Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de menopauze als discriminatiefactor op het werk.

Indiener(s)
Véronique Lefrancq
aan
Sven Gatz, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Financiën, Begroting, Openbaar Ambt, de Promotie van Meertaligheid en van het Imago van Brussel (Vragen nr 636)

 
Datum ontvangst: 07/06/2023 Datum publicatie: 27/07/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 26/07/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
19/07/2023 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Ik wil graag de aandacht vestigen op een zorgwekkend maatschappelijk probleem, namelijk het ongemak dat veel vrouwen in de menopauze ervaren op het werk in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Volgens een gezamenlijke studie van de Universiteit Gent (UGent) en dienstverlener Securex zegt meer dan de helft van de vrouwen met menopauzale klachten dat deze klachten hun vermogen om te werken beïnvloeden. Door het taboe dat nog steeds rond dit onderwerp heerst, durft een kwart van hen er niet over te praten met hun werkgever, wat hun situatie nog verergert.

In Frankrijk bijvoorbeeld, wordt de menopauze erkend als een gezondheidsprobleem op het werk. Volgens de Franse arbeidswetgeving kunnen vrouwen in de menopauze gebruikmaken van aanpassingsmaatregelen zoals flexibele werktijden, extra pauzes of een andere functie. De Australische regering heeft dan weer een gids gepubliceerd met als titel "Menopause and the Workplace", die informatie geeft over hoe om te gaan met problemen in verband met de menopauze op het werk. De gids moedigt werkgevers aan om aanpassingsmaatregelen te nemen, zoals flexibele werktijden, thuiswerkopties en regelmatige pauzes.

Het is van essentieel belang dat onze samenleving gelijke kansen en eerbiediging van de rechten van vrouwen garandeert, ongeacht hun leeftijd of levensfase. De menopauze zou geen discriminerende factor mogen zijn, maar eerder een onderwerp dat openlijk wordt besproken en met welwillendheid wordt behandeld op het werk. Naarmate het beroepsleven meer vervrouwelijkt, wordt het herinnerd aan deze realiteit: werknemers zijn geen machines met een constant rendement. Factoren zoals gezondheid hebben een impact op de loopbaan. Wanneer de ups en downs van het leven iemands vermogen om te werken tijdelijk veranderen, blijft een goede dialoog, in een klimaat van vertrouwen, de sleutel tot de best mogelijke aanpassing en het samen vinden van oplossingen.

Graag zou ik opheldering krijgen over een aantal punten:

  • Welke concrete maatregelen heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest genomen om de overheidsadministraties bewust te maken van het probleem van de menopauze en de impact ervan op werkende vrouwen?

  • Bestaan er opleidingsprogramma's voor HR-personeel om hen te helpen de symptomen van de menopauze beter te begrijpen en inclusieve praktijken toe te passen om hun werknemers in de menopauze te ondersteunen?

  • Bestaan er maatregelen om de werkomgeving aan te passen, zoals flexibele werktijden, extra pauzes of functiewijzigingen?

  • Welke initiatieven plant het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om het taboe rond de gevolgen van de menopauze op het werk te doorbreken?
 
 
Antwoord    Op dit moment is een dergelijk onderzoek nog niet uitgevoerd binnen de GOB. Het is belangrijk om te benadrukken dat het uitvoeren van een dergelijk onderzoek op de werkplek misschien niet goed wordt ontvangen door de betrokken personen, omdat ze zich ongemakkelijk kunnen voelen om erover te praten.

In het kader van een proefproject dat eind 2021 bij de GOB werd uitgevoerd voor personeel in de leeftijdscategorie 55+, werden echter in twee administraties interviews afgenomen met alle personeelsleden in deze categorie en hun leidinggevenden om hun behoeften op te sporen. Tijdens deze interviews vermeldde geen enkel personeelslid problemen of moeilijkheden op het werk die verband hielden met de menopauze of peri-menopauze.

Het is belangrijk te benadrukken dat de werknemers van de GOB contact kunnen opnemen met de verschillende actoren die betrokken zijn bij Welzijn op het Werk (interne en externe diensten voor preventie en bescherming op het werk, vertrouwenspersonen, de dienst Welzijn op het Werk, de vakbonden, de sociale dienst, enz. Deze luistermomenten worden in de loop van het jaar meermaals in herinnering gebracht en vermeld op het intranet van de GOB.

Bovendien heeft de GOB geen gegevens over personeelsleden die vertrekken wegens onaangepaste werkomstandigheden voor vrouwen in de (peri)menopauze.

De GOB biedt echter alle personeelsleden die de GOB verlaten of van opdracht veranderen een vrijwillig interview aan om onder andere de reden van hun vertrek en de situaties die hen ertoe aangezet hebben de GOB te verlaten, te achterhalen. Deze gesprekken hebben geen ongunstige situaties aan het licht gebracht die verband houden met de gezondheidstoestand van de personeelsleden die besloten hebben van functie te veranderen.

Wat uw derde vraag betreft, kan ik u het volgende meedelen. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beschikt elke instelling over een interne en externe preventiedienst en over vertrouwenspersonen tot wie het personeel zich kan richten voor alle problemen, met inbegrip van problemen die verband houden met de menopauze. Indien nodig zullen deze mensen hen doorverwijzen naar de externe preventiedienst en hun arbeidsgeneesheer voor een consultatie. Natuurlijk kunnen werknemers er ook voor kiezen om rechtstreeks contact op te nemen met de externe preventiedienst als ze dat willen.

De interne preventiedienst zal, in samenwerking met de personeelsdienst, het advies van de arbeidsgeneesheer opvolgen binnen de grenzen van het statuut. Dit kan gaan van het aanpassen van de werkomgeving, zoals het ter beschikking stellen van aangepast kantoormeubilair in de vorm van een zit-sta bureau, tot het aanpassen van de werkuren, zoals het verhogen van het aantal werkdagen.
Gezien de vertrouwelijke aard van de contacten met vertrouwenspersonen en preventiediensten, zowel intern als extern, is het echter niet mogelijk om cijfers te geven over de onderwerpen waarvoor ze worden gecontacteerd. Dit is een privéaangelegenheid van de werknemer.

De GOB heeft in dit verband nog geen maatregelen genomen, maar overweegt naar aanleiding van de Securex-studie sensibiliseringsacties rond de menopauze op te nemen in het Preventiejaarplan 2024. De belangrijkste doelstelling zal zijn om het onderwerp bespreekbaar te maken en er bijzondere aandacht aan te besteden.

Tot slot, aangezien Securex niet de externe preventiedienst van de GOB is, zal het eerst samenwerken met zijn Externe dienst voor preventie en bescherming op het werk, zijnde Mensura. Met hen zal contact worden opgenomen zodat zij de GOB kunnen begeleiden en informeren over goede praktijken in de andere instellingen waarmee de GOB samenwerkt.

Het advies dat geldig is voor de menopauze is echter ook geldig voor andere problemen en is al ingevoerd bij de GOB voor al het personeel, dat regelmatig wordt geïnformeerd over de mogelijkheden om te luisteren. Het is belangrijk om te vermijden dat vrouwen (over het algemeen ouder dan 45) die aan dit fenomeen lijden, gestigmatiseerd worden ten opzichte van andere mensen die misschien gelijkaardige problemen ervaren, maar die verband houden met andere kwesties.