Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende ChatGPT en de gevolgen ervan

Indiener(s)
Christophe De Beukelaer
aan
Elke Van den Brandt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit, Openbare Werken en Verkeersveiligheid (Vragen nr 1521)

 
Datum ontvangst: 06/02/2023 Datum publicatie: 13/04/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 21/03/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
09/02/2023 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    22 december 2022 zal de geschiedenis ingaan. Het is de komst van kunstmatige intelligentie naar het grote publiek via de lancering van ChatGpt.

Hoewel we nog in de beginfase zitten, hebben ChatGpt en Claude net de Amerikaanse advocatuurexamens, medische examens en een MBA gehaald.

"ChatGPT zal gevolgen hebben voor iedereen die teksten produceert, inclusief code, zoals journalisten, community managers, marketing professionals, advocaten, coders, enz. Maar het kan ook worden gebruikt voor alles van gegevensverwerking, visueel ontwerp, fondsenwerving, secretariaatswerk, enzovoort.

Bureaucratische, "intellectuele" en creatieve banen zullen op hun kop worden gezet. Kunstmatige intelligentie zal voor intelligentie zijn wat de stoommachine was voor handenarbeid: een revolutie.

We hebben twee keuzes bij de komst van kunstmatige intelligentie in ons leven:

  • Ons terugtrekken in onze eigen gewoonten, alleen de grenzen en de gevaren aan de kaak stellen, proberen veranderingen af te remmen en vasthouden aan de wereld zoals we die kennen. Dit is te vaak het standpunt van de politieke wereld.

  • Het is gebaseerd op het principe dat technologie op zichzelf goed noch slecht is, maar dat alles afhangt van wat we ermee doen. Het kan een kans zijn als we vanaf het begin op deze veranderingen anticiperen en ze begeleiden. Respecteer het oude door het nieuwe te enten in plaats van energie en kostbare tijd te verspillen aan het bestrijden ervan. Anticiperen en rekening houden met deze kwesties om ervoor te zorgen dat deze veranderingen goed zijn voor onze samenleving en de mannen en vrouwen die er deel van uitmaken.

Daarom, mevrouw de minister, heb ik een paar vragen voor u:

  • Steunt u projecten op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI) die een rol spelen bij het optimaliseren van vervoersroutes in real time om de files in onze stad te verlichten?

  • Heeft u de bedrijven en hoofdrolspelers op dit gebied ontmoet? Kunt u de conclusies van deze bijeenkomsten met ons delen?

  • Hebt u de impact geanalyseerd die kunstmatige intelligentie op onze mobiliteit zal hebben en wat hebt u gedaan om daarop te anticiperen?

  • Hebt u een werkgroep opgericht om de rol te bestuderen die AI kan spelen op het gebied van mobiliteit en verkeersveiligheid, in haar vermogen om verkeersproblemen te voorspellen en op te lossen voordat reizigers er last van hebben, in haar vermogen om de verkeersveiligheid te verbeteren door potentiële gevaren op te sporen en maatregelen te helpen nemen om die te voorkomen, of in haar vermogen om de beste vervoersinfrastructuur te plannen op basis van de behoeften?

  • Hebt u in de administraties waarvoor u verantwoordelijk bent een werkgroep opgericht om te bestuderen hoe AI het werk van deze administraties zal veranderen? Welke posities worden beïnvloed? Heeft u een AI-referent aangesteld? Hebt u een plan om het personeel op te leiden in deze nieuwe technologieën om de administratie efficiënter te maken?
 
 
Antwoord    Het is ontegensprekelijk zo dat kunstmatige intelligentie (AI) de afgelopen 30 jaar enorme sprongen voorwaarts heeft gemaakt dankzij de rekenkracht van moderne computers en dat dit nog zal verbeteren. We kunnen veranderingen en de vooruitgang niet tegenhouden, maar waakzaamheid blijft geboden want de beloften en verwachtingen op dit vlak stemmen vaak niet overeen met de werkelijke resultaten.
Brussel Mobiliteit is zich bewust van de impact van AI op het dagelijkse leven van ons allen. Om op deze veranderingen te anticiperen en ze te begeleiden en de kansen te grijpen die AI biedt, gaan we partnerschappen aan en hebben we ons kandidaat gesteld voor nationale en Europese projecten die rond dit onderwerp werkzaam zijn. Ten slotte benaderen we dit thema met de nodige ernst opdat AI ons Gewest en onze burgers ten goede komt.

Brussel Mobiliteit gebruikt reeds op kunstmatige intelligentie gebaseerde technologie m.b.t. mobiliteit. Bijvoorbeeld in camera’s die werken met software voor de analyse van allerlei soorten beelden:
- Alle tunnels zijn uitgerust met AID-camera's (automatische incidentendetectie, incidenten zoals een stilstaand voertuig, file, rook, een spookrijder, een voetganger in de tunnel, enz.). Sommige van deze camera’s zijn uitgerust met een module om voertuigen te tellen. Deze camera's kunnen het aantal passerende voertuigen perfect tellen (met een foutenmarge van minder dan 5%), maar niet om voertuigtypes te herkennen en te classificeren.
- Tal van andere camerasystemen/software worden/wordt gebruikt/getest op verschillende plaatsen op het bovengrondse wegennet (buiten de tunnels, bijvoorbeeld ter hoogte van kruispunten). Met name software die gebruik maakt van kunstmatige intelligentie, die door te oefenen (deep learning) aangeleerd kan worden voertuigen beter te identificeren. Dit domein evolueert constant: we evalueren de al bestaande systemen in samenwerking met het Centrum voor Informatica voor het Brusselse Gewest (CIBG).
Brussel Mobiliteit test, in samenwerking met het Centrum voor Informatica voor het Brusselse Gewest (CIBG), al andere innovatieve technologieën met kunstmatige intelligentie. Voorbeelden daarvan zijn het gebruik van kunstmatige intelligentie om foutieve gegevens op te sporen en te corrigeren of om defecte apparatuur en anomalieën in tunnels op te sporen en te melden.
Samen met de MIVB, FARI (VUB-ULB) en het CIBG heeft Brussel Mobiliteit zopas een Europese financiering ontvangen voor de ontwikkeling van technologische oplossingen op basis van artificiële intelligentie. Deze financiering zal het mogelijk maken de inzameling en analyse van gegevens in verband met multimodale mobiliteit tegen 2027 te verbeteren.
In het kader van het project CitCom.ai (“European Artificial Intelligence Testing and Experimentation Facility (TEF) for Smart and Sustainable Cities and Communities”) ontvingen Brussel Mobiliteit en zijn partners een Europese financiering van bijna 500.000 euro.  Dit project sluit aan bij de doelstelling van de Europese Commissie om referentiewebsites gespecialiseerd in vier sectoren (industrie, gezondheidszorg, voedingsmiddelensector, en intelligente steden) mee te financieren met het oog op de ontwikkeling van geavanceerde AI. De TEF’s zijn bedoeld voor alle technologieleveranciers in Europa om op AI gebaseerde producten te testen. TEF’s vormen een belangrijk element voor het opbouwen van een Europees ecosysteem waarin uitmuntendheid en vertrouwen gedijen m.b.t. AI. Ze bieden steun voor het testen van de laatste AI-gebaseerde technologie in levensechte omgevingen.

In de sector van de intelligente steden en gemeenschappen zal Brussel Mobiliteit samen met de MIVB, de FARI en het CIBG een gespecialiseerde website ontwikkelen waar gegevens in verband met multimodale mobiliteit ter beschikking worden gesteld waarmee Europese technologiebedrijven hun AI-oplossingen kunnen testen.
Door deel te nemen aan deze projecten kunnen we op de hoogte blijven van de laatste technologische ontwikkelingen zodat we deze technologie kunnen aanwenden in onze instrumenten voor het beheer, de planning en de ontwikkeling van de mobiliteit.

In het kader van de samenwerking met de gegevensaggregator deelmicromobiliteit voor het beheer van deze diensten, heeft de aggregator ons geïnformeerd over de bijkomende diensten die werden ontwikkeld en met name over het potentieel inzake kunstmatige intelligentie; met name over de optimalisatie van de reductie van de koolstofuitstoot bij het beheer van de deelvoertuigen of het identificeren van prioriteiten inzake verkeersveiligheid.
In het kader van een door het Gewest bestelde en door de MIVB en Brussel Mobiliteit gezamenlijk geleide studie werd een gedeeltelijke impactanalyse uitgevoerd van kunstmatige intelligentie in het kader van de ontwikkeling van zelfrijdende voertuigen. De bureaus Arthur D. Little en Espaces-Mobilités leverden in 2019 het rapport van deze studie af. Het stelde tien concrete projecten en acties op korte termijn voorop voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze acties moeten ons Gewest in staat stellen zich voor te bereiden op de ontwikkeling en invoering van technologieën met betrekking tot zelfrijdende voertuigen.
Er zal een begeleidingscomité worden samengesteld voor het hierboven vermelde Europese project. In dat verband zullen er usecases worden bepaald, met name inzake verkeersveiligheid en optimalisatie van multimodale verplaatsingen.
Vanuit technisch oogpunt moest de kunstmatige intelligentie van ChatGPT worden gevoed via gecontroleerd leren (d.w.z. dat een welbepaald door de mens gemaakt algoritme bepaalt wat juist of fout is) en via ondersteund leren (d.w.z. doordat het algoritme zijn eigen fouten corrigeert) om een taalmodel te ontwikkelen dat meer dan 175 parameters bevat tot 2021. En toch geeft openAI - de firma die ChatGPT heeft ontwikkeld - toe dat zijn product nog fouten bevat en dat het verdraaide en zelfs gevaarlijke instructies kan opleveren. Wegens technische redenen zal de kwaliteit van kunstmatige intelligentie altijd afhangen van de kwaliteit van de gegevens waarmee ze werd gevoed. Met andere woorden: als de ingevoerde gegevens foutief zijn, verdraaid of van slechte kwaliteit, dan zal de eruit resulterende AI navenant zijn. Het is dus in de eerste plaats primordiaal te beschikken over kwaliteitsvolle gegevens. Vanuit die idee werkt Brussel Mobiliteit met andere gewestelijke actoren aan een Brussels Gegevenswetboek.

De MIVB volgt voortdurend de technologische ontwikkelingen op alle gebieden. In deze context neemt de MIVB deel aan het hierboven vermelde initiatief van het Gewest “AI TEF” (AI Testing & Experimentation Facilities).
Bovendien gebruikt de MIVB al heel wat algoritmes om het aanbod te plannen of het net te beheren (software voor het automatisch reguleren van het metroverkeer), om de verwachte drukte op het net te meten en de versterkingen dienovereenkomstig te plannen.
De MIVB voert momenteel echter geen project uit in verband met kunstmatige intelligentie om de trajecten in real time te optimaliseren.
Een dergelijk project zou betekenen dat lijnen worden omgeleid naargelang het verkeer, waardoor reizigers op bepaalde haltes op vervoer moeten wachten of ze ver weg van de gewenste halte worden afgezet. Dergelijke heroriëntaties in real time zouden overigens alleen mogelijk zijn voor bussen en zouden veel problemen opleveren: toegankelijkheid van haltes voor gehandicapten, beschikbaarheid van informatie bij haltes, leesbaarheid van het netwerk, doorgang langs wegen die niet zijn aangepast (voor het oversteken van voertuigen, draaicirkel, keren bij het eindpunt, …) enz.
De MIVB heeft tijdens het Maturity Assessment nagedacht over AI-instrumenten voor HR-systemen in 2020. Het doel was haar digitale ambitieniveau te bepalen en na te denken over de ontwikkeling van de IT-tools van de MIVB om deze digitale transformatie te ondersteunen.
De IT-dienst van parking.brussels heeft een tijdlang overwogen om de routes van de scanauto's te bepalen op basis van gegevens verwerkt door een AI-systeem. Die piste werd echter niet verder onderzocht omdat ze niet relevant werd geacht voor de doelstelling om het autoverkeer vlotter te laten verlopen.
We wijzen erop dat artificiële intelligentie vandaag al wordt gebruikt in de parkeersector, voornamelijk voor nummerplaatherkenning.