Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de cijfers in verband met Actiris crèches voor werkzoekenden

Indiener(s)
Pepijn Kennis
aan
Bernard Clerfayt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Werk en Beroepsopleiding, Digitalisering, Plaatselijke Besturen en Dierenwelzijn (Vragen nr 1265)

 
Datum ontvangst: 27/11/2023 Datum publicatie: 19/01/2024
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 23/24 Datum antwoord: 21/12/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
29/11/2023 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van het Parlement
21/12/2023 Bijlage aan het antwoord p.m. Bijlage
 
Vraag   

Het recent uitgekomen onderzoek van de Ligue des Familles toont een serieus tekort aan kinderopvangplaatsen in Brussel. Tijdens de legislatuur heeft u enkele Actiris crèches opgericht om dit tekort te verminderen bij werkzoekenden en beginnende werknemers. Gezien de heersende kinderopvangcrisis, vooral in gemeenten met veel werkzoekenden zoals Anderlecht en Molenbeek, is het daarom belangrijk om een evaluatie te maken van de Actiris crèches.

  • Kan u ons de jaarlijkse cijfers van elk van de Actiris crèches vanaf het begin van de legislatuur bezorgen, alsook hun evolutie? Graag hoor ik u over de beschikbare en bezette plaatsen, de bezettingsgraad van de opvang, de duur van de opvang (gemiddelde, kortste en langste duur), het profiel van de werkzoekenden van de Actiris-crèches (diploma, leeftijd, woongemeente, al dan niet eenoudergezin en het gender van het gezinshoofd in geval van een eenoudergezin), de status van de werkzoekende (in het zoekproces naar werk, in opleiding en bij indiensttreding).

  • Hoeveel VTE’s zijn er beschikbaar voor het beheer van de Coördinatie van het Onthaalnetwerk die verantwoordelijk is voor het toezicht van de inschrijvingen van kinderen van werkzoekenden in de crèches van Actiris? Hoeveel VTE’s voor de crèches zelf en voor hoeveel kinderen?

  • Wat zijn de werkomstandigheden (het aantal kinderen per begeleider, de uren, vergoeding, enz.) van de werknemers van de Actiris-crèches en ondervinden de crèches moeilijkheden in verband met het algemeen tekort aan kinderverzorgers?

 
 
 
Antwoord    1.
Eerst en vooral zou ik willen verduidelijken dat de crèches van Actiris het Kinderdagverblijf van Actiris (KDA) omvatten. Dat biedt eenmalige en/of tijdelijke kinderopvang aan de Brusselse ouders die bij Actiris ingeschreven zijn als werkzoekende. Eenmalige kinderopvang ondersteunt ouders wanneer ze werk zoeken, terwijl tijdelijke kinderopvang wordt aangeboden wanneer een ouder opnieuw een baan vindt, maar niet onmiddellijk toegang heeft tot een crècheplaats. Actiris heeft overigens een netwerk van opvangstructuren (NOS) opgericht voor ouders in opleiding. Dat bestaat uit 11 partners met 14 locaties die een aantal plaatsen aanbieden die erkend worden door ONE of Kind en Gezin. Het doel is om de obstakels voor socioprofessionele inschakeling van ouders met jonge kinderen weg te halen.


In de bijgevoegde tabel vindt u de jaarcijfers van de crèches van Actiris sinds het begin van de legislatuur.

In 2022 hebben de kinderdagverblijven van Actiris 369 kinderen opgevangen, wat 27% meer is dan in 2021. In 2022 heeft het netwerk van partners (NOS) 227 kinderen opgevangen op de 14 aangeboden locaties. Hoewel het aantal plaatsen vrijwel hetzelfde bleef als in 2021, werden er in 2022 596 kinderen opgevangen, wat neerkomt op een stijging van ongeveer 20% ten opzichte van het jaar voordien, of 135 kinderen meer.


Er zijn minder aanvragen voor kinderopvang dan voor de periode voor COVID.

Wat de bezettingsgraad in 2022 betreft, bedroeg de gemiddelde inschrijvingsgraad 74,5% en de aanwezigheidsgraad 38,5% voor de KDA’s. Voor het netwerk bedroeg de gemiddelde inschrijvingsgraad 64% en de aanwezigheidsgraad 48%.
Het verschil tussen de aanwezigheidsgraad en de inschrijvingsgraad kan door verschillende factoren worden verklaard:
1) Er is nog steeds een aanzienlijk verschil tussen het aantal inschrijvingen en de aanwezigheid van de kinderen, wat kan worden verklaard door contracten met variabele werktijden, niet-opgenomen vakantiedagen en het beleid dat er niet moet worden betaald als het kind niet naar de crèche gaat. Deze flexibiliteit komt echter tegemoet aan de behoeften van gezinnen die ver verwijderd staan van kinderopvang, vooral gezinnen die in een precaire situatie verkeren.
2) Het Kinderdagverblijf van Actiris reserveert ook dagen voor de gewenning van nieuwe kinderen, waardoor de vertrouwensband met de ouders wordt versterkt. Hoewel deze dagen niet worden meegerekend als daadwerkelijke aanwezigheid, leveren ze een positieve bijdrage voor de inzet van de ouders in hun zoektocht naar werk.
3) Flexibele kinderopvang komt tegemoet aan de behoeften van gezinnen die werk zoeken, zonder een minimaal aanwezigheidspercentage op te leggen. De nadruk ligt op het snel beantwoorden van de aanvragen om wachtlijsten te vermijden. Naast opvang biedt het Kinderdagverblijf van Actiris individuele ondersteuning voor gezinnen in moeilijkheden, met inbegrip van aspecten als opvoeding, toegang tot zorg en doorverwijzing naar andere diensten.

Wat de duur van de opvang betreft, blijft de helft van de kinderen die in de KDA’s worden opgevangen, langer dan 5 maanden, terwijl 1/3 minder dan 3 maanden blijft en ¼ tussen 4 en 5 maanden. Deze cijfers zijn gemiddelden, variërend van een paar uur tot 5 maanden voor het langste verblijf. De opvang in het KDA wordt ook bepaald door de beschikbaarheid van plaatsen in het klassieke opvangnetwerk. De kinderen blijven in een crèche van Actiris zolang hun ouders geen opvang elders hebben gevonden. In het netwerk van de opvangstructuren worden kinderen opgevangen voor de volledige duur van de opleiding van de ouder, die minstens 1 maand duurt. Zolang de ouder een opleidingsovereenkomst heeft bij een erkend opleidingscentrum, kan het kind in de crèche verblijven. De duur van het verblijf van het kind in de kinderopvang wordt bepaald in functie van het opleidingsproject van iedere werkzoekende.

Wat betreft het profiel van de werkzoekenden die gebruikmaken van de sites van de KDA’s:

- Iets meer dan 50% van de werkzoekenden die een job vonden en een plaats in een crèche hadden, hebben een buitenlands diploma dat in België niet erkend wordt.
- Van de werkzoekenden die hun kind hebben ingeschreven in een KDA, valt iets meer dan 70% in de categorie “studies in het buitenland zonder gelijkwaardigheid”.
- 66% van de begunstigde ouders is tussen 25 en 35 jaar oud.
- Net als de vorige jaren zijn de gemeenten Anderlecht, Molenbeek, Schaarbeek en de Stad Brussel de belangrijkste verblijfplaatsen van werkzoekende ouders die een plaats in een KDA aanvragen. Deze indicator moet echter met de nodige voorzichtigheid in aanmerking worden genomen, omdat het KDA niet het hele Brusselse Gewest bestrijkt, wat kan verklaren waarom sommige ouders geen gebruikmaken van deze sites, omdat ze soms te ver van hun woonplaats liggen.
- Er moet worden opgemerkt dat het vooral vrouwen en eenoudergezinnen zijn die om een plaats vragen.




Wat betreft het profiel van de werkzoekenden die de sites van het netwerk gebruiken:

- 76% van de werkzoekenden die een opleiding volgden en een plaats hadden, hebben een studieniveau dat wordt gekwalificeerd als “studies in het buitenland zonder gelijkwaardigheid”.
- 17% woont in Molenbeek, 12% in Anderlecht en 11% in Schaarbeek, de drie meest voorkomende verblijfplaatsen.
- 81% van de begunstigde ouders is tussen 25 en 40 jaar oud.



De begunstigden van de plaatsen in de crèches van Actiris kunnen werkzoekenden zijn die bezig zijn met een zoektocht naar werk, het volgen van een opleiding of socioprofessionele inschakeling (SPI). Daarnaast zijn er eveneens plaatsen in onze crèches beschikbaar voor mensen die net een nieuw arbeidscontract hebben getekend, waarmee ze de overstap van het statuut van werkzoekende naar dat van loontrekkende maken.

2.
Het netwerk van opvangcentra van het KDA wordt gecoördineerd door 2 VTE's.


Voor de crèches beschikt elke vestiging van het kinderdagverblijf van Actiris, met 42 à 48 plaatsen, over 3 VTE’s (1 coördinator en 2 onthaalmedewerkers), evenals gemiddeld 10 à 11 VTE’s kinderverzorgsters en 2 à 3 VTE’s huishoudhulpen.

Actiris heeft een team voor rechtstreekse ondersteuning bestaande uit 1 algemeen directeur, 1 pedagogisch medewerker, 1 medewerker HR, 1 juridisch medewerker, 2 gezondheidsmedewerkers, 1 psychosociale medewerker voor de gezinnen en 2 boekhouders, die ondersteuning bieden aan het personeel op de sites.

Wat de VTE's voor de partnercrèches betreft, worden de kosten sinds 2018 per eenheid gedragen. Actiris financiert geen VTE's meer, maar wel plaatsen (6, 9 of 12), waarbij de werknemers- en werkingskosten worden gedekt. Het aantal VTE's per crèche komt overeen met dat van het klassieke netwerk.
3.
Ondanks een gemiddelde van 10 VTE's voor 42 plaatsen bieden de KDA's nood- en ad-hocopvang, waarbij soms de beschikbaarheid van een kinderverzorgster voor één kind nodig is. Deze begeleidingsratio is aanzienlijk lager dan het gemiddelde van het klassieke netwerk. Dat wordt verklaard door de specifieke aard van de opvang die door KDA's wordt geboden en die een hoge mate van flexibiliteit vereist. De speciale aard van “nood- en flexibele” kinderopvang vereist nog meer striktheid en bijzondere voorwaarden om deze kinderen op een respectvolle en verantwoordelijke manier op te vangen.

Wat de openingstijden betreft, zijn de KDA’s open van maandag tot vrijdag, van 7 uur tot 18 uur, het hele jaar door, met uitzondering van één week tussen 25/12 en 1/1, en tijdens opleidingsdagen voor het personeel (tussen 3 en 4 dagen per jaar). Wat hun bezoldiging betreft, vallen de werknemers onder de loonschaal PC332, ontvangen ze maaltijdcheques ter waarde van 8 euro en hebben ze recht op 100% terugbetaling van hun MTB-abonnement. Ze ontvangen ook een haard- of standplaatstoelage.

De crisis in de kinderopvang heeft eveneens gevolgen voor de KDA's. Net als andere opvangstructuren ondervinden de KDA’s grote problemen bij het werven van kinderverzorgsters, vooral diegenen met een geco-statuut. Er zijn ook de steeds terugkerende problemen van absenteïsme, gekoppeld aan beroepsziekten zoals peesontstekingen en werkverwijdering wegens moederschapsbescherming. Jammer genoeg gebeurt het vaak dat de KDA’s er niet in slagen het gemiddelde van 10 VTE's voor 42 plaatsen aan te houden.

De KDA’s hebben dagelijks te maken met afwezigheden van werknemers om verschillende redenen, zoals ziekte, werkverwijdering, ouderschapsverlof en tijdskrediet, die zelden worden vervangen, waardoor op bepaalde dagen van de week personeelstekorten ontstaan. Aanwerving, of het nu gaat om vaste contracten of vervangingscontracten, wordt een lastige taak, en de situatie wordt nog gecompliceerder als het gaat om geco-contracten wegens het tekort aan deze functie.