Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de seksuele uitbuiting van minderjarigen.

Indiener(s)
Nicole Nketo Bomele
aan
Rudi Vervoort, Minister-President van de Brusselse Hoofdstedelijke regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van gewestelijk Belang (Vragen nr 1062)

 
Datum ontvangst: 28/03/2023 Datum publicatie: 19/01/2024
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 14/06/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
24/05/2023 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    U hebt ongetwijfeld het artikel in het laatste nummer van het magazine Moustique gelezen over de soms ongegeneerde seksuele uitbuiting van minderjarigen die in het grootste stilzwijgen voortwoekert. Dat blijkt uit het onderzoek van Défense des Enfants International Belgique.

In 2022 werd de seksuele uitbuiting van minderjarigen door de VN uitgeroepen tot een wereldwijde noodsituatie. Er werd vastgesteld dat seksuele uitbuiting van minderjarigen ondergedocumenteerd is in de academische en publieke sector. In Europa is er tot op heden geen betrouwbare bron die meldingen registreert per type seksuele uitbuiting van minderjarigen. Hoewel er door onderzoek in Vlaanderen en Brussel ontwikkelingen zijn vastgesteld om het fenomeen te bestuderen, was dit vaak alleen gericht op "loverboys". Dit fenomeen is weliswaar wijdverbreid, maar blijft slechts één van de vele vormen van pooierij.

1 De jaarlijkse statistieken van het parket jeugdzaken werpen licht op het aantal dossiers van zogenaamde “ontucht & seksuele uitbuiting”. Deze zaken zijn met 4% gestegen van 1.657 in 2020 naar 1.725 in 2021. Deze cijfers zijn interessant omdat ze een indicatie geven van seksuele misdrijven en inbreuken die verband houden met seksuele uitbuiting, maar deze cijfers houden geen rekening met degenen die uit schaamte, angst of ontkenning zwijgen.

Hoewel seksuele uitbuiting altijd heeft bestaan, is de toegang ertoe nu gemakkelijker door de sociale media. Covid heeft niet geholpen. Minderjarigen zijn gemakkelijke slachtoffers om te manipuleren. Hoewel het vaker meisjes zijn die worden uitgebuit, is er geen typisch profiel. LGBTQIA+ jongens en minderjarigen blijven nog meer onder de radar.

Défense des Enfants International Belgique herinnert naar aanleiding van haar onderzoek België eraan dat het land niet over voldoende instrumenten beschikt om deze minderjarigen te helpen. Ze vragen ook om een betere samenwerking tussen het werkveld, de politie, jeugdzorg en justitie. Ze vragen ook specifieke procedures te creëren voor Belgische minderjarigen die slachtoffer zijn, omdat het voordeel om een verblijfsvergunning te krijgen door de pooier aan te geven voor hen niet bestaat.

Ten slotte, en ook al valt dit niet onder de bevoegdheid van het gewest, onthult het artikel in Le Moustique het probleem van verkrachtingen van Filippijnse kinderen die op afstand door Europeanen worden besteld. Het is niet onmogelijk dat de daders van deze online verkrachtingen Belgen zijn. Het gaat om zeer ernstige pedo-criminele handelingen die op zeer jonge kinderen worden uitgevoerd en live vanuit Europa worden gevolgd. Het fenomeen zou in 2012 zijn opgedoken en neemt snel toe. Dit heeft onze volledige aandacht nodig.

Mijn vragen zijn de volgende:

  • Is het mogelijk een overzicht te krijgen van de acties die in Brussel specifiek worden ondernomen om het probleem van de uitbuiting van minderjarigen in Brussel aan te pakken? Onderhoudt u contacten met het Brusselse jeugdparket? Wisselt u hierover van gedachten met de ministers van Justitie en Jeugdzorg?

  • De maatregelen 4.6 tot en met 4.102 van het globale veiligheids- en preventieplan hebben betrekking op mensenhandel en seksuele uitbuiting op gewestelijk niveau. Wat is de stand van de uitvoering ervan? Is er een specifieke aanpak voor minderjarigen ontwikkeld?

  • Twee jaar geleden kondigde u aan dat Child Focus de laatste hand legde aan een rapport over het probleem van tienerpooiers. Heeft Equal.brussels zoals gepland een overleg met de stuurgroep van deze studie kunnen organiseren om na te gaan welke maatregelen kunnen worden genomen om dit fenomeen te bestrijden?

  • De volledige jeugdzorgsector heeft de mogelijkheid om via het instrument "Girl Power Squad" van Child Focus jongeren bewust te maken van de risico's van prostitutie en tienerpooiers. Weet u of het instrument ook op gewestniveau wordt ingezet? Zo ja, hoeveel mensen hebben de opleiding aangevraagd in 2021 en 2022? Hoe zorgt u voor de verspreiding ervan bij de organisaties en verenigingen die van het gewest afhankelijk zijn?

  • Plant Safe.brussels (ex-BPV) ten slotte, in coördinatie met Brusafe, opleidingen of andere specifieke acties in verband met de seksuele uitbuiting van minderjarigen?

1 Openbaar ministerie, 2022.

2 4.6: Het beeld verfijnen van de mensenhandel en -smokkel op gewestelijk niveau door synergieën tot stand te brengen tussen BPV en de betrokken partners.

4.7: De benaderingen van prostitutie, zowel in de openbare ruimte als op het internet, harmoniseren en verder uitwerken.

4.8: Een gecoördineerde benadering op het vlak van de bestrijding van mensenhandel die gericht is op seksuele uitbuiting.

4.9: Een betere opvang van de slachtoffers van mensenhandel en mensensmokkel.

4.10: De eenvoudigere registratie van gegevens en controleverrichtingen die de bestrijding van mensenhandel en -smokkel kunnen vooruithelpen.
 
 
Antwoord    Ik heb de eer u de volgende elementen van antwoord mee te delen:

Het GVPP 2021-2024 omvat de volgende transversale opdracht: ”De preventie-, veiligheids- en hulpverleningsdiensten coördineren en een administratieve aanpak van de georganiseerde misdaad ontwikkelen”. Zoals u weet is voor deze transversale opdracht voorzien dat een Brussels actieplan voor sekswerk wordt uitgewerkt. Er is voorzien dat dit plan wordt uitgewerkt tijdens de toepassingsperiode van het GVPP 2021- 2024 en dat het onder meer een mechanisme voor intergemeentelijke coördinatie invoert en de aanpak ter zake helpt harmoniseren.


Dit actieplan vereist vandaag en in de toekomst nauwe samenwerking tussen de verschillende partners die zich met het fenomeen bezighouden waaronder met name de bevoegde gewestelijke actoren, de GGC, de COCOF, de VGC, het parket, de gemeenten en de OCMW’s, de politiezones en de gespecialiseerde verenigingssector.

Na een eerste benchmarking van het beleid in verband met het fenomeen werden "opties voor overheidsbeleid" geïdentificeerd die als basis hebben gediend voor 5 werkgroepen die tussen oktober en november 2022 met de externe partners van safe.brussels zijn gehouden. Deze werkgroepen met een breed deelnemersveld (gaande van instellingen tot verenigingen) maakten het mogelijk te werken aan de doelstellingen, de structuur en de activiteiten die in het plan moeten worden opgenomen. De seksuele uitbuiting van minderjarigen was voor al deze werkgroepen een transversaal aandachtspunt. De werkzaamheden gaan verder.

safe.brussels op zich verzorgt een aantal acties die inwerken op seksuele uitbuiting, ook van minderjarigen, en deed dat ook al eerder. Naar aanleiding van de oproep voor vzw's zijn twee projecten van de vzw Pag-ASA gesubsidieerd:


1) Het verbeteren van de opvang van slachtoffers van mensenhandel met het oog op seksuele uitbuiting door een betere informatieverstrekking aan het publiek, aan (potentiële) slachtoffers en aan beroepsmensen: dit project omvatte ook een opleidingsluik, een communicatieluik en de uitwerking van een studie en de analyse van goede praktijken in de strijd tegen mensenhandel. In deze context werd van 17 tot 21 oktober 2022 de “week tegen mensenhandel” georganiseerd.
2) Begeleiding van de politie en de inspectiediensten bij controleacties: zo kunnen ze sneller bij de procedure betrokken worden zodat ze de slachtoffers van mensenhandel onmiddellijk kunnen bijstaan en hen beter doorverwijzen.

Aangezien seksuele uitbuiting, van volwassenen maar ook van minderjarigen, deel uitmaakt van een polyfenomeen (prostitutie, drugsverslaving, seksueel geweld enz.) verdienen ook andere VZW's die door safe.brussels worden gesubsidieerd vermelding: de vzw Transit, die ondersteuning biedt aan druggebruikers en veldwerkers opleidt en de vzw LAMA, die begeleiding biedt aan druggebruikers die zich illegaal in het land bevinden. Deze ondersteuning is belangrijk omdat veel kwetsbare mensen te kampen hebben met meerdere kwetsbare punten tegelijk.

Daarnaast resulteerde de subsidie die door safe.brussels werd toegekend in het kader van het vorig Brussels Buurt- en Preventieplan (BBPP) 2016-2021 in concrete en proactieve acties in de openbare ruimte dankzij het optreden van actoren met kennis van het terrein, zoals gemeenschapswachten, polyvalente preventieambtenaren, straathoekwerkers, maatschappelijk werkers enz. De nieuwe Plaatselijke Preventie- en Buurtplannen (PPBP) 2022-2024 voorzien ook in acties die specifiek verband houden met seksuele uitbuiting. Dat is bijvoorbeeld het geval voor het project "Prostitutiecel" dat is opgenomen in het PPBP van de gemeente Schaarbeek en dat tot doel heeft het prostitutiefenomeen in Schaarbeek te onderzoeken en bij te dragen tot het definiëren van passende antwoorden op de problemen van prostitutiewijken. We merken ook op dat naar aanleiding van de projectoproep LISA 2022 de gemeente Schaarbeek werkt aan de installatie van een gedecentraliseerd centrum voor geïntegreerde veiligheid (LISA) in de Noordwijk.

Wat de tool ontwikkeld door Childfocus betreft, heeft Equal.brussels 16.000 euro bijgedragen aan de financiering.

Tot slot wordt overeenkomstig thema 4 van het Gewestelijk Opleidingsplan (GOP) getiteld "Mensenhandel en -smokkel" sinds 2020 de opleiding "Mensenhandel: detectie en oriëntering van slachtoffers" opgenomen in de GSOB-catalogus. Een beschrijvende fiche van deze cursus is te vinden op de website van de GSOB. Deze opleiding van een halve dag richt zich tot inspecteurs belast met werkgelegenheid, huisvesting, stedenbouw, gezondheid, hygiëne, leefmilieu en werven, alsook tot politie-inspecteurs van de interventiedienst of de buurt- en wijkdienst.


Ten slotte richt de opleiding zich ook tot maatschappelijk werkers van OCMW's, gemeentelijke sociale diensten, preventiediensten, huisvestingsdiensten en -maatschappijen enz.

De cursus behandelt de verschillende soorten mensenhandel en -smokkel, waaronder ook seksuele uitbuiting, ook van minderjarigen. De cursus werd ontwikkeld in samenwerking met de vzw Pag-Asa, die gespecialiseerd is in het werken met slachtoffers van mensenhandel, en wordt verstrekt door één van haar opleidsters. De inschrijving is gratis dankzij de subsidie van safe.brussels voor de vereniging.

De partnerschapsovereenkomst tussen de vzw en de GSOB biedt de mogelijkheid om thematische workshops over mensenhandel en -smokkel te organiseren. De GSOB en Pag-Asa bespreken momenteel de seksuele uitbuiting, ook van minderjarigen.

Ten slotte wil ik u erop wijzen dat de omzendbrief van 23 december 2016 over de multidisciplinaire aanpak van mensenhandel en -smokkel momenteel op federaal niveau wordt geëvalueerd voor alles wat minderjarigen betreft.