Schriftelijke vraag betreffende de inzet van de talenkennis van onthaalmedewerkers in overheidsdiensten
- Indiener(s)
- John Pitseys
- aan
- Sven Gatz, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Financiën, Begroting, Openbaar Ambt, de Promotie van Meertaligheid en van het Imago van Brussel (Vragen nr 583)
| Datum ontvangst: 02/03/2023 | Datum publicatie: 13/04/2023 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 22/23 | Datum antwoord: 31/03/2023 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 06/03/2023 | Ontvankelijk |
| Vraag | Met 184 nationaliteiten is Brussel de tweede meest kosmopolitische stad ter wereld, en meer dan de helft van de 1,2 miljoen inwoners is in het buitenland geboren. Dat is een grote diversiteit, maar het betekent ook dat de beheersing van het Frans en het Nederlands voor veel Brusselaars vaak erg ingewikkeld is.
Deze vaststelling vormt een groot probleem voor het burgerschap en de toegang tot het recht. Beheersing van de taal is immers een onvermijdelijke voorwaarde om toegang te krijgen tot de arbeidsmarkt, sociale uitkeringen of gewoon om met de administratie om te gaan. In deze context heeft de regering - in haar verklaring over het regionaal beleid - zich ertoe verbonden de talenkennis van haar onthaalpersoneel te verbeteren door aan te geven welke talen zij spreken. Het doel is eenvoudig: burgers kunnen worden geholpen in een taal waar zij zich goed bij voelen, zodat zij zich niet benadeeld voelen door de taalbarrière. Deze maatregel is ook opgenomen in uw leidraad. U stelt dat "het belangrijk is dat alle inwoners van Brussel ten volle aan de samenleving kunnen deelnemen. Onvolmaakte meertaligheid leidt tot te grote belemmeringen op de arbeidsmarkt, isolement, enz. De complexe stedelijke diversiteit vereist een nieuwe benadering van 'burgerschap', waarbij het beleid zich richt op het versterken van de sociale cohesie door meertaligheid". Dit mechanisme bestaat al, bijvoorbeeld in ziekenhuizen via een systeem van interculturele bemiddeling. Het vergemakkelijkt de communicatie tussen patiënt en zorgverlener, waardoor het recht van de patiënt op ongehinderde toegang tot hoogwaardige zorg wordt gewaarborgd. Dit is ook het geval bij Actiris, dat ondersteuning biedt aan nieuwkomers. Zij verstrekken brochures en video's in 22 verschillende talen en zorgen voor een tolk om de communicatie te vergemakkelijken. Dit is een maatregel van gezond verstand, die aansluit bij de realiteit van het Brusselse weefsel. Het is een kosmopolitische regio met diverse culturele identiteiten, waar het heden & "de toekomst meertalig zijn". Daarom, minister, stel ik mezelf de volgende vragen:
(Ik had gevraagd naar de cijfers over de spreekvaardigheid in het Nederlands of Frans - maar het kabinet vindt het een gevoelige kwestie omdat ze geen taaltelling doen). |
| Antwoord | Het belang van meertaligheid dient nauwelijks te worden herhaald. Meertalige mensen vinden gemakkelijker werk. Meertaligheid bevordert de sociale cohesie, in een superdiverse en meertalige, internationale stad is het spreken van meerdere talen belangrijk voor een gedeeld burgerschap, waarin iedereen zich verstaanbaar kan maken en elkaar kan begrijpen. Meertaligheid is ten slotte een onderdeel geworden van de Brusselse identiteit, zeker bij jonge mensen. Ook het draagvlak voor meertaligheid blijft in Brussel groeien. Een meerderheid van de Brusselaars steunt bijvoorbeeld één of andere vorm van meertalig onderwijs. In ons beleid promotie van de meertaligheid willen we dat elke Brusselaar op zijn achttiende minstens drietalig Nederlands, Frans en Engels is. Naast die drie talen zijn natuurlijk ook een andere thuistaal of vreemde talen mooi meegenomen als extra troeven. De thuistaal verdient daarom bijzondere aandacht. In ons beleid ondersteunen wij het aanbod aan tolken om het onthaal van nieuwkomers zo goed mogelijk te laten verlopen. Dit gebeurt via steun door subsidies, zodat de uurprijs voor tolken in Brussel laag blijft. Ook via het project ‘BeTalky Become Tolky’ ondersteunen wij Brussel Onthaal – Bruxelles Accueil. Het project kreeg via een beslissing van de Brusselse regering vorig jaar 15.000 euro. In mijn beleid promotie van meertaligheid is de verbinding tussen de gemeenschappen immers een belangrijke doelstelling. Inzake het taalgebruik in de gezondheidszorgen is het de bedoeling dat patiënten zich goed voelen en vooral begrepen worden. Zorgverlening in verstaanbare taal is dan ook een must! Een van de domeinen die in een meertalige samenleving vaak ter discussie staat is de taal van de zorgverlening. Bij ziekte wil iedereen in een voor hem of haar vertrouwde taal communiceren met de dokter of het ziekenhuis. Een dokter kan u nog kiezen, in het geval van het ziekenhuis is dit niet meer zo evident. In 95% van de consultaties bij de arts wordt er Frans gesproken, 10 % Nederlands en 5% Engels, zo leert ons de Taalbarometer 4. Het taalgebruik in het ziekenhuis loopt hierbij parallel maar er is daar de jongste jaren wel een toename van de tweetaligheid Nederlands/Frans. Ik verwijs naar de inspanningen van het Huis van het Nederlands dat zich inzet om de Brusselse gemeenten, andere overheden en organisaties dan de Nederlandstalige, warm te maken voor Nederlandse taallessen/brochures. En dat leidt tot mooie resultaten. Zo biedt de Brusselse welzijnsinstelling Iriscare taallessen aan met het Huis voor het Franstalig personeel en de directieleden in de 137 Brusselse rust- en verzorgingstehuizen. Die opleiding kadert binnen de naleving van het principe van externe tweetaligheid bij Brusselse instellingen. Individuele overheidsdiensten op de verschillende overheidsniveaus kunnen zelf meertaligheid stimuleren door taalbegeleiding. Zo pioniert de Brusselse openbare vervoersdienst MIVB met meertaligheid. De dienst heeft er een erezaak van gemaakt om een eigen taalverwervingsplan voor het personeel op te zetten. Ze wil personeelsleden die dat wensen meer en sneller helpen tweetalig te worden. De MIVB heeft daarom na ruim overleg de personeelscategorieën omschreven waarvan ze een goede tweetaligheid verwacht. Al het veiligheidspersoneel, bijvoorbeeld, moet tweetalig zijn, omdat die talenkennis een zaak van leven of dood kan zijn, zoals bij de brandweer. Vervolgens heeft ze becijferd over hoeveel personeelsleden het dan gaat. Op basis daarvan heeft de MIVB een plan opgesteld om de personeelsleden die nog niet voldoende tweetalig zijn binnen een redelijke termijn de ondersteuning en de gelegenheid te geven om het te worden. Daarmee is de MIVB het eerste overheidsbedrijf in ons land dat pioniert met een grondig uitgewerkt plan om tot tweetaligheid te komen, met een budget dat berekend is op de beoogde doelen binnen een afgelijnd tijdskader en dat intern breed gedragen is, ook omdat het uitgaat van een positieve motivatie. Dat tweetalig MIVB-plan ademt de spirit uit van meertaligheidsplannen die ik graag in Brussel zou willen zien ontluiken bij andere organisaties, bedrijven en overheden. |