Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het beperkt eenrichtingsverkeer (BEV) en de veiligheid van fietsers

Indiener(s)
Anne-Charlotte d'Ursel
aan
Elke Van den Brandt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit, Openbare Werken en Verkeersveiligheid (Vragen nr 1803)

 
Datum ontvangst: 27/11/2023 Datum publicatie: 11/01/2024
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 23/24 Datum antwoord: 11/01/2024
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
01/12/2023 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van het Parlement
 
Vraag    Sinds 1 januari 1991 mogen wegbeheerders onder bepaalde voorwaarden een BEV invoeren. Het BEV maakt het mogelijk om een weg in beide richtingen open te stellen voor fietsers (bord C1 aangevuld met een onderbord M2 (fietsers)) en eventueel bromfietsers klasse A en speedpedelecs (bord C1 aangevuld met een onderbord M3 (fietsers en bromfietsers klasse A)), terwijl voor andere voertuigen eenrichtingsverkeer blijft gelden. Dankzij de invoering van deze signalisatie hoeven fietsers geen vervelende omwegen te maken. Door de wijdverspreide toepassing van deze signalisatie kan echter verwarring ontstaan bij sommige fietsers, die ten onrechte denken dat alle eenrichtingsstraten BEV’s zijn. Deze misvatting van de Wegcode kan leiden tot gevaarlijke situaties en mogelijke ongevallen en kan de veiligheid van de weggebruikers in gevaar brengen.

  • In hoeverre worden fietsers, bromfietsers klasse A en bestuurders van speedpedelecs geïnformeerd over de BEV’s en de eenrichtingsstraten, bijvoorbeeld via een communicatiecampagne die gericht is op deze doelgroepen? Sommige wegen in Brussel zijn namelijk geen BEV’s en toch maken vermoedelijk onoplettende fietsers er gebruik van. Hoeveel eenrichtingsstraten in Brussel zijn ook verboden richting voor fietsers, in cijfers en percentages?

  • Wordt er gecontroleerd of fietsers en bromfietsers zich houden aan de eenrichtingsstraten waar geen BEV geldt? Zijn er de afgelopen twee jaar boetes uitgeschreven hiervoor en zo ja, hoeveel?

  • Beschikt u over cijfers over de ongevallen waarbij een fietser of bromfietser betrokken was die zich niet aan het eenrichtingsverkeer hield in het Brussels Gewest in de afgelopen twee jaar?

  • Welke acties voeren Brussel Mobiliteit en de door het gewest gesubsidieerde verenigingen in de scholen, in het bijzonder in verband met de kennis van de Wegcode voor actieve weggebruikers en de naleving van de verkeersborden? Hoeveel opleidingen voor fietsbrevetten worden er georganiseerd en met welke resultaten?

  • Heeft het gewest op basis van een evaluatie van de gevaarlijkheid van de nieuwe signalisatie na de invoering van een BEV moeten afzien van bepaalde BEV's omwille van de verkeersveiligheid, en zo ja, waar? Kunt u mij het aantal BEV's op het Brusselse grondgebied meedelen in percentages?
 
 
Antwoord    Brussel Mobiliteit sensibiliseert de weggebruikers voortdurend om de verkeersregels goed na te leven. Specifiek voor de beperkte eenrichtingsstraten werden een infofolder en een affiche ontwikkeld die zullen worden verspreid op de komende evenementen die Brussel Mobiliteit voor de fietsers organiseert. In deze folder zal duidelijk worden uitgelegd wat een beperkte eenrichtingsstraat precies is, door informatie te geven over de na te leven regels (niemand heeft voorrang), het juiste gedrag toe te lichten dat je als fietser moet aannemen in een beperkte eenrichtingsstraat (snelheid beperken en je voorbereiden om naar rechts uit te wijken indien nodig, oppassen voor voetgangers), door uit te leggen wie er mag rijden en door het verschil uit te leggen tussen een eenrichtingsstraat en een beperkte eenrichtingsstraat.
Sinds 2004 is het verplicht eenrichtingsstraten open te stellen voor fietsers in beide richtingen, behalve als de veiligheidsomstandigheden dit niet toelaten. De omstandigheden worden dus onderzocht vóór de openstelling. Voor zover wij weten is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest nooit a posteriori moeten terugkomen op bepaalde beperkte eenrichtingsstraten om verkeersveiligheidsredenen. 336 van de 535 gewestwegen (62,8%) zijn beperkte eenrichtingsstraten.

Over het algemeen is verkeersveiligheid een van de prioriteiten van de politiezones en het personeel op het terrein heeft er voortdurend aandacht voor, wijst weggebruikers op gevaarlijk gedrag, en aarzelt niet om aan te manen of te herinneren tot het naleven van de wet. Elke vastgestelde overtreding verbaliseren zou echter een aanzienlijke administratieve overbelasting betekenen. Het hangt af van de agent of er wordt gekozen wordt voor een preventieve en informatieve aanpak in plaats van een repressieve.
De politiezone Montgomery vermeldt ook proactief werk op basis van politionele vaststellingen, tussenkomsten van burgers of vragen van gemeenten om snel de plaatsen te identificeren waar het gedrag van weggebruikers problematisch is en om eerst een preventief beleid te voeren, en daarna een repressief.
Voor de politiezones en het team van de directeur-coördinator van de administratieve politie zijn de gevraagde statistieken over het aantal overtredingen wegens niet-naleving van de enkele richting in niet-beperkte eenrichtingsstraten moeilijk te verkrijgen, want hun databanken zijn niet ontworpen om dergelijke precieze opzoekingen uit te voeren.
De beschikbare gegevens zijn te vinden op de officiële website van de federale politie: https://www.politie.be/statistieken/nl/verkeer

De gevraagde gegevens over ongevallen in eenrichtingsstraten die niet opengesteld zijn voor fietsers zijn niet beschikbaar. Om de precieze omstandigheden van het ongeval te kennen moet men immers de precieze locatie kunnen vaststellen, weten of de straat al dan niet een beperkte eenrichtingsstraat is , de rijrichting van de fietser kennen, en vervolgens vaststellen of het ongeval kan worden toegeschreven aan het tegen de richting inrijden of niet, … Dit kan men alleen nagaan met een gedetailleerde ongevallenstudie. Dit soort studies vergt tijd en toegang tot de ongevallen-pv’s. Ze worden regelmatig uitgevoerd over verschillende thema’s.
De door het gewest gesubsidieerde verenigingen die projecten voorstellen over de kennis van het verkeersreglement voor de actieve modi en het respecteren van de verkeersborden zijn de volgende:

- GoodPlanet (Voetgangersbrevet)
2022-2023: 8ste editie van het Voetgangersbrevet “Gele veter”). Het project wordt volledig geleid door GoodPlanet (algemene coördinatie, communicatie, aanpassing van de pedagogische tools en de prestaties op het terrein). Van september 2022 tot januari 2023 wordt een winterversie getest. De coaches van GoodPlanet en de leerkrachten die deelnemen aan het project hebben opmerkingen gemaakt voor toekomstige verbeteringen aan zo’n versie. De opleiding voor leerkrachten werd ook ontwikkeld, via een experimentele wandeling in de stad.
36 klassen uit 22 scholen nemen deel.
Het voetgangersbrevet “Groene Veter” wordt ook voortgezet met 19 klassen uit 16 scholen.
Er worden voortdurend verbeteringen/aanpassingen aangebracht.

- Pro Velo (Fietsersbrevet)
Dit is een educatief project rond mobiliteit en verkeersveiligheid voor het vijfde jaar van het lager onderwijs De inhoud van het brevet bestaat uit:
- Het verkeersreglement
- Goed weggedrag
- Respect voor alle weggebruikers.
- De plaats van kwetsbare weggebruikers
- Zelfstandig leren fietsen in het verkeer
Tijdens het schooljaar 2021-2022 hebben 124 klassen deelgenomen aan het project, waarvan 94 zelfstandig. Dit jaar werden tal van scholen voor 100% ondersteund door Pro Velo (17 scholen zitten nog in hun eerste drie jaar van het brevet). Zes scholen zaten in het derde jaar van het brevet, wat betekent dat in 2022-2023 zes scholen voortaan zelfstandig voortdoen.

- BX1 (Bruxelles E-Motions)
Dit in 2023 ontwikkelde project wil het Brusselse publiek bewustmaken voor de uitdagingen van verkeersveiligheid in de stadsomgeving.
Het betreft het maken en bewerken van filmpjes met portretten van Brusselaars en hun mobiliteit en hun verhouding tot de andere weggebruikers. Doel is het thema verkeersveiligheid een menselijk gezicht te geven en toegankelijk te maken, waarbij de nadruk wordt gelegd op respect en hoffelijkheid en herinnerd wordt aan de basisprincipes van het verkeersreglement.


- GoodPlanet + COREN (fietsers- en voetgangersbadge)
Om leerlingen te helpen aanleren hoe ze zich al stappend en fietsend kunnen verplaatsen, heeft Brussel Mobiliteit samen met de vzw's Coren en GoodPlanet leerprogramma's ontwikkeld. De bedoeling van deze programma's is van leerlingen burgers te maken die de actieve verplaatsingswijzen onder de knie hebben en die verantwoorde mobiliteitskeuzes maken. De denkoefeningen hebben de vorm aangenomen van voetgangers- en fietskits voor de verschillende schoolniveaus, bestemd voor leerkrachten van de eerste kleuterklas tot het zesde leerjaar.
Elke educatieve kit bestaat uit een praktische gids voor de leerkrachten, een controlefiche, een zelfevaluatiefiche en enkele extra oefenfiches. De kits bevatten ook beloningen die de leerlingen krijgen na de eindproef en "Gouden Fietskaarten" voor de ouders.
Het programma leren fietsen bestaat uit vier badges, die aangepast zijn aan elk niveau: 
- De Kleine Fietsersbadge voor het kleuteronderwijs
- De Bronzen Fietsersbadge voor de eerste graad van het lager onderwijs
- De Zilveren Fietsersbadge voor de tweede graad van het lager onderwijs
- De Gouden Fietsersbadge voor de derde graad van het lager onderwijs
Brussel Mobiliteit ontwikkelt ook het programma Safe to School. Via de website Safe to School biedt Brussel Mobiliteit de Brusselse school ludieke en geïllustreerde hulpmiddelen aan, pedagogische fiches en filmpjes over verkeersveiligheid.
Kinderen uit de lagere school hebben toegang tot tips in cartoonvorm en interactieve pedagogische spelletjes over de verschillende verplaatsingsmodi. Kinderen uit het derde tot het zesde middelbaar hebben toegang tot pedagogische fiches en filmpjes die speciaal werden ontworpen om het thema verkeersveiligheid te behandelen in de volgende vakken: fysica (remafstand, kinetische energie, …), wiskunde (berekening van dode hoeken), biologie (invloed van alcohol of drugs), zedenleer of burgerzin (alcohol/drugs, afleiding).