Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het sorteren en recycleren van medisch materiaal voor eenmalig gebruik in pvc in de Brusselse ziekenhuizen

Indiener(s)
Aurélie Czekalski
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 682)

 
Datum ontvangst: 15/02/2023 Datum publicatie: 13/04/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 21/03/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
16/02/2023 Ontvankelijk
 
Vraag    Het sorteren en recycleren van medisch materiaal voor eenmalig gebruik in pvc is ingewikkeld voor de ziekenhuizen, terwijl dat uiterst belangrijk is om de milieuvoetafdruk van de ziekenhuizen te verminderen.
  • Welk beleid wordt er rond milieuverantwoordelijkheid in de gezondheidszorg gevoerd?
  • Welke communicatie wordt er rond milieuverantwoordelijkheid in de gezondheidszorg gevoerd?
  • Wat is de totale hoeveelheid afval die door de Brusselse ziekenhuizen wordt geproduceerd? Hoe groot is de hoeveelheid per type afval?
  • Hoe wordt dat afval gesorteerd en gerecycleerd, in het bijzonder medisch materiaal voor eenmalig gebruik in pvc?
  • Steunt de GGC projecten op dat vlak? Zo ja, welke en hoe?
 
 
Antwoord    Ik dank u voor uw vraag.

In het Brusselse gewest zijn verschillende verplichtingen van toepassing met betrekking tot het beheer van gezondheidszorgafval.

Daartoe hebben de voorwaarden die in de onlangs herziene Brudalex en in de milieuvergunning zijn vastgelegd tot doel om:
- de veiligheid te waarborgen;
- brand te voorkomen;
- het leefmilieu te beschermen - lucht-, bodem- en waterverontreiniging te voorkomen;
- de verspreiding van ziekteverwekkers tussen personen en/of in de omgeving te voorkomen.

Om de productie van zorgafval te verminderen en te beheren overeenkomstig de wettelijke verplichtingen, moet elke instelling die meer dan 1 m² risicohoudend zorgafval opslaat, een preventie- en beheerplan opstellen voor al het afval dat door de uitbating wordt geproduceerd, en toezien op de uitvoering ervan.

Volgens de nieuwe wetgeving is het sorteren en ontsmetten van niet-risicohoudend zorgafval voortaan mogelijk, onder de in de milieuvergunning gestelde voorwaarden.

Daarnaast moet het personeel dat met dat afval in aanraking komt en/of het beheert, worden opgeleid.


Meer informatie vindt u op de website van Leefmilieu Brussel of in het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 1 december 2016 betreffende het beheer van afvalstoffen.


Overigens, wat meer specifiek de ziekenhuizen betreft, heeft het Verenigd College eind januari in tweede lezing een ontwerpbesluit goedgekeurd betreffende aanvullende normen op het gebied van de toegankelijkheid en de kwaliteit van de ziekenhuisdiensten. Een deel van die normen heeft betrekking op de duurzaamheid en de bestendigheid van de ziekenhuisdiensten in het licht van de milieu-uitdagingen. In het ontwerpbesluit is het volgende bepaald:

“Het beheer van het ziekenhuis, met inbegrip van de projecten voor de herontwikkeling van de activiteit en de infrastructuurprojecten, past in een langetermijnperspectief dat beantwoordt aan de volgende doelstellingen inzake duurzaamheid en bestendigheid:
1. de keuze voor ecologische en duurzame investeringen waarborgen;
2. het leefmilieu beschermen;
3. de circulaire economie bevorderen;
4. de koolstofvoetafdruk verkleinen ten opzichte van de situatie die in het vorige verslag is opgenomen;
5. duurzame voeding voor de patiënten, de bezoekers en het personeel bevorderen;
6. milieuvriendelijke mobiliteitsmiddelen voor het personeel en alle professionele verplaatsingen bevorderen;
7. de afvalproductie verminderen via het aankoopbeleid en door processen in te voeren waarmee de hoeveelheid afval kan worden verminderd;
8. de recyclage en de afvalvermindering organiseren;
9. het water- en energieverbruik optimaliseren;
10. zich aanpassen aan de klimaatverandering overeenkomstig de Brusselse klimaatdoelstellingen.

Het ziekenhuis publiceert om de vijf jaar op zijn website een duurzaamheidsplan waarin het aangeeft met welke middelen het de in artikel 34 genoemde doelstellingen nastreeft en wat de koolstofbalans van het ziekenhuis is.

Het ziekenhuis toont aan dat het zich inzet voor milieubeheer door een begeleidingsprogramma te volgen of door een EMAS- of vergelijkbaar label te verkrijgen.”



Wat de informatiemechanismen betreft, heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest sinds 1992 regelmatig plannen aangenomen om het op zijn grondgebied geproduceerde afval te beheren en te verminderen.

Zoals u weet, is het Hulpbronnen- en Afvalbeheerplan (HABP) 2018-2023 georganiseerd volgens zeven strategische doelstellingen, die allemaal prioriteiten zijn en die vertaald zijn in een aantal operationele doelstellingen, die op hun beurt uit te voeren maatregelen omvatten.

Naast de wettelijke en regelgevende maatregelen worden acties gevoerd op lokaal niveau, via bewustmaking, communicatie, projectoproepen, subsidies, rechtstreekse acties met gemeenten en relaisactoren, enz. die erop gericht zijn alle burgers, scholen, ondernemingen, verenigingen, besturen, enz. bewust te maken en aan te moedigen hun afvalproductie te verminderen.


Wat de begeleidingsmaatregelen betreft, is een facilitatordienst voor bedrijfsafval opgezet om professionals en alle niet-huishoudens, inclusief overheden, scholen, verenigingen, ziekenhuizen en andere actoren van de gezondheidszorg, bij die overgang te begeleiden. Met de professionals wordt ook gecommuniceerd via relaisactoren zoals de opleidingsorganisaties (bv. Ceria of Horeca BePro) of de federaties (bv. Comeos, UCM, de horecafederatie, 1819, enz.). De facilitator stelt technische gidsen op, biedt audits en begeleiding, zorgt voor een helpdesk en biedt opleidingen en seminars aan. Hij traint en informeert ook de relaisactoren, die op hun beurt hun doelgroep sensibiliseren. 




Daarnaast voert de inspectiedienst van Leefmilieu Brussel jaarlijks enkele honderden controles uit op het correcte afvalbeheer (inclusief sortering) van Brusselse kleine producenten die geen huishoudens zijn, waaronder de zorgsector. Om die controles zo goed mogelijk voor te bereiden, is een team van ‘afvalmonitoren’ belast met het sensibiliseren over dit onderwerp, meer bepaald over de wettelijke verplichtingen voor de afvalproducenten.



De aanstaande sorteerverplichting van voedselafval voor de huishoudens en niet-huishoudens maakt deel uit van hun proactieve communicatie. Naar aanleiding van die acties zal regelmatig worden gecommuniceerd om tot de naleving van de milieuwetgeving aan te moedigen. De mogelijke ondersteuning door de facilitator ‘Bedrijfsafval’ wordt ook benadrukt in de acties van de afvalmonitoren en in de communicatie-inspanningen die uit de informatie- en controlecampagnes voortvloeien.

Op 21 februari 2023 heeft Leefmilieu Brussel een opleiding voor ziekenhuizen georganiseerd om de nieuwe sorteerverplichtingen, die op 1 mei van kracht worden, toe te lichten.

Uw twee vragen over de huidige afvalvolumes en de uitsplitsing ervan, en over de sortering en recyclage die al worden toegepast, kunnen we op dit ogenblik niet beantwoorden. De ziekenhuiskoepel GIBBIS voert momenteel een onderzoek naar die aspecten en de resultaten ervan zullen pas tegen het einde van het jaar bekend zijn.

Volgens de internationale niet-gouvernementele organisatie Health Care Without Harm (NGO HCWH, zie hieronder) kan in België in theorie 1 miljoen ton ziekenhuisafval per jaar worden gesorteerd.

Eind 2021 heeft de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie inderdaad een subsidie van 165.000 euro toegekend aan de NGO HCWH om ziekenhuizen te stimuleren en begeleiding te bieden bij het verminderen van hun milieu-impact. HCWH biedt begeleiding in vijf domeinen:
- plastic afval verminderen en recycleren;
- herbruikbare of plasticvrije alternatieven vinden;
- duurzamere voeding implementeren, ook in het ziekenhuis;
- de ecologische of koolstofvoetafdruk verminderen;
- het gebruik van bepaalde chemische producten verminderen of uitbannen.


Tot nu toe hebben vijf Brusselse ziekenhuizen een beroep gedaan op de ondersteuning van HCWH om projecten in die vijf domeinen te ontwikkelen.

De reportage die u misschien hebt gezien of gelezen over het sorteren van plastic afval in het Sint-Elisabethziekenhuis is een project van dat ziekenhuis, naast andere, dat door deze NGO werd aangemoedigd.

Leefmilieu Brussel, beschikbaar via
https://leefmilieu.brussels/pro/onze-acties/gewestelijke-plannen-en-beleid/hulpbronnen-en-afvalbeheerplan-habp
Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 1 december 2016 betreffende het beheer van afvalstoffen, beschikbaar via
https://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2016120133&table_name=wet
https://leefmilieu.brussels/pro/onze-acties/gewestelijke-plannen-en-beleid/hulpbronnen-en-afvalbeheerplan-habp
Meer informatie vindt u op https://recyclebxlpro.be/nl/hulp/#helpdesk
Meer informatie vindt u op https://noharm-europe.org/