Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het absenteïsme in de Brusselse administraties

Indiener(s)
Aurélie Czekalski
aan
Sven Gatz, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Financiën, Begroting, Openbaar Ambt, de Promotie van Meertaligheid en van het Imago van Brussel (Vragen nr 558)

 
Datum ontvangst: 23/01/2023 Datum publicatie: 20/03/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 28/02/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
01/02/2023 Ontvankelijk
 
Vraag    Volgens Acerta was er in 2022 een recordaantal afwezigen op het werk wegens ziekte.

Ik heb de volgende vragen:

  • Wat is het absenteïsme van het personeel in de verschillende administraties die in 2022 van uw functie afhangen?

    • Wat is de evolutie in vergelijking met voorgaande jaren?

    • Wat is de uitsplitsing naar kortdurende en langdurige afwezigheid (+ 30 dagen)? Wat is de verdeling naar leeftijd en statuut van de ambtenaar?

      • Wat is de evolutie ten opzichte van 2021?

    • Wat is het percentage personeelsleden dat in 2022 minstens één dag per maand thuisbleef wegens ziekte? Wat is de evolutie ten opzichte van 2021?

    • Volgens artikel 7 van het ministerieel besluit van 20/6/2016 tot vaststelling van de regels voor de medische controle heeft het personeelslid recht op 6 dagen per jaar zonder attest. Wat zijn de cijfers hierover? Hoeveel mensen maken er gebruik van? Wat is de evolutie sinds 2021?

    • Wat is de gemiddelde duur van de afwezigheid?

    • Wat zijn de belangrijkste redenen voor deze afwezigheid?

    • Wat is het percentage personeelsleden dat nooit ziek is?

    • Worden de controles systematisch georganiseerd? Wat zijn de resultaten van deze controles?

    • Welk duurzaam ziekteverzuimbeleid is er?

    • Welke maatregelen worden genomen voor het welzijn op het werk?

 

 

 

 

 
 
Antwoord    Ik heb de eer u het volgende antwoord mee te delen:

o
Wat is in 2022 het absenteïsmecijfer van het personeel in de verschillende administraties die onder uw bevoegdheid vallen?
Het absenteïsmecijfer van talent.brussels bedroeg 7,07% in 2022, inclusief de koepel Sociale Dienst. 

GOB* 5,65%
Intern berekende afwezigheidsgraad op
basis van de door Certimed meegedeelde
afwezigheden wegens ziekte.

o Wat is de evolutie in vergelijking met voorgaande jaren? 
talent.brussels:
Het percentage is constant gebleven ten opzichte van 2021 (6,88%), maar licht gestegen ten opzichte van 2020 (6,28%). 

GOB 2020 GOB 2021 GOB 2022
5,06% 5,15% 5,65%
o Wat is de verdeling tussen kortdurende en langdurige afwezigheid (+30 dagen)? Wat is de verdeling per leeftijd en statuut van de medewerker?   
o Wat is de evolutie ten opzichte van 2021? 

Het percentage langdurige afwezigheden (+30 dagen) bedraagt 2,24% in 2022.  
 
Het percentage kortdurende afwezigheden (-30 dagen) bedraagt 4,82% in 2022.  
 
In 2021 bedroeg het aantal langdurige afwezigheden (+30 dagen)
3,59%.  
 
Het percentage kortdurende afwezigheden (-30 dagen) bedroeg
3,29% in 2021.  

Leeftijd  Absenteïsme  Frequentie Gemiddelde duur 
30 -  7,49 %  4,77  5,19 
31 - 40 jaar  6,95 %  2,36  10,15 
41 - 50 jaar  6,37 %  2,44  15,50 
51 - 60 jaar  8,16 %  2,95  15,96 



talent.brussels heeft geen cijfers volgens het statuut van de medewerker. 

GOB: De externe ondernemer “Certimed” kan wegens informaticaproblemen geen absenteïsmestatistieken meer verstrekken sinds het derde trimester van 2021.

De gegevens ontbreken sinds 2021.



o
Wat is het personeelspercentage dat in 2022 minstens één dag per maand thuisbleef wegens ziekte? Wat is de evolutie ten opzichte van 2021? 
talent.brussels:
Het percentage personeelsleden dat minstens één dag per maand thuisbleef wegens ziekte bedroeg 71,79% in 2022.  
 
Het percentage is stabiel gebleven ten opzichte van 2021:
71,11%.

Gemiddeld dient 40% van de personeelsleden ten minste één attest voor een of meerdere dagen per trimester in, tegenover 60% over het hele jaar. De
GOB beschikt niet over maandcijfers.



o Volgens artikel 7 van het ministerieel besluit van 20/06/2016 betreffende de regels voor medische controle heeft het personeelslid recht op 6 dagen per jaar zonder attest. Wat zijn de cijfers hiervan? Hoeveel personen maken er gebruik van? Wat is de evolutie sinds 2021?
Talent.brussels: Het aantal afwezigheden van één dag bedroeg in 2022 0,82% en in 2021 0,60%. 

Er wordt weinig gebruik gemaakt van dit soort afwezigheid bij de
GOB. Het vertegenwoordigde 4,74% van alle afwezigheden die in 2022 werden geregistreerd, tegenover 3,70% in 2021. Er is een toename van ongeveer 28% tussen 2021 en 2022.


o Wat is de gemiddelde afwezigheidsduur? 
talent.brussels: De gemiddelde afwezigheidsduur bedroeg 9,44 dagen in 2022.  
De gemiddelde afwezigheidsduur bedroeg
13,66 dagen in 2021. 

GOB* 22 werkdagen
Intern berekende afwezigheidsgraad op basis van de door Certimed meegedeelde afwezigheden wegens ziekte.

o
Wat zijn de belangrijkste redenen voor deze afwezigheden? 
talent.brussels:

Algemene ziekte  82,8% 
Motorische aandoeningen  8,0% 
Psychosociale redenen  5,8% 
Ademhalingsproblemen   1,6% 
Spijsverteringskanaal   0,3% 
Urogenitale stelsel  1,0% 
(blanco)  0,6% 


GOB: Vóór 2021 waren de algemene geneeskunde en ziekten verbonden aan psychologische/psychiatrische aspecten de belangrijkste redenen voor private afwezigheden wegens ziekte, en deze trend houdt al enkele jaren aan.


o Welk deel van het personeel is nooit ziek? 
talent.brussels:
28,21% is nooit ziek. Dit aandeel is stabiel gebleven ten opzichte van 2021. 

GOB:
Gemiddeld zitten we op een percentage van 60% niet-afwezigen op een trimester en 40% op een jaar.

o
Worden de controles systematisch georganiseerd? Wat zijn de resultaten van deze controles? 
talent.brussels:
Controles worden georganiseerd op basis van het algoritme van onze controlearts.  
 
Er werden
52 controles uitgevoerd. De controles hebben zonder uitzondering de geldigheid van de afwezigheden bevestigd. 

GOB: Ziekteverzuim heeft grote gevolgen voor de dagelijkse activiteiten van een dienst, voor de werklast van de andere personeelsleden en voor het vervullen van de opdrachten van de dienst. Het is dus in het belang van zowel de gezonde als de zieke personeelsleden om over een correct en doeltreffend ziekteverzuimbeleid te beschikken. De controle van personeelsleden met verlof wegens ziekte door een controlearts is inherent aan een dergelijk beleid. Met toepassing van artikel 241 van het statuut worden de controles van de personeelsleden van de GOB uitgevoerd door een door de minister aangewezen medische controledienst, zijnde Certimed.
Alle personeelsleden van de GOB – zowel de statutaire als de contractuele – kunnen worden gecontroleerd. Het initiatief tot de medische controle wordt genomen door
§ de functionele chef of een hiërarchische meerdere
§ de directie Human Resources.
Naast het systeem van normale medische controles past de GOB ook het systeem van spontane medische controle toe (in toepassing van hoofdstuk 7 van het ministerieel besluit van 20 juni 2016 tot vaststelling van de regels voor de medische controle van toepassing op de personeelsleden van de GOB) om grijs en zwart ziekteverzuim verder te vermijden.
De criteria waarmee rekening wordt gehouden om te beslissen wie onder spontane controle wordt geplaatst, zijn:
- Het aantal ziektedagen van een bepaalde medewerker;
- De frequentie van het aantal afwezigheden wegens ziekte;
- Het advies van de arts-coördinator van CERTIMED.
Personeelsleden die onder spontane controle worden geplaatst zijn zesmaal afwezig geweest en hebben meer dan 20 ziektedagen tijdens de in aanmerking genomen referentieperiode van een jaar.
Wanneer het personeelslid onder spontane controle staat en hij/zij ziek wordt, moet hij/zij zijn/haar rechtstreekse hiërarchische meerdere verwittigen en zijn/haar medisch attest naar Certimed sturen zoals elk ziek personeelslid. Bovendien moet hij/zij spontaan naar Certimed bellen om een afspraak te maken met een controlearts.
De lijst van personeelsleden onder spontane medische controle wordt om de zes maanden herzien.
Aangezien de GOB heeft vastgesteld dat de resultaten van de klassieke medische controles (op verzoek van de hiërarchische lijn) in 98% van de gevallen de beslissing van de behandelende arts bevestigen, worden deze controles steeds minder uitgevoerd. De GOB heeft er bijgevolg voor gekozen meer op het spontane medische controlesysteem in te zetten omdat dit de verzuimdrempel verhoogt. Het systeem wordt nu sinds half 2020 toegepast.




o
Welk duurzaam ziekteverzuimbeleid is ingesteld? 
talent.brussels
investeert sinds 2020 in de uitvoering van een beleid van loopbaan- en jobinhoudontwikkeling. In dit verband heeft ze haar organigram herzien en haar personeelsstructuur versterkt om de werklast te verminderen. Ze heeft ook haar interne communicatie en branding versterkt om het gevoel van verbondenheid met de organisatie te vergroten na de lange periode van telewerken. Deze inspanningen hebben een rechtstreekse impact gehad op de vermindering van langdurige afwezigheden. In 2023 investeert talent.brussels in een re-integratietraject na langdurige ziekte. Er zijn ook opleidingen gepland voor de hiërarchische lijn en de HR-dienst over de terugkeer van medewerkers na een lange periode van afwezigheid. Het gevoerde beleid is gebaseerd op het uitgangspunt dat de rol van de leidinggevende essentieel is bij het beheren en voorkomen van absenteïsme en de sensibilisering van de teamleden met betrekking tot hun rol op dit gebied. Onderzocht is dat teamondersteuning de frequentie en duur van afwezigheid vermindert. Tot slot investeert talent.brussels in een terugkeerproces dat door de HR-dienst wordt gecoördineerd, onder meer door het contact tussen de afwezige medewerker en de organisatie te behouden.


Sinds enkele jaren voert de
GOB, met inachtneming van de regelgeving en de AVG, een absenteïsmepreventiebeleid op basis van de welzijnsgegevens door het middenmanagement te ondersteunen. De DHR heeft in 2021-2022 een proefproject op touw gezet bij Brussel Synergie om de visie op het absenteïsmebeheer te herzien met een positieve en duurzame blik voor de uitvoering van de daaruit voortvloeiende actieplannen door middel van de volgende acties:
· Elke functionele chef van dit bestuur werd uitgenodigd voor een opleiding over verzuimbeheer en gesprekstechnieken. Deze managers kregen eerst een presentatie over het belang van een positief absenteïsmebeheer en van de rol en verantwoordelijkheid van de hiërarchische verantwoordelijke. Daarna werden ze in het najaar van 2022 opgeleid over het fenomeen van ziekteverzuim, over hoe een positieve benadering kan worden toegepast.  De managers konden vaardigheden verwerven voor het "oplossen" van een absenteïsmeprobleem en voor het voeren van opvolgingsgesprekken met hun afwezige personeelsleden. Deze gesprekken beogen een betere communicatie tussen medewerker en manager.
· Er werd hulp aangeboden bij de gesprekken, en de managers werd gevraagd verschillende soorten gesprekken te leiden.
· De managers zullen individuele intervisies aangeboden krijgen zodat ze hun ervaringen kunnen delen en gebruik kunnen maken van de begeleiding van de DHR indien nodig. Dit proefproject loopt nog en zal naar andere directies van de
GOB worden uitgebreid.
De DHR voert ook een intern re-integratiebeleid voor langdurig afwezige personeelsleden wegens ziekte.  In dat opzicht volgt de pijler Welzijn op het Werk elk personeelslid dat meer dan een maand afwezig is persoonlijk op. Ze proberen het contact met hen te onderhouden door hen te informeren over de verschillende soorten ondersteuning bij de
GOB voor een vlotte werkhervatting. Er wordt hen een gesprek vóór de werkhervatting aangeboden zodat ze zich beter kunnen voorbereiden en de punten in kaart kunnen brengen die voor hun terugkeer moeten worden aangepast. Elk personeelslid is vrij om dit aanbod voor een gesprek al dan niet te aanvaarden. Bovendien wordt bij de hervatting een re-integratiegesprek aangeboden aan personeelsleden met wie ze geen contact hebben gehad tijdens hun afwezigheid. Deze personeelsleden hebben ook de mogelijkheid (verplicht voor risicofuncties) om een gesprek bij de arbeidsarts aan te vragen.
Naast dit eerder informele re-integratiebeleid volgt de
GOB alle re-integratietrajecten die in het kader van de re-integratiewetgeving worden opgestart, nauw op. Aangezien deze regelgeving eind 2022 werd aangepast, zal de GOB deze opvolgingsprocedures herwerken om deze nieuwe regelgeving correct toe te passen.


o
Welke maatregelen inzake welzijn op het werk worden genomen? 
talent.brussels
beschikt over vertrouwenspersonen, twee interne preventieadviseurs en een externe preventiedienst.  
 
Daarnaast organiseert de HR-dienst regelmatig gesprekken over welzijn met alle medewerkers en maakt ze per team analyses met aanbevelingen. 
In 2022 heeft de interne preventiedienst in elke directie Sobane-oefeningen georganiseerd in samenwerking met het management.  Daarna volgde een actieplan dat in 2023 zal worden uitgevoerd en waarop een nieuwe oefening zal volgen.  
 
Om de motorische risico's te beperken is ergonomisch materiaal geïnstalleerd. 
 
talent.brussels heeft een vijfjarig preventieplan, dat elk jaar wordt uitgesplitst in een actieplan rond de zeven preventiegebieden. Het actieplan 2023 omvat met name acties rond absenteïsme en re-integratie van langdurig zieken. 

GOB: Naast het bestaande re-integratiebeleid worden ook de volgende maatregelen op het vlak van welzijn genomen:
In het kader van de preventie van psychosociale spanningen (stress, geweld, pesterijen):
- heeft de GOB eind 2021 een psychosociale risicoanalyse verricht. De resultaten werden aan de personeelsleden meegedeeld en elke directie heeft in 2022 een actieplan opgesteld dat eind 2023 zal worden geëvalueerd;
- heeft de GOB een netwerk met welzijnsactoren opgericht die personeelsleden die zich niet goed in hun vel voelen kunnen helpen (vertrouwenspersonen, pijler welzijn op het werk, preventieadviseurs-psychologen van Mensura, IDPBW, vakbondsafgevaardigden, sociale dienst);
- voert de GOB elk jaar sensibiliseringscampagnes over psychosociale risico’s (via affiches, het intranet, infosessies, enz.);
- biedt de GOB coaching om met stress om te gaan en burn-out te vermijden: individuele coaching van personeelsleden vanaf de eerste symptomen. (5 gecertificeerde coaches bij de GOB);
- biedt de GOB loopbaancoaching;
- geeft de GOB opleiding aan de hiërarchische lijn over de preventie van en omgaan met burn-out en over de wettelijke verantwoordelijkheden inzake welzijn op het werk;
- organiseert de GOB technische stressworkshops;
- organiseert de GOB tweemaal per jaar welzijnsmiddagen over onderwerpen zoals het vergroten van de veerkracht, burn-out, ontspanningstechnieken, enz.;
- stimuleert de GOB teambuildings en gezellige momenten (summerday, happinessday, enz.);
- werkt de GOB aan een duidelijk deconnectiekader;
- heeft de GOB een pilootproject opgestart om 55-plussers beter te begeleiden.


In het kader van de bevordering van gezondheid op het werk:
- zal de GOB opnieuw een enquête over beeldschermwerk houden, zodat de ergonomie op het werk daarna verder kan worden verbeterd;
- zal de GOB een gezondheidsmiddag organiseren om de personeelsleden bijkomende ergonomische tips te geven;
- organiseert de GOB een jaarlijkse vaccinatiecampagne tegen de griep, zodat alle personeelsleden zich op kosten van de GOB tegen de griep kunnen laten vaccineren;
- voert de GOB een algemeen en coherent beleid op het vlak van roken, in het kader van het wettelijke rookverbod dat sinds januari 2006 op de werkplek geldt;
- heeft de GOB de afgelopen jaren de preventie van alcohol- en drugsgebruik versterkt en een procedure uitgewerkt;
- moedigt de GOB lichaamsbeweging en welzijn aan door het personeel de mogelijkheid te bieden tijdens hun middagpauze aan sportactiviteiten deel te nemen (pilates, yoga, crossfit, fitness, enz.).