Schriftelijke vraag betreffende het onderzoek van Test-Aankoop naar statiegeld op plastic flessen en blikjes.
- Indiener(s)
- Gladys Kazadi
- aan
- Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1641)
| Datum ontvangst: 19/11/2023 | Datum publicatie: 22/02/2024 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 23/24 | Datum antwoord: 22/02/2024 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 12/01/2024 | Ontvankelijk | p.m. |
| Vraag | Op 10 november publiceerde Test-Aankoop een onderzoek naar de invoering van een statiegeldsysteem voor plastic flessen en blikjes tegen 2025. Uit de resultaten blijkt dat twee op de drie consumenten voorstander is, mits het statiegeld een standaard statiegeld is. Bovendien zijn bijna negen op de tien mensen bereid om lege verpakkingen te bewaren en in te ruilen bij een inzamelpunt, zolang het maar in de buurt is.
Zoals u weet, heb ik sinds het begin van de zittingsperiode voortdurend gepleit voor een dergelijk systeem. Ik wil u er echter aan herinneren dat Les Engagés voorstander is van een klassiek retoursysteem, dat uiterst eenvoudig is, zijn doeltreffendheid heeft bewezen in de buurlanden en gemakkelijk te implementeren is. Hetzelfde kan niet gezegd worden van het digitale statiegeld, dat zijn waarde nog moet bewijzen en waarover nog veel vragen worden gesteld. U hebt onlangs aangekondigd dat u persoonlijk voorstander bent van een traditioneel statiegeld. Ik wil daarom gebruik maken van de studie van Test-Aankoop om u de volgende vragen te stellen:
|
| Antwoord | 1 In het kader van deze studie analyseert de opdrachtnemer (RDC Environment) de voor- en nadelen van verschillende scenario’s voor statiegeldsystemen en de verschillende gevolgen op economisch, sociaal en milieugebied. Concreet is het de bedoeling om een fysiek of ‘klassiek’ statiegeldsysteem te bestuderen (met een statiegeldmachine in de winkel), een digitaal statiegeldsysteem (met inzameling in de blauwe zak en verrekening van het statiegeld via digitale tools, zoals een smartphone of een thuisscanner), een hybride systeem (een combinatie van een klassiek en digitaal statiegeldsysteem) en een systeem waarbij de verrekening van het statiegeld in het sorteercentrum zou plaatsvinden. Het eindverslag van die studie is nog niet beschikbaar, omdat er nog overleg plaatsvindt met verschillende belanghebbenden, met name over de sociale toegankelijkheid van de verschillende soorten statiegeldsystemen. Op basis van de voorlopig beschikbare informatie geeft het verslag aan dat alle overwogen scenario’s voor- en nadelen hebben. Voor het Brussels Gewest lijkt de invoering van een ‘klassiek’ statiegeldsysteem – met een terugnameplicht in de winkel – echter meer garanties op succes te bieden, gezien de voordelen van dit systeem, dat voor iedereen toegankelijk is en waarvan de werking al lang bekend en beproefd is. Een statiegeldsysteem kan echter niet efficiënt worden ingevoerd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest alleen, en moet op intergewestelijk niveau worden overlegd, zowel tijdens deze legislatuur als tijdens de volgende. De invoering van een klassiek statiegeldsysteem sluit de mogelijkheid dus niet uit om het aan te vullen met een digitale aanpak, in bepaalde gevallen en omstandigheden, indien de andere Gewesten het absoluut noodzakelijk vinden om dit type systeem op hun grondgebied in te voeren. Het gebruik van een digitaal statiegeldsysteem zou echter tal van fundamentele vragen oproepen, met name op het vlak van toegankelijkheid (gezien de digitale kloof), gegevensbescherming in verband met dit systeem, kosten en operationele haalbaarheid, waaraan het Brussels Gewest bijzondere aandacht besteedt. 2 Blikjes en plastic flessen vallen onder het statiegeldsysteem dat momenteel wordt besproken. 3 Voor de Brusselse regering moet de invoering van een statiegeldsysteem de prioritaire doelstelling nastreven om de stedelijke netheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op lange termijn aanzienlijk te verbeteren. Er is namelijk te veel zwerfafval in ons leefmilieu, wat aanzienlijke beheerskosten met zich meebrengt voor de operatoren die belast zijn met het afvalbeheer. De invoering van een statiegeldsysteem is een van de middelen die een oplossing kunnen bieden voor dat probleem. Met dat in het achterhoofd wordt in de strategie ‘clean.brussels’ voorzien in het onderzoeken van de haalbaarheid van de invoering van een statiegeldsysteem voor plastic flessen en blikjes in België, in samenwerking met het Waals en Vlaams Gewest. De resultaten van de verschillende proefprojecten en studies in Vlaanderen en Wallonië houden echter onvoldoende rekening met de context van het Brussels Gewest. Daarom zal Leefmilieu Brussel binnenkort een bijkomende analyse uitvoeren om de analyse-elementen betreffende het statiegeldsysteem aangepast aan het Brusselse grondgebied te vervolledigen. 4 De drie Gewesten overleggen regelmatig over de invoering van een statiegeldsysteem voor plastic flessen en blikjes. Die intergewestelijke besprekingen gaan over de voortgang van de studies en proefprojecten. Er heeft ook overleg plaatsgevonden tussen de drie Gewesten over het statiegeldsysteem in het kader van de nieuwe erkenning van Fost Plus, die begin februari werd afgerond. De nieuwe erkenning van Fost Plus bevat het principe van de invoering van een statiegeldsysteem, onder voorbehoud van een later akkoord tussen de drie gewestregeringen. Bovendien moet het akkoord tussen de regeringen van de drie Gewesten over het gekozen statiegeldsysteem, de principes en modaliteiten ervan, worden vastgelegd in de respectieve regelgeving van de drie Gewesten, bijvoorbeeld via het intergewestelijke samenwerkingsakkoord inzake verpakkingen en verpakkingsafval. Dat samenwerkingsakkoord zal later worden opgestart. 5 Als er voor een ‘klassiek’ statiegeldsysteem wordt gekozen, zijn er statiegeldautomaten voor de inzameling van de verschillende soorten flessen en blikjes. Bestaande machines voor glas kunnen ook worden aangepast om plastic flessen en blikjes te ontvangen. |