federatie Wallonië-Brussel, de vzw Sors de ta bulle en Child Focus. De app richt zich tot schoolgaande kinderen en jongeren die gepest worden.

Daarnaast is er het project Cyberaide, een gewestelijk initiatief dat is uitgegroeid tot een nationale toepassing voor bijstand bij het opstellen van klachten over cybercriminaliteit en het beheer van het gevolg dat aan onderzoeken wordt gegeven door eerstehulpverleners. Deze toepassing beantwoordt ook aan een wens van de bevolking, die het essentieel vindt dat na de indiening van een klacht deze naar behoren wordt behandeld.
Wat betreft de bewustmaking rond het thema cyberpesten en cybergeweld bij de politiediensten, wordt momenteel een proefproject voorbereid in de politiezone BruPol, dat tot doel heeft politiemensen op te leiden om deze opleiding op grotere schaal te verstrekken in scholen.