Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de werkomstandigheden van werknemers van Brusselse nagelsalons

Indiener(s)
Soetkin Hoessen
aan
Bernard Clerfayt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Werk en Beroepsopleiding, Digitalisering, Plaatselijke Besturen en Dierenwelzijn (Vragen nr 1197)

 
Datum ontvangst: 21/06/2023 Datum publicatie: 27/07/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 18/07/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
23/06/2023 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van het Parlement
 
Vraag    De nagelsalons in de Centrumgalerij zijn al meermaals tijdelijk moeten sluiten wegens ongezonde dampen van nagellakproducten die irritaties aan ogen en luchtwegen veroorzaken. Steevast komt er op zo'n momenten ook naar buiten hoe slecht de werkomstandigheden zijn voor de werknemers van deze nagelsalons: niet alleen werken zij de hele dag in deze dampen, vaak is er ook sprake van uitbuiting en mensenrechtenschendingen van de vaak illegaal in ons land verblijvende Vietnamese werknemers. Er is het vermoeden dat de nagelsalons deel uitmaken van een netwerk van mensensmokkelaars, met Brussel als tussenstop richting het Verenigd Koninkrijk. De Vietnamese mensen worden hier tewerkgesteld om de kosten van hun reis terug te betalen aan mensensmokkelaars. De controles worden met name uitgevoerd door de cel ECOSOC van de Brusselse RSZ, maar de Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie heeft binnen haar bevoegdheden wellicht ook mogelijkheden om tussen te komen.
  • De bevoegdheden van de Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie zijn eerder beperkt, maar zijn er gevallen waarbij deze al is tussengekomen of controles heeft uitgevoerd met betrekking tot de nagelsalons?

  • Zo ja, om hoeveel gevallen gaat het?

  • Wat waren de gevolgen die aan deze dossiers werden gegeven?

  • Werkt de Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie samen met de RSZ of de politie om misstanden en uitbuiting te bestrijden?

 
 
Antwoord    Ik dank u voor uw vraag.

1.De Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie volgt de problematiek van de nagelsalons van zeer dichtbij op. In de periode voor 2022 heeft de Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie actief deelgenomen aan acties die werden georganiseerd in het kader van de arrondissementscel van Brussel. Gezien de problematiek van de Vietnamese nagelsalons in Brussel, werd besloten om de controles op te voeren, waarbij de Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie de leiding nam in de organisatie van deze controles, onder toezicht van het arbeidsauditoraat.
Hoewel de Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie inderdaad beperkte bevoegdheden heeft, kan zij werkgevers verbaliseren voor de zwaarst mogelijke inbreuken op het sociaal strafwetboek, met name de tewerkstelling van werknemers die niet gemachtigd zijn om langer dan 3 maanden in het land te verblijven. De Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie, beschikt via de Ordonnantie betreffende het toezicht op de reglementeringen inzake werkgelegenheid die tot de bevoegdheid van het Brussels Hoofdstedelijk behoren over exact dezelfde bevoegdheden als de federale sociale inspectiediensten (Sociaal Strafwetboek). Daarenboven beschikt de Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie over bijzondere expertise op dit gebied, monitort de sector en kent de regionale realiteit als geen ander, en deelt haar expertise om geïntegreerde controleacties uit te voeren.


2.Sinds juli 2022 tot op heden heeft de Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie zeven van dergelijke controleacties georganiseerd (op 02/07/2022, 20/08/2022 01/10/2022, 22/10/2022, 12/11/2023, 04/02/2023 en 22/03/2023). Deze controles vonden plaats in samenwerking met de lokale politiezones van Brussel-Hoofdstad – Elsene, West, Zuid en Montgomery.

Deze controles omvatten onder andere het in kaart brengen van de problematiek, zoals het opstellen van een lijst van nagelsalons in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het contact leggen met politiezones en het opzetten van multidisciplinaire controleteams bestaande uit verschillende partners, zoals de RSZ (ECOSOC), FOD Volksgezondheid (veiligheid van producten), MINFIN (vaststellen van fiscale inbreuken) en FOD Economie (verkoop van producten en diensten zonder prijsaanduiding). Het doel is dat elke betrokken instantie zelf misdrijven kan vaststellen en verbaliseren.

De sociaalrechtelijke inbreuken, zoals illegale tewerkstelling, economische uitbuiting, niet-naleving van DIMONA-meldingen en inbreuken op de deeltijdse arbeid, worden na verhoor van alle mogelijke belanghebbenden (werknemers en werkgevers) afgesloten en overgedragen aan het arbeidsauditoraat van Brussel. Daar is een referentiemagistraat aangesteld die deze Processen-Verbaal van Inbreuk analyseert en beslist over al dan niet strafrechtelijke vervolging of verwijzing naar administratieve geldboetes van het Gewest of het federale niveau.
3.In de directe nasleep van deze controles, werd op last van het arbeidsauditoraat de exploitatie van 11 nagelsalons gerechtelijk verzegeld en werden voorwaarden opgelegd door het Arbeidsauditoraat van Brussel.
In totaal werden er reeds 20 werkgevers geverbaliseerd door de Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie en werd er een PV van Inbreuk voor illegale tewerkstelling opgemaakt en overgemaakt aan het Arbeidsauditoraat van Brussel.
Er zijn momenteel nog 2 lopende onderzoeken bij de Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie.
Zoals reeds aangehaald, is het aan het arbeidsauditoraat van Brussel om deze processen-verbaal van inbreuk te beoordelen en al dan niet over te gaan tot strafrechtelijke vervolging. Indien het arbeidsauditoraat beslist om geen strafrechtelijke vervolging in te stellen, zullen onze dossiers overgemaakt worden aan onze diensten voor administratieve vervolging.
4.De Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie werkt nauw samen met de RSZ (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid) en de politie om misstanden en uitbuiting aan te pakken. De Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie neemt de leiding in deze controles en werkt samen met de federale inspectiediensten van de RSZ, met name de gespecialiseerde cel mensenhandel, genaamd ECO-SOC.
Alle controles in deze sector worden gezamenlijk georganiseerd met deze belangrijke partner, inbreuken op illegale tewerkstelling omvatten automatisch inbreuken op de sociale zekerheid, zoals het ontbreken van DIMONA-meldingen voor deze werknemers. Deze laatste inbreuken behoren tot de bevoegdheden van de federale collega’s.
Daarnaast heeft de Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie in het kader van deze acties twee onderzoeken naar mensenhandel heeft geopend, waarbij de werkomstandigheden in strijd waren met de menselijke waardigheid. Deze onderzoeken bleven echter zonder gevolg omdat potentiële slachtoffers weigerden mee te werken of omdat hun verklaringen tegenstrijdigheden vertoonden met feitelijke gegevens. Om dit te kunnen aantonen, werd nauw samengewerkt met de Federale Gerechtelijke Politie van Brussel, die assistentie verleende bij verhoren en de analyse van bijvoorbeeld mobiele telefoons.
Bovendien hebben de inspecteurs van de Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie een opleiding genoten bij de Gewestelijke School voor Openbaar Bestuur (GSOB), zodat ze indicatoren van economische uitbuiting kunnen detecteren. In voorkomende gevallen worden onderzoeksdossiers geopend en worden er strafrechtelijke dossiers overgedragen aan het arbeidsauditoraat van Brussel. Het arbeidsauditoraat kan vervolgens aanvullende onderzoeksdaden vragen en bepaalde diensten vorderen om bijstand te verlenen bij dit soort onderzoeken.