Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende een nationaal eerherstel voor slachtoffers van heksenvervolging

Indiener(s)
Lotte Stoops
aan
Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting en Gelijke kansen (Vragen nr 1253)

 
Datum ontvangst: 07/09/2023 Datum publicatie: 16/10/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 11/10/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
11/09/2023 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van het Parlement
 
Vraag   

Ik ondervroeg u vorig jaar al over de noodzaak van een nationaal eerherstel voor de slachtoffers van heksenvervolging.

De heksenvervolging is de basis van de huidige sociale genderpositionering. In de heksenkampen in Gambia zijn de laatste vijftien jaar meer dan twintigduizend mensen gestorven. In Amerika gaat het opnieuw over geboorteregeling. In de hekserij ging het vaak om vrouwen die op een of andere manier iets te maken hadden met de geboorte, zoals vroedvrouwen en medicijnvrouwen, maar ook vrouwen die niet meer nuttig waren in de maatschappij, zoals oudere vrouwen die geen kinderen meer konden krijgen, ongehuwde vrouwen en lesbische vrouwen. Het ging echter ook om vrouwen die andere vrouwen leerden lezen en schrijven, zoals de beroemde begijn Marguerite Porete. Net zoals in het geval van de dekolonisering, is er een grote behoefte om dit belangrijke maatschappelijke gebeuren een plaats in de publieke ruimte te geven.

Uw antwoord toonde dat er al een aantal goede zaken gebeurden in Brussel. De tentoonstelling 'Witches' in het Vanderborghtgebouw was een goede stap. Een educatieve traject was interessant. Voor Brussel 2030 volgde ik de rondleiding over heksen in Brussel door de mensen achter de vrouwelijke erfgoeddagen, les journées du matrimoine. Daaruit kwam naar voren dat er in de Brusselse publieke ruimte niets is dat ons permanent aan die geschiedenis herinnert. Ik riep op om daarover na te denken. En ondertussen begint het overal te leven, in Nederland met de ‘Beweging Nationaal Heksenmonument’ maar ook in België, over de gewest- en taalgrenzen heen, engageren diverse burgemeesters en hun colleges, heemkundigen, vakbondsleden, vrouwenverenigingen, zich om tot een nationaal eerherstel te komen.

De gemeente Laarne bij Gent, heeft het voortouw genomen om zich met andere gemeentes samen te engageren: Laarne, Zonnebeke, Vielsalm, Diksmuide, Lier, Bever,… Een eerste gezamenlijk herdenkingsmoment met een officieel ondertekeningsmoment van politiek engagement, zal plaatsvinden op 25 november, de dag van ‘Orange the World’, de wereldwijde campagne tegen geweld tegen vrouwen en meisjes. De herdenking/rehabilitatie biedt kansen op het aansnijden van actuele thema’s m.b.t. uitsluiting, discriminatie, …

Een nationaal eerherstel zonder Brussel zou jammer zijn, het zou dus zeer goed zijn om Brussel te laten aansluiten bij dat nationaal ‘moment’. Hiernaast zouden we als hoofdstad en ook werk kunnen maken voor een nationaal ‘monument’.

Ondertussen drijven uit nieuw bronnenonderzoek in het Gentse veel meer slachtoffers boven (van 20 gekende naar boven de 70) en werd de Gentse heksengeschiedenis opgenomen in de curricula van de Gentse scholen). Dit diepgaander onderzoek bracht tevens nieuwe historische linken naar Brussel naar boven. Verder onderzoek zou dit kunnen uitklaren.

Mijn vragen aan u:

Heeft u de vraag gekregen van de Gemeente Laarne om zich te verbinden aan dit initiatief?

Zal u , of een Brusselse delegatie, aanwezig zijn op de herdenking op 25 november in Laarne?

Heeft u samenwerkingen met de Brusselse gemeentes rond deze vraag naar engagement?

Neemt u deze 'nationale' oproep mee naar de interministriële vergaderingen van Gelijke Kansen?

Voorziet u nog investeringen om de historische studies rond Brussel en de geschiedkundige heksenvervolging te realiseren. Geschiedkundige feiten kunnen zeer helpend zijn bij een project rond een nationaal herdenkingsmonument.

U zei in uw vorig antwoord dat er educatieve trajecten werden gelopen: over welke trajecten gaat het juist? Worden scholen hierbij aangemoedigd om dit te doen? Zo ja, op welke manier?

 
 
Antwoord    Ik heb de eer u het volgende antwoord mee te delen:

De gemeente Laarne heeft geen contact met ons opgenomen voor dit initiatief, noch voor een mogelijk evenement op 25 november.

Wat betreft uw vraag over de samenwerkingen met de Brusselse gemeenten, heeft Brussel Plaatselijke Besturen (BPB) ons laten weten dat ze niet betrokken zijn bij een dergelijke vraag naar engagement.

Om ten slotte terug te komen op de educatieve trajecten die zijn opgezet: equal.brussels heeft de vzw Bruxelles Enseignement gesubsidieerd voor het opzetten van een educatief activiteitentraject voor onderwijsteams, leerlingen en studenten van de Stad Brussel. Dit traject bestond uit de tentoonstelling “Witches” (georganiseerd door de ULB Culture van 27 oktober 2021 tot 16 januari 2022 in het Vanderborghtgebouw) en het toneelstuk “Nous sommes les petites filles des sorcières que vous n'avez pas pu brûler” van Christine Delmotte.

Het doelpubliek van dit project waren leerlingen tussen 12 en 25 jaar oud uit middelbare scholen (16 scholen) of niet-universitaire instellingen voor hoger onderwijs (2 instellingen) waarmee de vzw Brussel Enseignement doorgaans samenwerkt.

Equal heeft het eindverslag over het project op dit moment nog niet ontvangen en kan ons geen verdere cijfers verstrekken.