Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de omschakeling naar rijk gas in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (opvolgingsvraag nr 317).

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 740)

 
Datum ontvangst: 08/03/2021 Datum publicatie: 07/05/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 07/05/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
01/04/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    De omschakeling van de eerste Brusselse zones was aanvankelijk gepland voor juni 2020, maar werd uitgesteld tot september 2020, zo kon ik uit uw antwoord afleiden.

U gaf ook mee dat de laatste hand gelegd aan software om al EPB-attesten te verwerken en om een duidelijk beeld te krijgen van de situatie. Er stond ook een verhoging van de controles ingepland.

Sinds 28 mei 2020 heeft Sibelga in totaal 6.139 oproepen geregistreerd op haar specifiek voor de omschakeling bedoelde groene nummer.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

- Hoe verliep de omschakeling naar rijk gas van de eerste Brusselse gemeentes? Kan de vooropgestelde timing aangehouden worden?

- Wanneer vangt de omschakeling van de volgende zone(s) aan en wanneer zal dit afgerond zijn?

- Hoeveel gezinnen en toestellen zijn vandaag omgeschakeld? Wie nam er deel aan de evaluatie en kan u de belangrijkste conclusies toelichten? Hoe wordt de financiële kost gedragen?

- Beschikt u over gegevens hoeveel Brusselaars verwarmingsketels en/of boilers hebben moeten laten vervangen of aanpassen? Hoeveel onder hen konden aanspraak maakten aanspraak op een premie C en hoeveel onder hen dienden een aanvraag in?

- Hoe ver staat u met de ontwikkeling van de software om EPB-attesten te verwerken? Als deze reeds gebruikt wordt: in hoeverre is deze reeds uitgerold over het Gewest? Indien deze nog niet in gebruikt wordt: welk tijdspad stelt u voorop? Welk budget wordt er uitgetrokken voor de ontwikkeling van deze software?

- Hoeveel oproepen werden door Sibelga reeds verwerkt sinds juni op hun gratis nummer aangaande de verplichtingen van de Brusselaars omtrent de omschakeling naar hoogcalorisch gas? Welke waren de belangrijkste vragen of bekommernissen van de Brusselaars die Sibelga contacteerden?

- Zijn er mogelijk andere actoren, zoals bv. Brugel of Infor GazElec, die geconfronteerd werden met een toename van vragen of bezorgdheden omtrent de omschakeling naar rijk gas in het BHG? Zo ja, hoeveel waren dit er en van welke aard waren de vragen?
 
 
Antwoord    V1)
De gemeenten Sint-Agatha-Berchem, Koekelberg en Sint-Jans-Molenbeek (51.000 aansluitingspunten) waren de eerste drie gemeenten die in september 2020 zijn omgeschakeld naar rijk gas. Het oorspronkelijke plan was om deze verandering al in juni 2020 door te voeren, maar de coronaviruscrisis heeft daar anders over beslist. Zoals voor elke omschakelingsfase zijn de klantcabines en de netcabines vooraf aangepast, om klaar te zijn voor de komst van rijk gas. Op 1 september is Fluxys begonnen met de levering van rijk gas aan deze drie gemeenten vanuit het ontvangststation van Groot-Bijgaarden, dat de betrokken zone bevoorraadt. Er hebben zich geen bijzondere problemen voorgedaan.

Sibelga bevestigt dat de planning voor de andere twee zones nog steeds geldig is.

Voor elke omschakelingsfase verloopt de normale procedure als volgt:
1) Voorafgaande vervanging van de vaste regelaars (werken hoofdzakelijk uitgevoerd in 2018-2019);
2) Aanpassingen in maart/april van het omschakelingsjaar van de klantcabines (grote verbruikers van aardgas met een aan hun verbruik aangepaste druk) om te anticiperen op de komst van rijk gas;
3) Aanpassingen in mei van het omschakelingsjaar van de netcabines (bevoorrading van het lagedruknet, hoofdzakelijk woningen);
4) Omschakeling op 1 juni: Fluxys begint rijk gas door de ontvangststations van Sibelga te pompen en de vervanging gebeurt ‘op natuurlijke wijze’, naargelang het verbruik. Geschatte duur: 3 uur.


V2)
De omschakeling van de tweede zone, die de gemeenten Anderlecht, Brussel, Evere, Ganshoren, Jette, Sint-Gillis, Sint-Joost-ten-Node en Schaarbeek omvat, is gepland voor 1 juni 2021. Deze zone stemt overeen met 270.000 afnemers. Er zijn geen plannen om deze datum te verschuiven (zoals het geval was in 2020).

De derde en laatste zone zal in juni 2022 worden omgeschakeld. Het gaat om de gemeenten Oudergem, Etterbeek, Vorst, Elsene, Ukkel, Watermaal-Bosvoorde, Sint-Lambrechts-Woluwe en Sint-Pieters-Woluwe. Deze laatste omschakeling heeft betrekking op 187.000 afnemers.

V3)
Momenteel is alleen de eerste zone, met de gemeenten Sint-Agatha-Berchem, Koekelberg en Sint-Jans-Molenbeek, omgeschakeld. Deze zone stemt overeen met 51.000 afnemers.

Het precieze aantal toestellen dat naar rijk gas is omgeschakeld, is momenteel niet bekend. Sibelga schat dat er in het Brussels Gewest 875.000 toestellen zijn. Aangezien het register 510.000 EAN's bevat, kan op basis hiervan en bij benadering het gemiddelde aantal toestellen per EAN op 1,72 worden geschat. Leefmilieu Brussel schat dat er al 87.500 verwarmingsketels en boilers zijn omgeschakeld naar rijk gas.

De eerste fase van de omschakeling naar rijk gas is zeer goed verlopen, het proces heeft zijn normale verloop gekend - afgezien van de wijziging van de datum - en Sibelga heeft geen bijzondere problemen vastgesteld. Uit deze eerste omschakeling zijn enkele lessen getrokken:
1) Sibelga heeft enkele problemen met de toegang tot de klantcabines gehad en heeft het begin van de aanpassingswerken in deze cabines dienovereenkomstig gewijzigd;
2) Er is vastgesteld dat sommige technici de controle van de compatibiliteit met rijk gas niet correct hadden uitgevoerd tijdens hun bezoek. De boodschap is doorgegeven aan Synergrid, gas.be en Leefmilieu Brussel.

Wat de kosten van de omschakeling naar rijk gas betreft, moeten drie verschillende kostenposten worden onderscheiden:
1) De aanpassing van het aardgasdistributienet is ten laste van Sibelga en wordt gefinancierd door de aardgasdistributietarieven;
2) Het uitvoeren van de compatibiliteitscontrole en het aanpassen van de toestellen is ten laste van de afnemer. Deze compatibiliteitscontrole is geïntegreerd in de periodieke EPB-controle van de verwarmingsinstallaties. Sinds 2019 omvat het premiestelsel een nieuwe energiepremie. Die premie is bedoeld om de kosten van de periodieke controle van verwarmingsketels en/of boilers voor de meest kansarme huishoudens gedeeltelijk te compenseren. De premie wordt gefinancierd uit de aardgasdistributietarieven. Ter herinnering: deze periodieke controle is verplicht om de twee jaar, ongeacht de omschakeling, en omvat een controle van de compatibiliteit van verwarmingstoestellen en boilers met rijk gas.
3) De vervanging van een toestel is ten laste van de afnemer. Bij gas.be bestaan premies voor een dergelijke vervanging, met name voor toestellen van vóór 2000. Het betreft een tegemoetkoming die de kosten niet volledig dekt.

V4)

Leefmilieu Brussel beschikt nog niet over gegevens over het aantal Brusselse huishoudens dat zijn verwarmingsketel en/of boiler heeft moeten vervangen/aanpassen.

Volgens een raming van gas.be (zie onderstaande grafiek) zou het aandeel niet met rijk gas compatibele toestellen in België minder dan 1% moeten bedragen. Opgemerkt moet worden dat de premie voor periodieke controle ten vroegste 1 jaar na de installatie van een nieuwe ketel kan worden aangevraagd. Als een ketel bij de omschakeling naar rijk gas moet worden vervangen, zal hij dus niet onmiddellijk in aanmerking komen voor een premie C8 - periodieke controle.

De toestellen waarvan de afstelling moet worden gecontroleerd of aangepast, zijn die van de categorieën I2ES en I2ER volgens de EN 437-norm. De I2ER's maken ongeveer 4% van het ketelpark uit. Het gaat om toestellen van meer dan 70 kW die vooral worden aangetroffen in de tertiaire sector en in grote mede-eigendommen. Dit type ketel komt derhalve niet in aanmerking voor de C8-premie voor het uitvoeren van de periodieke EPB-controle. De I2ES's maken ongeveer 25% van het ketelpark uit. Echter moeten alleen toestellen waarvan de oorspronkelijke afstelling is gewijzigd, opnieuw worden afgesteld.



Afgezien van het feit dat het aantal Brusselse huishoudens dat aardgasinstallaties heeft moeten aanpassen en/of vervangen momenteel niet bekend is, moet worden opgemerkt dat de premie toegankelijk is voor alle Brusselse huishoudens die tot categorie C van het premiestelsel behoren, ongeacht de stand van de omschakeling naar rijk gas in hun gemeente. Bijgevolg is er geen correlatie tussen het aantal aanpassingen en het aantal toegekende premies.

V5)
Begin maart 2021 heeft Leefmilieu Brussel de software voor het coderen en verwerken van attesten beschikbaar gesteld. Er wordt een interface ontwikkeld om bedrijven die al over software beschikken (de meeste erkende professionals hebben die niet) in staat te stellen de gegevens naar de door Leefmilieu Brussel ontwikkelde software te sturen en een officieel attest te genereren.
Er wordt begeleiding geboden (tutorials, helpdesk, enz.), evenals opleiding. Het is de bedoeling de professionals in dit proces te begeleiden om in juli 2022 voor 100% geautomatiseerd te kunnen werken.
Het totale budget voor de ontwikkeling en drie jaar evolutionair onderhoud van de software bedraagt 250.000 euro.

V6)
Dit zijn de van Sibelga ontvangen gegevens betreffende het aantal door de klantendienst verwerkte oproepen.
Voor 2021 lopen de gegevens tot en met 12 april.




De belangrijkste vragen en bekommernissen hebben betrekking op de verplichtingen van de eindafnemers, de compatibiliteit van aardgastoestellen en de wijze waarop die compatibiliteit kan worden gewaarborgd, en tenslotte de kosten in verband met de omschakeling (hoofdzakelijk periodieke controle).

V7)
Infor GasEleK heeft aan Leefmilieu Brussel gemeld dat het sinds het begin van het jaar ongeveer honderd oproepen per maand ontvangt. Hier is een voorbeeld van de vragen die Infor GasElek heeft ontvangen:
· Welke toestellen zijn compatibel?
· Wat houdt die gasverandering in?
· Wie kan mij informeren over de compatibiliteit van mijn toestellen?
· Is er een premie/steun beschikbaar als mijn toestel niet compatibel is?
· Wie kan mijn toestel onderhouden?
· Met wie moet ik contact opnemen voor onderhoud aan mijn toestel?
· Wat als mijn toestel niet compatibel is? Moet het absoluut vervangen worden? Zijn er geen andere alternatieven?

BRUGEL wordt veel minder gecontacteerd, aangezien het in een jaar tijd slechts een tiental vragen heeft ontvangen. De aard van die vragen/klachten betrof:
· de oorzaken van de gasomschakeling;
· de kwestie van de verantwoordelijkheid voor de financiering van de controle en de te vervangen installaties;
· het gebrek aan duidelijkheid en informatie voor de afnemers (beide klagers waren bejaard);
· de premie voor de vervanging van de verwarmingsketel (de verbruikers hadden moeite met het begrijpen van de procedure voor het verkrijgen van de premie).